۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌آ' به 'ی‌آ') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب چهار جلد دارد. در این چهار جلد 899 روایت اخلاقی از پیامبر(ص) و هفت روایت به نقل از ترمزی، خصوصیات ظاهری پیامبر(ص) به تصویر کشیده شده است. در جلد اول بعد از مقدمه محقق که حاوی ترجمه نویسنده | کتاب چهار جلد دارد. در این چهار جلد 899 روایت اخلاقی از پیامبر(ص) و هفت روایت به نقل از ترمزی، خصوصیات ظاهری پیامبر(ص) به تصویر کشیده شده است. در جلد اول بعد از مقدمه محقق که حاوی ترجمه نویسنده می‌باشد، مطالب کتاب آغاز شده و در پایان جلد چهارم خاتمه آمده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اخلاق النبی(ص) و آدابه، به جمع احادیث اخلاق و آداب از اقوال و افعال پیامبر اکرم(ص) پرداخته است. مشهور میان اهل علم این است که این اثر از آن [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] است. غالب تراجم نویسان این اثر را در هنگام ذکر مؤلفات [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] برای او ذکر کرده‌اند. سمعانی در ترجمه ابوالقاسم برجی نوشته: او جزء اول از اخلاق النبی(ص) را استماع کرد. این اثر از آن [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابوالشیخ]] است که آن را از سبطش ابوالفتح روایت کرده است. همچنین در جای دیگر در ترجمه ابوالطیب صالحانی می‌نویسد: از جمله مسموعات وی، کتاب اخلاق النبی و شمائله از ابی الشیخ عبدالله بن محمد بن جعفر بن حیان به روایتش از جدش ابوذر صالحانی است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/47 ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص47-48]</ref> | اخلاق النبی(ص) و آدابه، به جمع احادیث اخلاق و آداب از اقوال و افعال پیامبر اکرم(ص) پرداخته است. مشهور میان اهل علم این است که این اثر از آن [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] است. غالب تراجم نویسان این اثر را در هنگام ذکر مؤلفات [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] برای او ذکر کرده‌اند. سمعانی در ترجمه ابوالقاسم برجی نوشته: او جزء اول از اخلاق النبی(ص) را استماع کرد. این اثر از آن [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابوالشیخ]] است که آن را از سبطش ابوالفتح روایت کرده است. همچنین در جای دیگر در ترجمه ابوالطیب صالحانی می‌نویسد: از جمله مسموعات وی، کتاب اخلاق النبی و شمائله از ابی الشیخ عبدالله بن محمد بن جعفر بن حیان به روایتش از جدش ابوذر صالحانی است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/47 ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص47-48]</ref> | ||
[[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] کتابش را به ابوابی تقسیم کرده که تعداد آن به 284 باب می‌رسد. او تحت هر بابی تعدادی از احادیث را که شاهد مثال برایش است ذکر کرده و در میان سیاق اسانید احادیث رموزی را در کنار برخی الفاظ که کثیر الاستعمال در کتاب‌های حدیثی‌اش بوده‌اند قرار داده است: مانند «ثنا»: که اختصار از حدثنا است یا «انا» که اختصار از اخبرنا | [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] کتابش را به ابوابی تقسیم کرده که تعداد آن به 284 باب می‌رسد. او تحت هر بابی تعدادی از احادیث را که شاهد مثال برایش است ذکر کرده و در میان سیاق اسانید احادیث رموزی را در کنار برخی الفاظ که کثیر الاستعمال در کتاب‌های حدیثی‌اش بوده‌اند قرار داده است: مانند «ثنا»: که اختصار از حدثنا است یا «انا» که اختصار از اخبرنا می‌باشد. «ح» که حاء مهمله مفرده است و در جایی آن را می‌نویسند که یک حدیث دو اسناد یا بیشتر دارد تا انتقال و تحویل از سندی به سند دیگر را نشان دهد؛ و همچنین لفظ «صح» که این علامت در برخی حواشی کتاب برای اشاره به تصحیح آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/48 ر.ک: همان، ص48]</ref> | ||
گاهی در سیاق اسانید کتاب، علو اسناد مشاهده می‌شود؛ مؤلف از کسانی است که به علو اسناد مشهور است. اعلی و برترین سندی که از او در این کتاب واقع شده است، سند رباعی در مانند حدیث شماره (60، 137) است. وی در اغلب احادیث کتاب، سند را به هشت مرتبه تنزیل می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/49 ر.ک: همان، ص49]</ref> | گاهی در سیاق اسانید کتاب، علو اسناد مشاهده می‌شود؛ مؤلف از کسانی است که به علو اسناد مشهور است. اعلی و برترین سندی که از او در این کتاب واقع شده است، سند رباعی در مانند حدیث شماره (60، 137) است. وی در اغلب احادیث کتاب، سند را به هشت مرتبه تنزیل می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/49 ر.ک: همان، ص49]</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
