کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">

! نام!! data-type="authorName" |کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد

|نام‌های دیگر  

| data-type="authorOtherNames" | ح‍ب‍ی‍ب‌ ک‍اش‍ان‍ی‌

| data-type="authorfatherName" |ملا على مدد ساوجى

| data-type="authorbirthDate" |1260ق

| data-type="authorBirthPlace" |کاشان

| data-type="authorDeathDate" |سه شنبه 23 جمادى الاخر سال 1340ق  برابر با ۲ اسفند ۱۳۰۰ش

| data-type="authorTeachers" |حاج مولى ابوالقاسم معروف به کلانتر

 

 

| data-type="authorWritings" |[[تسهیل المسالک الی مدارک فی رووس القواعد الفقهیه]]

[[توضیح البیان فی تسهیل الاوزان]]

[[اسماءالله الحسنی، معانیها و خواصها]]

|- class="articleCode"

|کد مؤلف

| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00050AUTHORCODE

'''ملا حبیب‌الله شریف کاشانی''' (1260-1340ق)، فقیه، اصولی، مجتهد، شاعر، متخلص به «سالک»، از کتاب‌های او می‌توان به ایضاح الریاض (تعلیقات بر ریاض المسائل) و دیوان سالک کاشانی نام برد.

حبیب‌الله شریف کاشانی در حوالی سال 1260ق در شهر کاشان دیده به جهان گشود. والد ماجدش علامه کبیر فقیه بلا نظیر آیت‌اللّٰه مرحوم ملا على مدد ساوجى متوفى سنه 1270 هجرى در ساوه و مدفون در قم در جوار ابن بابویه ره و [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|ملا مهدى نراقى]] ره است. والده ماجده‌اش علویه شریفه کریمه جلیله بنت علامه جلیل القدر مرحوم آقاى سید حسین کاشانى است.

چون به سن پنج سالگى رسید، والد بزرگوارش به اصرار بزرگان اهل ساوه بدان بلد عزیمت جست لذا به سرپرستى مادرش و به تشویق مرحوم خلد مقام علامه کبیر آیت‌اللّٰه آقاى حاج سید حسین مجتهد کاشانى متوفى 1296 قمرى(جد امجد مرحوم علامه مجاهد و زعیم اعظم آیت‌اللّٰه آقاى حاج سید ابوالقاسم کاشانى متوفى شهر شوال 1381 قمرى) که از اکابر تلامذه مرحوم ملا على مدد مذکور بود به تحصیل علوم دینیه اشتغال یافت.

در نه سالگى والدش در ساوه به مرض وبا وفات یافت جنازه او را به شهر قم بردند و به طورى که ذکر شد در صحن مقبره ابن بابویه به خاک سپردند.

در سن چهارده سالگى از علما و مدرسین نامى کاشان بشمار رفته با این که فقها و مجتهدین بسیار در آن عصر در کاشان وجود داشتند آن جناب مشارا بالبنان بین الاقران گردید، تألیفات و تصنیفات ارزنده‌یى در آن وقت از خود نشان داد که موجب حیرت گردید.

براى تکمیل فقه و اصول و حلّ غوامض آنها نزد آیت‌اللّٰه آقاى حاج سید حسین سابق الذکر و آیت‌الله آقاى حاج میر سید محمد على کاشانى ابوالزوجه‌اش متوفى سنه 1294 قمرى که او نیز جامع بین معقول و منقول بود و از نوابغ عصر خود بشمار مى‌آمد تردّد فرمود تا این که مورد تصدیق اجتهاد و اجازه روایت از آنها شد. به این‌ها اکتفا نکرد بلکه براى ملاقات و ادراک محاضر دروس سایر اعلام و مراجع آن عصر به برخى از بلاد ایران بلکه به عتبات عالیات مسافرت فرمود و از ابحاث و دروس آنها استفاده نمود.

==اساتید او==

اسامى جمعى از آنها را در این وجیزه ذکر مى‌نماییم:

باز براى مرتبه دیگر به خیال تشرف محضر مقدّس مولاى جلیل سترگ عارف ربانى فقیه صمدانى مرحوم ملا زین‌العابدین گلپایگانى ملقب به حجت‌الاسلام به گلپایگان رهسپار شد و به ملاقات آن بزرگوار موفّق گردید به طورى که خود در کتاب لباب الالقاب مرقوم داشته‌اند مرحوم مولانا زین‌العابدین گلپایگانى اعلم و ازهد و اورع علماى عصر خویش بوده.

