أصول العقائد: تفاوت میان نسخه‌ها

أصول العقائد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۵۳

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ی‎ب' به 'ی‌ب'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 در مقدمه مترجم آمده است که برخی از افراد طالب علم و حقیقت از بنده این درخواست را داشتند که کتابی در باب اصول عقاید دینی با ادله مختصر تصنیف کنم که محتوی مطالب حق از اصول پنج‎گانه دین و مذهب و برگرفته شده از انوار کلام پیامبر اکرم(ص) و موافق با طریق و مسلک ائمه اطهار(ع) باشد؛ عقایدی که بر پایه حکمت و موعظه حسنه و مجادله احسن باشد که تمام مردم اعم از علما و عوام از آن منفعت برند. در زمانی که مشغول تفحص در بین کتب مفید کلامی بودم، با این کتاب مواجه شدم که به‌واقع بهترین تألیف در زمینه کلام شیعی بود و جامعیت و مانعیت داشت در جمع آوری مطالب و برطرف کننده اکثر شبهات واردشده بر اعتقادات شیعه بود و دریافتم که ترجمه این کتاب به عربی بهتر از آن است که کتابی مستقل در این زمینه تألیف کنم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/16 ر.ک: مقدمه کتاب، ص‎16-17]</ref>.
-بخش اول کتاب، متضمن مباحث توحیدی است. مبحث اول، در باب اثبات وجود واجب تعالی می‎باشد. مؤلف برای استدلال متوسل به قاعده امکان و وجوب شده است. وی بیان می‌دارد که هر فقیر و محتاجی، «ممکن» خوانده می‌شود و هر غنی و بی‌نیازی، «واجب». بی‌تردید همه موجودات، واجب نیستند؛ چون با حس و وجدان درمی‎یابیم که برخی به برخی دیگر محتاجند. همچنین بی‌شک همه آنها ممکن نیستند، وگرنه موجود نمی‌شدند؛ چون موجود فقیر نمی‌تواند احتیاج خود را برآورده سازد، چه برسد به احتیاج غیر. ناگزیر غنی مطلقی در این میانه وجود دارد که آنها را هستی بخشیده است.
+بخش اول کتاب، متضمن مباحث توحیدی است. مبحث اول، در باب اثبات وجود واجب تعالی می‌باشد. مؤلف برای استدلال متوسل به قاعده امکان و وجوب شده است. وی بیان می‌دارد که هر فقیر و محتاجی، «ممکن» خوانده می‌شود و هر غنی و بی‌نیازی، «واجب». بی‌تردید همه موجودات، واجب نیستند؛ چون با حس و وجدان درمی‎یابیم که برخی به برخی دیگر محتاجند. همچنین بی‌شک همه آنها ممکن نیستند، وگرنه موجود نمی‌شدند؛ چون موجود فقیر نمی‌تواند احتیاج خود را برآورده سازد، چه برسد به احتیاج غیر. ناگزیر غنی مطلقی در این میانه وجود دارد که آنها را هستی بخشیده است.
 در ادامه، مؤلف در باب استدلال بر وحدانیت واجب الوجب، از راه دلیل عقلی دایر بین نفی و اثبات، به طرح تمام صور تعدد پرداخته، سپس به وجود تناقض و اشکال در هریک از آنها اشاره می‌کند که در نتیجه یگانگی واجب الوجوب اثبات می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/18 ر.ک: متن کتاب، ص‎18-25]</ref>.
-از جمله مباحث مطرح‎شده دیگر این است که خداوند سبحان هیچ مثل و مثالی ندارد و با مثل و مثال شناخته نمی‌شود؛ با این استدلال که: شکی در این نیست که چیزی که مناسبتی با شیء دیگر ندارد، ممکن نیست که مثال آن شیء باشد، مانند اینکه نمی‌توان آب را مثال آتش دانست؛ زیرا مناسبتی بین آنها نیست، تا اینکه تشبیه درست باشد و شکی نیست که هرچه غیر از واجب الوجوب است، ممکن الوجود است و ممکن الوجود نمی‌تواند جز ممکن را بشناسد و درک کند؛ پس وقتی ممکن بخواهد مثالی را برای واجب ذکر کند، ناگزیر می‎بایست اولا ذات واجب را درک کند تا بداند فلان مثال، مثال اوست یا خیر و این محال است؛ ثانیا مثالی را از ممکن بیاورد؛ چون واجب، واحد است و ممتنع هم که موجود نیست و بین مثال و ممثل باید مناسبت باشد، وگرنه مثال آن نخواهد بود..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/26 ر.ک: همان، ص‎26]</ref>.