نسائی و دیگران نیز کتاب‌هایی دراینارتباط نوشته‌اند، نسائی در کتابش «عمل اليوم و الليلة»، بیشتر به آداب و ادعیه پیامبر(ص) پرداخته است، اما کتاب حاضر از ابوالشیخ هم مواردی را که نسائی در کتابش ذکر کرده داراست و هم برخی اخلاقیات و آداب مانند صفت لباس پیامبر(ص) و آلاتی که استفاده می‌کرد؛ مانند انگشتری که در زمان سلامت [یا صلح] در دست می‌کرد و یا آداب حرب و جنگ؛ مانند پرچم و البسه مانند عمامه و قمیص و حالت موی پیامبر(ص) را هم ذکر کرده است، هرچند کتاب نسائی از لحاظ سندی از این کتاب قوی‌تر است. در این کتاب(اخلاق النبی) راویان ضعیف زیادی و گاهی متروک و حتی وضّاع، مشاهده می‌شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/50 ر.ک: همان، ص50-51]</ref> همچنین ابن سنی احمد بن محمد بن اسحاق نیز کتابی با همین عنوان عمل الیوم و اللیلة دارد، او نیز با ابوالشیخ در این نکته مشابهت دارد که روایات ضعیفی را ذکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/51 ر.ک: همان، 51]</ref> | نسائی و دیگران نیز کتاب‌هایی دراینارتباط نوشته‌اند، نسائی در کتابش «عمل اليوم و الليلة»، بیشتر به آداب و ادعیه پیامبر(ص) پرداخته است، اما کتاب حاضر از ابوالشیخ هم مواردی را که نسائی در کتابش ذکر کرده داراست و هم برخی اخلاقیات و آداب مانند صفت لباس پیامبر(ص) و آلاتی که استفاده می‌کرد؛ مانند انگشتری که در زمان سلامت [یا صلح] در دست می‌کرد و یا آداب حرب و جنگ؛ مانند پرچم و البسه مانند عمامه و قمیص و حالت موی پیامبر(ص) را هم ذکر کرده است، هرچند کتاب نسائی از لحاظ سندی از این کتاب قوی‌تر است. در این کتاب(اخلاق النبی) راویان ضعیف زیادی و گاهی متروک و حتی وضّاع، مشاهده می‌شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/50 ر.ک: همان، ص50-51]</ref> همچنین ابن سنی احمد بن محمد بن اسحاق نیز کتابی با همین عنوان عمل الیوم و اللیلة دارد، او نیز با ابوالشیخ در این نکته مشابهت دارد که روایات ضعیفی را ذکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/51 ر.ک: همان، 51]</ref> | ||
محقق در مقام مقایسه این کتاب با سایر کتاب‌ها، چند کتاب دیگر را نیز با این اثر که در این موضوع نگاشته شده‌اند ذکر می‌کند و در مقام جمعبندی می‌نویسد: «و خلاصة القول ان کتاب اخلاق النبی(ص) و آدابه هو اشمل الکتب المؤلفة فی بابه و أن کانت درجات اغلب الاحادیث فیه ضعیفة، و منها ما هو شدید الضعف، فهی و إن کانت کذلک الا انها باسناد ابی الشیخ فقط، و قد صح اکثرها من طرق اخری فاغلب متونها صحیح او حسن و الله اعلم.»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/52 همان، ص52]</ref> یعنی کتاب اخلاق النبی(ص) و آدابه از ابن شیخ جامعترین کتاب‌هایی است که در این باب نوشته شده است و بااینکه احادیث ضعیفی را ذکر کرده اما چون این احادیث ضعیف فقط از جانب خود [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] هستند و در جاهای دیگر، صحیح آن هست، این امر جبران موارد ضعیف را کرده و لذا این کتاب، کتاب ارزشمندی در این باب | محقق در مقام مقایسه این کتاب با سایر کتاب‌ها، چند کتاب دیگر را نیز با این اثر که در این موضوع نگاشته شده‌اند ذکر می‌کند و در مقام جمعبندی می‌نویسد: «و خلاصة القول ان کتاب اخلاق النبی(ص) و آدابه هو اشمل الکتب المؤلفة فی بابه و أن کانت درجات اغلب الاحادیث فیه ضعیفة، و منها ما هو شدید الضعف، فهی و إن کانت کذلک الا انها باسناد ابی الشیخ فقط، و قد صح اکثرها من طرق اخری فاغلب متونها صحیح او حسن و الله اعلم.»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39799/1/52 همان، ص52]</ref> یعنی کتاب اخلاق النبی(ص) و آدابه از ابن شیخ جامعترین کتاب‌هایی است که در این باب نوشته شده است و بااینکه احادیث ضعیفی را ذکر کرده اما چون این احادیث ضعیف فقط از جانب خود [[ابوالشیخ، عبدالله بن محمد|ابو الشیخ]] هستند و در جاهای دیگر، صحیح آن هست، این امر جبران موارد ضعیف را کرده و لذا این کتاب، کتاب ارزشمندی در این باب می‌باشد. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||