۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نه' به 'نه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ت' به 'ه‌ت') |
جز (جایگزینی متن - 'نه' به 'نه') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''خودشناسی برای خودسازی'''، اثر [[مصباح یزدی، محمدتقی|محمدتقی مصباح یزدی]]، به زبان فارسی است. | '''خودشناسی برای خودسازی'''، اثر [[مصباح یزدی، محمدتقی|محمدتقی مصباح یزدی]]، به زبان فارسی است. | ||
موضوع بحث عبارت است از: «انسان از این نظر که موجودى است کمالپذیر» و هدف و فایده آن عبارت است از: «شناختن کمال حقیقى و راه رسیدن به آن» و اسلوب آن عبارت است از: «بررسىِ بینشهاى درونىِ خویش براى بازشناختن خواستها و کششهایى که در وجود ما براى کمال نهاده شده و عواملى که ما را در راه رسیدن به آن کمک مىکند و بررسىِ شرایطى که مىتوان از | موضوع بحث عبارت است از: «انسان از این نظر که موجودى است کمالپذیر» و هدف و فایده آن عبارت است از: «شناختن کمال حقیقى و راه رسیدن به آن» و اسلوب آن عبارت است از: «بررسىِ بینشهاى درونىِ خویش براى بازشناختن خواستها و کششهایى که در وجود ما براى کمال نهاده شده و عواملى که ما را در راه رسیدن به آن کمک مىکند و بررسىِ شرایطى که مىتوان از آنها براى این منظور بهرهبردارى کرد»<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص8</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
بنابراین، حصول لذت، علاوه بر وجود ذات لذتبرنده و شیء لذیذ، متوقف بر داشتن نیروى ادراکى خاصى است که بتوان یافتن مطلوب را با آن درک کرد و همچنین متوقف بر شناخت مطلوب بودن و توجه به حصول آن است و مراتب مختلف لذت، بستگى به شدت و ضعف نیروى ادراک یا مطلوب بودن یا توجه انسان دارد؛ یعنى ممکن است لذت کسى از خوردن غذایى لذیذ، بیش از لذت شخص دیگرى باشد؛ از آن جهت که حس ذائقه‌اش قوىتر و سالمتر است؛ یا لذت یک نفر از خوردن غذایى بیش از غذاى دیگر باشد؛ براى اینکه غذاى اول، براى او مطلوبتر است؛ یا لذت شخص معینى از غذاى خاصى، در حال توجه کامل، بیشتر از حال تفرق حواس و توجه به اشیاى دیگر باشد. همچنین ممکن است لذت دو نفر محصل، از فراگرفتن دانش خاصى متفاوت باشد؛ در اثر اختلافهایى که در اعتقاد ایشان در مورد اهمیت مطلوب بودن و کمال و خیر بودن آن وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>. | بنابراین، حصول لذت، علاوه بر وجود ذات لذتبرنده و شیء لذیذ، متوقف بر داشتن نیروى ادراکى خاصى است که بتوان یافتن مطلوب را با آن درک کرد و همچنین متوقف بر شناخت مطلوب بودن و توجه به حصول آن است و مراتب مختلف لذت، بستگى به شدت و ضعف نیروى ادراک یا مطلوب بودن یا توجه انسان دارد؛ یعنى ممکن است لذت کسى از خوردن غذایى لذیذ، بیش از لذت شخص دیگرى باشد؛ از آن جهت که حس ذائقه‌اش قوىتر و سالمتر است؛ یا لذت یک نفر از خوردن غذایى بیش از غذاى دیگر باشد؛ براى اینکه غذاى اول، براى او مطلوبتر است؛ یا لذت شخص معینى از غذاى خاصى، در حال توجه کامل، بیشتر از حال تفرق حواس و توجه به اشیاى دیگر باشد. همچنین ممکن است لذت دو نفر محصل، از فراگرفتن دانش خاصى متفاوت باشد؛ در اثر اختلافهایى که در اعتقاد ایشان در مورد اهمیت مطلوب بودن و کمال و خیر بودن آن وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref>. | ||
ایشان دربارهی اینکه آیا ارضای کامل امیال فطری امکانپذیر است یا خیر؟ توضیح می‌دهد که: حل این شبهه، به بیانى که مقتضاى اسلوب این بحث باشد، این است که دلیل امکان آنها، خود فطرت است؛ زیرا امیال فطرى، از واقعیات عینى و جزء قوانین و نوامیس هستى مىباشند و مانند انجذابهایىاند که خود، دلالت بر وجود قوه جاذبه دارند، نه از قبیل صورتهاى ذهنى که به‌وسیله حواس یا نیروهاى فکرى به دست مىآیند و نسبت | ایشان دربارهی اینکه آیا ارضای کامل امیال فطری امکانپذیر است یا خیر؟ توضیح می‌دهد که: حل این شبهه، به بیانى که مقتضاى اسلوب این بحث باشد، این است که دلیل امکان آنها، خود فطرت است؛ زیرا امیال فطرى، از واقعیات عینى و جزء قوانین و نوامیس هستى مىباشند و مانند انجذابهایىاند که خود، دلالت بر وجود قوه جاذبه دارند، نه از قبیل صورتهاى ذهنى که به‌وسیله حواس یا نیروهاى فکرى به دست مىآیند و نسبت آنها با حقایق عینى، نسبت کاشف و منکشف است تا احتمال مخالفت آنها با واقع داده شود<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. | ||
در ادامه، در فصلی مجزا، به معنا و مفهوم قرب خدا اشاره کرده و می‌نویسد: منظور از قرب خداى متعال، که مطلوب نهایىِ انسان است و باید در اثر حرکت اختیارىِ خود به آن نایل گردد، کم شدن فاصله زمانى و مکانى نیست؛ زیرا پروردگار متعال، آفریننده زمان و مکان و محیط بر همه | در ادامه، در فصلی مجزا، به معنا و مفهوم قرب خدا اشاره کرده و می‌نویسد: منظور از قرب خداى متعال، که مطلوب نهایىِ انسان است و باید در اثر حرکت اختیارىِ خود به آن نایل گردد، کم شدن فاصله زمانى و مکانى نیست؛ زیرا پروردگار متعال، آفریننده زمان و مکان و محیط بر همه زمان‌ها و مکان‌ها است و با هیچ موجودى نسبت زمانى و مکانى ندارد<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>. | ||
در فصلی به نام حقیقت عبادت، خاطرنشان می‌کند که: عبادت داراى معانى یا اطلاقات مختلفى است که از نظر سعه و ضیق، با یکدیگر تفاوت دارند: | در فصلی به نام حقیقت عبادت، خاطرنشان می‌کند که: عبادت داراى معانى یا اطلاقات مختلفى است که از نظر سعه و ضیق، با یکدیگر تفاوت دارند: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در ادامهی کتاب، پیرامون نقش علم در تکامل، تدبیر اراده، نقش میل و علاقه در ادراک، اراده و انتخاب، سخن گفته است. | در ادامهی کتاب، پیرامون نقش علم در تکامل، تدبیر اراده، نقش میل و علاقه در ادراک، اراده و انتخاب، سخن گفته است. | ||
در فصلِ «نقش علم در تکامل»، بحثی را دربارهی رابطه علم و ایمان و عمل مطرح می‌کند و می‌نویسد: ایمان اگر به معناى تصدیق ذهنى گرفته شود، همان علم است و قوام آن به اختیار نیست؛ زیرا پاره‌اى از علوم را عقل بالبدیهه درک مىکند و انسان هیچگونه اختیارى در تحصیل و تصدیق | در فصلِ «نقش علم در تکامل»، بحثی را دربارهی رابطه علم و ایمان و عمل مطرح می‌کند و می‌نویسد: ایمان اگر به معناى تصدیق ذهنى گرفته شود، همان علم است و قوام آن به اختیار نیست؛ زیرا پاره‌اى از علوم را عقل بالبدیهه درک مىکند و انسان هیچگونه اختیارى در تحصیل و تصدیق آنها ندارد. پاره‌اى از علوم نیز، گرچه معمولاً با مقدمات اختیارى تحصیل مىشود، ولى اختیار، مقوّم آنها نیست؛ یعنى ممکن است آن مقدمات، بدون اختیار، با شنیدن صدایى یا دیدن خطى در ذهن حاصل شود و انسان، بىاختیار، آنها را درک و تصدیق کند. بلى در جایى که مقدمات علم، با اراده و اختیار فراهم شود، ناچار انگیزه‌اى براى تحصیل و ترتیب آنها وجود خواهد داشت<ref>ر.ک: همان، ص93</ref>. | ||
در پایان کتاب، به نتیجه‌گیری از مباحثی که مطرح نموده، می‌پردازد و با استناد به آیات و روایات، به بحث خود خاتمه می‌دهد. | در پایان کتاب، به نتیجه‌گیری از مباحثی که مطرح نموده، می‌پردازد و با استناد به آیات و روایات، به بحث خود خاتمه می‌دهد. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن آورده شده است. | فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن آورده شده است. | ||
این کتاب به | این کتاب به زبان‌های مختلف ترجمه شده است، به شرح زیر: | ||
# به زبان عربی، با عنوان «معرفة الذات لبناءها الجديد»، به قلم [[تسخیری، محمدعلی|آیت‌الله محمدعلى تسخیرى]] (با عناوینی همچون: «معرفة الذات لبنائها من جديد» و «العودة إلی الذات و صياغتها من جديد» نیز توسط انتشارات امیرکبیر تهران و دارالروضه بیروت چاپ شده است). | # به زبان عربی، با عنوان «معرفة الذات لبناءها الجديد»، به قلم [[تسخیری، محمدعلی|آیت‌الله محمدعلى تسخیرى]] (با عناوینی همچون: «معرفة الذات لبنائها من جديد» و «العودة إلی الذات و صياغتها من جديد» نیز توسط انتشارات امیرکبیر تهران و دارالروضه بیروت چاپ شده است). | ||
# به زبان انگلیسى، با عنوان Self-Recognition for Self-Improvement، به قلم خانم مژگان جلالى. | # به زبان انگلیسى، با عنوان Self-Recognition for Self-Improvement، به قلم خانم مژگان جلالى. | ||