الدّين النصيحة: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎گ' به 'ه‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'ف‎ا' به 'ف‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎گ' به 'ه‌گ')
خط ۳۶: خط ۳۶:
در فصل اول، در سه بخش، ابتدا نصیحت از لحاظ لغوی و اصطلاحی تعریف و سپس، فرق آن با تأنیب (نکوهش سخت)، مدارا، مداهنه و تقیه بیان شده و در انتها، آثار شرعی نصیحت، بیان گردیده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/10 ر.ک: متن کتاب، ص10-21]</ref>.
در فصل اول، در سه بخش، ابتدا نصیحت از لحاظ لغوی و اصطلاحی تعریف و سپس، فرق آن با تأنیب (نکوهش سخت)، مدارا، مداهنه و تقیه بیان شده و در انتها، آثار شرعی نصیحت، بیان گردیده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/10 ر.ک: متن کتاب، ص10-21]</ref>.


نصیحت در لغت، به معنای خلوص بوده، اما در اصطلاح، کلمه‌ای جامع است که به‎وسیله آن، تعابیر زیادی اراده می‌گردد، از جمله، اراده خیر برای شخصی که نصیحت می‌شود. به عقیده نویسنده، از بررسی تعاریفی که برای نصیحت بیان شده، چنین برداشت می‌شود که این واژه، حول مصلحت، خیر، صلاح و عنایت به منصوح معنا می‌شود. این کلمه، گاهی به‎گونه‌ای به کار می‌رود که فقط شامل معامله و عمل (بدون قول) می‌شود؛ مثل:
نصیحت در لغت، به معنای خلوص بوده، اما در اصطلاح، کلمه‌ای جامع است که به‎وسیله آن، تعابیر زیادی اراده می‌گردد، از جمله، اراده خیر برای شخصی که نصیحت می‌شود. به عقیده نویسنده، از بررسی تعاریفی که برای نصیحت بیان شده، چنین برداشت می‌شود که این واژه، حول مصلحت، خیر، صلاح و عنایت به منصوح معنا می‌شود. این کلمه، گاهی به‌گونه‌ای به کار می‌رود که فقط شامل معامله و عمل (بدون قول) می‌شود؛ مثل:
# خالص کردن نیت از شائبه فساد در معامله یا خالص کردن فاعل ضمیر خویش را در عملی که از وی سر می‎زند؛
# خالص کردن نیت از شائبه فساد در معامله یا خالص کردن فاعل ضمیر خویش را در عملی که از وی سر می‎زند؛
# خالص کردن عمل از غش؛
# خالص کردن عمل از غش؛
# خالص کردن عمل از فساد.
# خالص کردن عمل از فساد.
گاهی به‎گونه‌ای استعمال می‌گردد که شامل قول هم می‌شود؛ مثل:
گاهی به‌گونه‌ای استعمال می‌گردد که شامل قول هم می‌شود؛ مثل:
# گزینشی که صلاح قولی و فعلی در آن است؛
# گزینشی که صلاح قولی و فعلی در آن است؛
# معرفی کردن وجه مصلحت با خالص کردن نیت از شوائب مکروه؛
# معرفی کردن وجه مصلحت با خالص کردن نیت از شوائب مکروه؛
# اراده خیر برای غیر، بدان‎گونه که برای خویش اراده می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref>.
# اراده خیر برای غیر، بدان‎گونه که برای خویش اراده می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref>.


نویسنده در بیان فرق بین نصیحت و تأنیب (نکوهش)، به این نکته اشاره نموده که نصیحت، احسان به نصیحت‎شونده، به‎صورت رحمت، شفقت و ملاطفت از سوی ناصح است؛ به‎گونه‌ای که پزشک عالم و مشفق با مریض معامله می‌نماید؛ درحالی‎که «تأنیب» و واژه‌های هم‎معنای آن، مستلزم اهانت و درشتی می‎باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref>.
نویسنده در بیان فرق بین نصیحت و تأنیب (نکوهش)، به این نکته اشاره نموده که نصیحت، احسان به نصیحت‎شونده، به‎صورت رحمت، شفقت و ملاطفت از سوی ناصح است؛ به‌گونه‌ای که پزشک عالم و مشفق با مریض معامله می‌نماید؛ درحالی‎که «تأنیب» و واژه‌های هم‎معنای آن، مستلزم اهانت و درشتی می‎باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref>.


در فصل دوم، در ضمن چهار مبحث، شروط نصیحت و ناصح و کیفیت و انواع نصیحت، توضیح داده شده است. از جمله شروط نصیحت، عبارت است از: اخلاص؛ اینکه نصیحت، برای حاجتی مربوط به حفظ مقاصد شریعت از قبیل دین، جان، عقل، آبرو و مال باشد؛ بسنده نمودن به مقدار لازم و نپرداختن به عیوب دیگر<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref>.
در فصل دوم، در ضمن چهار مبحث، شروط نصیحت و ناصح و کیفیت و انواع نصیحت، توضیح داده شده است. از جمله شروط نصیحت، عبارت است از: اخلاص؛ اینکه نصیحت، برای حاجتی مربوط به حفظ مقاصد شریعت از قبیل دین، جان، عقل، آبرو و مال باشد؛ بسنده نمودن به مقدار لازم و نپرداختن به عیوب دیگر<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18770/1/22 ر.ک: همان، ص22]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش