المحيط بالتكليف: تفاوت میان نسخه‌ها

اثبات محدث، موضوع اصلی سفر دوم کتاب است. قاضی چنین استدلال می‌کند که اولین چیزی که از علم اجمالی به خداوند متعال حاصل می‌شود، علم به این مطلب است که همه اجسام و الوان و غیر آنها در حدوثشان نیازمند محدثی هستند. سپس در این رابطه، دیدگاه ابوعلی و ابوهاشم معتزلی را مطرح می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39809/1/75 ر.ک: همان، ص76-75]</ref>‎.  

نویسنده در یکی از فصول سفر پنجم کتاب به موضوع صابئین پرداخته است و آنها را از فرق کفار دانسته است. صابئین کسانی هستند که ستارگان را می‌پرستند، ولذا آنها را شبیه گروهی از مجوس می‌داند که خورشید و ماه را می‌پرستند. این گروه برای ستارگان تأثیرات فوق‎العاده در کشاورزی و غیر آن از امور دنیوی قائل هستند و به همین جهت آنها را مستحق عبادت می‌دانند. قاضی در اینجا به جان خود قسم می‌خورد که اگر واقعاً این تأثیرات به‌تنهایی از خود ستارگان بود شایسته پرستش بودند؛ اما این تأثیرات به‌واسطه قدرت پروردگار است، ولذا خداوند است که شایسته شکر و عبادت است نه آنها<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39809/1/227 ر.ک: همان، ص227]</ref>‎.