+از جمله مباحث مطرح‎شده دیگر این است که خداوند سبحان هیچ مثل و مثالی ندارد و با مثل و مثال شناخته نمی‌شود؛ با این استدلال که: شکی در این نیست که چیزی که مناسبتی با شیء دیگر ندارد، ممکن نیست که مثال آن شیء باشد، مانند اینکه نمی‌توان آب را مثال آتش دانست؛ زیرا مناسبتی بین آنها نیست، تا اینکه تشبیه درست باشد و شکی نیست که هرچه غیر از واجب الوجوب است، ممکن الوجود است و ممکن الوجود نمی‌تواند جز ممکن را بشناسد و درک کند؛ پس وقتی ممکن بخواهد مثالی را برای واجب ذکر کند، ناگزیر می‌بایست اولا ذات واجب را درک کند تا بداند فلان مثال، مثال اوست یا خیر و این محال است؛ ثانیا مثالی را از ممکن بیاورد؛ چون واجب، واحد است و ممتنع هم که موجود نیست و بین مثال و ممثل باید مناسبت باشد، وگرنه مثال آن نخواهد بود..<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/26 ر.ک: همان، ص‎26]</ref>.
-مبحث دیگر در مورد شناخت حق تعالی است و اساسا هدف از خلقت انسان شناخت حق تعالی و عبادت اوست و در قرآن کریم به آن اشاره شده است که جن و انس را خلق نکردیم الا برای عبادت کردن. ثمره معرفت، عبادت است و ثمره عبادت، دست یافتن به نعیم ابدی و بقای سرمدی است و اینکه اثبات کردیم شناخت خداوند ممکن نیست، منظور شناخت ذات حق تعالی بود و معرفتی که مکلف به آن هسیتم، در واقع شناخت آثار و آیات و افعال حق تعالی است. انسان با نگاه به آسمان‌ها و زمین و حرکت ستارگان و خورشید و نظم خارق‎العاده بین آنها و همچنین مخلوقات گوناگون اعم از نباتات و حیوانات پی به عظمت بی‎بدیل ذات حق تعالی می‎برد و معرفت او بالا می‌رود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/34 ر.ک: همان، ص34]</ref>.
+مبحث دیگر در مورد شناخت حق تعالی است و اساسا هدف از خلقت انسان شناخت حق تعالی و عبادت اوست و در قرآن کریم به آن اشاره شده است که جن و انس را خلق نکردیم الا برای عبادت کردن. ثمره معرفت، عبادت است و ثمره عبادت، دست یافتن به نعیم ابدی و بقای سرمدی است و اینکه اثبات کردیم شناخت خداوند ممکن نیست، منظور شناخت ذات حق تعالی بود و معرفتی که مکلف به آن هسیتم، در واقع شناخت آثار و آیات و افعال حق تعالی است. انسان با نگاه به آسمان‌ها و زمین و حرکت ستارگان و خورشید و نظم خارق‎العاده بین آنها و همچنین مخلوقات گوناگون اعم از نباتات و حیوانات پی به عظمت بی‌بدیل ذات حق تعالی می‌برد و معرفت او بالا می‌رود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/34 ر.ک: همان، ص34]</ref>.
 از دیگر مباحث توحیدی مطرح‎شده، موضوع صفات حق تعالی است. صفات خداوند متعال بر دو قسم است: قسم اول، صفات ذاتیه حق تعالی است که در مرتبه ذات الهی است و ذات الهی به‌صورت دائمی متصف به آنهاست، مانند علم و قدرت؛ قسم دوم، صفات فعل خداوند متعال است که در مرتبه ذات الهی نیست، بلکه در مرتبه فعل الهی است، مانند صفات خالقیت و رازقیت و...
