مكارم الأخلاق (ابن ابی‌الدنیا): تفاوت میان نسخه‌ها

تقوا، جزء اولین مباحث کتاب است. نویسنده روایتی نقل می‌کند که از رسول‎الله(ص) پرسیده شد: گرامی‌ترین مردم چه کسی است؟ آنحضرت فرمودند: «اتقاهم» یعنی گرامی‌ترین مردم نزد خداوند با تقواترین آنهاست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>‏.

در روایتی پیامبر خدا‎(ص) فرمود‎: «إنّی بُعِثتُ لاتمم مکارم الاخلاق». یکی از فلسفه‎های بعثت پیامبر اکرم‎، اتمام‎ مکارم اخلاق است؛ یعنی هرآنچه که از‎ طرف‎ خدای‎ حکیم بر پیامبر نازل شده، به‎نوعی‎ در‎ اتمام اخلاق مؤثر است؛ بنابراین باید گفت که هریک از آداب و اعمال شریعت‎، اثر‎ تربیتی و اخلاقی به خصوصی دارد‎<ref>ر.ک: احمدی‌نژاد، فاطمه، ص91</ref>‏. حدیث مذکور با تعابیر دیگری نیز نقل شده است: مثلاً در روایت دیگری چنین نقل شده است: «بعثت علی تمام محاسن الاخلاق». <ref>ر.ک: متن کتاب، ص21، حدیث14</ref>‏. در روایتی نیز از جابر بن عبدالله از رسول‎الله(ص) روایت شده است: «خداوند مکارم اخلاق را دوست دارد و رذالت‎های اخلاقی را دوست ندارد»<ref>ر.ک: همان، ص20، حدیث10</ref>‏.

حیاء از دیگر مباحث اخلاقی است که در روایات بر آن تأکید شده است تا آنجا که در روایات می‌خوانیم: رسول‎الله(ص) فرمود: «لا ایمان لمن لا حیاء له»: «کسی که حیا ندارد ایمان ندارد». یا در حدیثی دیگری آمده: «من القی جلباب الحیاء فلا غیبة له»: کسی که پرده حیاء را‎ انداخت‎ یعنی‎ در حضور مردم از گناه کردن حیاء نکرد پس غیبت کردن او حرام نیست<ref>ر.ک: همان، ص42، احادیث 101 و 102</ref>‏. ‎

در بخشی از کتاب شجاعت رسول‎الله(ص)، علی(ع) و برخی از صحابه چون سعد بن ابی‎‎وقاص مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص63-57</ref>‏. توصیف جود و سخاوت نزد شعرا نیز آخرین عنوان مطرح شده در کتاب است. در این بخش اشعار فراوانی از شعرای مختلف ذکر شده است. در ابتدای آن ابیاتی از مقنع انصاری در رثای امام حسین(ع) ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص139</ref>‏.