۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نه' به 'نه'
جز (جایگزینی متن - 'هگ' به 'هگ') |
جز (جایگزینی متن - 'نه' به 'نه') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''المعجم'''، اثر [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|محمد بن ابراهیم بن علی بن عاصم بن زاذان اصبهانی]] (متوفی 381ق)، معروف به [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]]، کتابی است یکجلدی به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] در این کتاب اسامی محدثینی را جمع کرده که از | '''المعجم'''، اثر [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|محمد بن ابراهیم بن علی بن عاصم بن زاذان اصبهانی]] (متوفی 381ق)، معروف به [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]]، کتابی است یکجلدی به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] در این کتاب اسامی محدثینی را جمع کرده که از آنها در حجاز و مکه و مدینه و مصر و شام و عراق و دیگر جاها، استماع کرده است. او از هر شیخ و استادی یک یا چند حدیث را ذکر مینماید. | ||
معجم ابن مقری، همواره موردتوجه علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. این اثر به تحقیق [[ابنسعد، عادل|ابوعبدالرحمن عادل بن سعد]] رسیده است. | معجم ابن مقری، همواره موردتوجه علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. این اثر به تحقیق [[ابنسعد، عادل|ابوعبدالرحمن عادل بن سعد]] رسیده است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | ||
خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع کردهام که از | خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع کردهام که از آنها در حجاز و مکه و مدینه و مصر و شام و عراق و دیگر جاها، استماع کردهام. من از هر شیخ و استادی یک یا چند حدیث را ذکر نموده و کتاب را بر اساس حروف الفبا مرتب کردهام تا بر تعداد این اساتید، واقف باشم. البته ترتیب الفبایی کتاب با یک استثناء مواجه است یعنی به خاطر تعظیم پیامبر اکرم(ص)، ابتدای کتاب را با نام محمد آغاز کردهام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | ||
کسی که این کتاب را مطالعه کند، متوجه میشود که مؤلف آن، صرفاً بر روایت احادیث بسنده نکرده بلکه فواید دیگری را نیز در آن مییابد که اکثر | کسی که این کتاب را مطالعه کند، متوجه میشود که مؤلف آن، صرفاً بر روایت احادیث بسنده نکرده بلکه فواید دیگری را نیز در آن مییابد که اکثر آنها مربوط به علم أنساب است؛ اطلاعات مربوط به أنساب بهطور ویژه در اساتید وی پررنگ میشود؛ وی نسبت آنان به اجدادشان و شهرهایشان و... را بیان میکند. از دیگر اطلاعات این کتاب، جرح و تعدیل و تاریخ وفیات است. همچنین از حکایات و اخباری که از علما و محدثین درباره احوالات شخصیشان مانند زهدشان و اجتهادشان در مسائل فقهی و دیگر حکایات شیرین یا تلخ، نقل شده، میتوان بهعنوان دیگر اطلاعات این اثر نام برد. گاه نیز در کتاب مشاهده میکنیم که مؤلف بجای روایت، حکایت یا ابیاتی از شعر را از شیخی از شیوخش ذکر میکند تا متذکر شود که این شخص نیز در دایره اساتید وی بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10-11]</ref> | ||
در اولین جزء از اجزای هشتگانه کتاب، طریق کتاب به [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] چنین آمده است: روایة الشیخین أبی طاهر أحمد بن محمود الثقفی؛ و أبی الفتح منصور بن الحسین بن علی بن القاسم. کلاهما عنه (أی ابن المقرئ). روایة أبی الفرج سعید بن أبی الرجاء الصیرفی عنهما. روایة أبی مسلم المؤید بن عبدالرحیم بن أحمد بن الأخوة عنه. روایة أمة الحق شامیة بنت أبی علی الحسن بن محمد البکری عنه. سماع منها لعبد الکریم بن عبدالنورین...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/19 همان، ص19-20]</ref> | در اولین جزء از اجزای هشتگانه کتاب، طریق کتاب به [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] چنین آمده است: روایة الشیخین أبی طاهر أحمد بن محمود الثقفی؛ و أبی الفتح منصور بن الحسین بن علی بن القاسم. کلاهما عنه (أی ابن المقرئ). روایة أبی الفرج سعید بن أبی الرجاء الصیرفی عنهما. روایة أبی مسلم المؤید بن عبدالرحیم بن أحمد بن الأخوة عنه. روایة أمة الحق شامیة بنت أبی علی الحسن بن محمد البکری عنه. سماع منها لعبد الکریم بن عبدالنورین...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/19 همان، ص19-20]</ref> | ||