-صفات ذاتیه خداوند متعال، قدیم هستند و عین ذات حق تعالی، ولی صفات فعلیه حادث بوده و قدیم نمی‎باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/42 ر.ک: همان، ص43-42]</ref>.
+صفات ذاتیه خداوند متعال، قدیم هستند و عین ذات حق تعالی، ولی صفات فعلیه حادث بوده و قدیم نمی‌باشند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/42 ر.ک: همان، ص43-42]</ref>.
 بخش دوم، عدل الهی است. عدل الهی در اصطلاح به معنای این است که خداوند متعال به احدی ظلم روا نمی‌دارد. ظلم به معنای قرار دادن چیزی در غیر محل خودش است و این خلاف حکمت است و خداوند متعال حکیم علی الاطلاق است و غیر ممکن است ظلم در ذات مقدسش راه یابد. اما رحمت الهی که به معنای فضل و احسان است، مختص به مؤمنین است در روز قیامت، که خداوند متعال به لطف خویش در آن روز به آنها خیر و ثواب عظیم عطا می‌کند و این قطعا به‌واسطه فضل اوست؛ چون اگر بخواهد به عدل خویش عمل کند، ایشان مستحق چنین اجری عظیم نخواهند بود؛ به‌واسطه تقصیرها و کاستی‎هایی که در بندگی خدا در دنیا داشته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/51 ر.ک: همان، ص52-51]</ref>.
 بخش سوم، درباره نبوت است. ضرورت ارسال رسل، با برهان قاطع عقلی و فطرت سلیم قابل اثبات است. شناخت و معرفت به حق تعالی و نیل به سعادت حقیقی بشر ممکن نیست الا به ارسال رسل و راهنمایانی از جانب خداوند متعال؛ فلذا مابین خود و بشر وسائطی را گمارد تا راهنمایان بشر باشند؛ راهنمایانی که تکالیف الهی را قبل از هر موجودی در عالم ذر گردن نهاده بودند. خداوند متعال ایشان را وسائط فیض خویش قرار داد تا مأمور ابلاغ اوامر و نواهی حق تعالی به بشر باشند، ایشان تأییدشده از طرف حق تعالی بودند و از انجام هر لغزش و خطایی محفوظ بودند. با توجه به اینکه ثابت شد فعل عبث از خداوند حکیم صادر نمی‌گردد، بر این اساس واجب است بر حق تعالی ارسال رسل و سفرایی که واسطه‌های بین خدا و خلق باشند تا فساد کلی اجتماع حاصل نیاید<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/102 ر.ک: همان، ص‎102]</ref>.
-از جمله مباحث مطرح‎شده در این بخش این است که انبیاء اولا از جنس ماوراء‎الطبیعه و ملک نبوده، بلکه از جنس بشر می‎باشند و در بین آنها زیسته و با آنها ازدواج کرده‌اند. ثانیا انبیاء قطعا برتر از ملائک بوده و درجه تقرب ایشان به خداوند متعال بسیار بیشتر از ملائک است. ثالث پیامبر اکرم(ص)، خاتم النبیین بوده و پس از او هیچ فرستاده‌ای از سوی خدا ارسال نخواهد شد.
+از جمله مباحث مطرح‎شده در این بخش این است که انبیاء اولا از جنس ماوراء‎الطبیعه و ملک نبوده، بلکه از جنس بشر می‌باشند و در بین آنها زیسته و با آنها ازدواج کرده‌اند. ثانیا انبیاء قطعا برتر از ملائک بوده و درجه تقرب ایشان به خداوند متعال بسیار بیشتر از ملائک است. ثالث پیامبر اکرم(ص)، خاتم النبیین بوده و پس از او هیچ فرستاده‌ای از سوی خدا ارسال نخواهد شد.
 معجزه، وسیله‌ای برای اثبات حقانیت انبیاء بوده و هریک از پیامبران دارای معجزه مختص خود بوده‌اند و بزرگ‎ترین معجزه تمام پیامبران، معجزه نبی مکرم اسلام، یعنی قرآن بوده که تا ابد اعجازش باقی است و هیچ‎کس توان هماوردی با آن ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/33432/1/108 ر.ک: همان، ص125-108]</ref>.