«و کان فقیرا قلیل المال مجتنبا عن معاشرة ارباب القیل و القال.و قد کتب الیه بعد وفاة الشیخ المرتضى جماعة من اکابر تلامذته منهم الحاج المیرزا حسن الشیرازی و الحاج السید حسن الترک یلتمسون منه الذهاب من گلپایگان إلى النجف الرفیع الشأن لیستفیدوا من افاداته فلم ینجح سؤلهم معتذرا بانه شیخ کبیر لا یساعده الحال على القیل و القال و انه یحبّ فى آخر العمر الاعتزال».

خلاصه مرحوم آقاى ملا حبیب اللّٰه مدتى نزد آن بزرگوار در گلپایگان توقف فرموده و از او استفاده کرده و فوائد بى‌شمارى از علم و دانش و معارف ربانیه را از آن بحر موّاج فرا گرفت.

پس از آن به کاشان مراجعت فرموده به تدریس علوم و تألیف کتب و رسائل و ارشاد مردم اشتغال یافت و ریاست روحانیت و مرجعیت تامه و تقلید شهرستان کاشان و حوالى آن و بعضى از شهرستانهاى دیگر را حائز گشت. رجال علمى و دانشمندان از هر طرف براى استفاده و استفاضه از محضرش به جانبش رهسپار شدند. هر یک به اندازه استعداد خود از انواع و اقسام علوم حتى علوم غریبه و ریاضیات از آن بحر ذخّار بهره‌مند شدند و به مدارج عالیه کمال و اجتهاد نائل گردیدند و علما و مجتهدین بزرگ از اطراف بلاد حتى نجف اشرف از جنابش استجازه کردند.

ایشان داراى قریحه نقاده بوده در نظم عربى و فارسى اشعار بسیارى در سنین دوازده سیزده سالگى سروده داراى دیوان اشعاریست که مکرر به طبع رسیده براى نمونه مقدارى از آن را نقل مى‌کنیم:

{{ب|''نورى كه دلم حيات بخشيد''|2=''پس پاک شدم ز بد رهيدم''}}

و همچنین:

و نیز:

{{ب|''من اين عمر گرانمايه تلف كردم به نادانى''|2=''ندانستم من از اول كه روحانیست اين عنقا''}}

{{ب|''اگر خواهى برایمان ببر اميد از اين و آن''|2=''فنا شو در ره جانان فناى قطره در دريا''}}

و همچنین:

{{شعر}}

{{ب|''فقد غاب عنّا شمس آل محمّد''|2=''فبنا حيارى فى غياهب حندس''}}

{{ب|''لقد ضلّ اقوام عن الدّين و الهدى''|2=''و ابدع قوم آخرون كهطلس''}}

و نیز:

{{شعر}}

{{ب|''ساقى بده آن جام مى لم يزلى را''|2=''آن جام مصفّاى شراب ازلى را''}}

{{ب|''آن مى كه ز معشوق مرا جذبه روح است''|2=''يعنى دل مجروح مرا روح و فتوح است''}}

{{ب|''آن مى كه ز ميخانه لاهوت عيان شد''|2=''پس در صدف طينت ناسوت نهان شد''}}

{{ب|''ابليس ندانست كه اين مرحله چون شد''|2=''از جهل مركب ز سماوات برون شد''}}

{{ب|''آن نور على بود كه در خاک عيان شد''|2=''اين سجده كه كردند ملايك ز همان شد''}}

{{ب|''ساقى بده آن جام كه لبريز مدام است''|2=''عيشم همه ايام ز لطف تو به كام است''}}

{{ب|''شبهاى من از شعشعه جام تو روز است''|2=''اسرار تو اندر فيضانست و بروز است''}}

{{ب|''نامم به جهان گشته به سوداى تو مشهور''|2=''چشمم به تجلى جمالت شده پر نور''}}

{{ب|''نوشيدن مى از كف تو واجب عين است''|2=''بى باده تو جان مرا شيون و شين است''}}

{{ب|''مدح على و آل مرا ورد زبانست''|2=''زيرا كه على قاسم نيران و جنان است''}}

{{ب|''يعنى كه على كاشف اسرار نهان شد''|2=''از صورت او سرّ خداوند عيان شد''}}

{{پایان شعر}}

در آن روز تعطیل عمومى اعلام شد و تمام اهالى کاشان بلکه نواحى آن تا آنجا که خبر رسید اجتماع و ازدحام کردند و در بقعه مخصوصه مرحوم آقا سید محمد بن علامة حاج میر محمد على کاشانى واقع در دشت افروز کاشان حسب وصیتش مدفون ساختند. مقبره‌اش فعلا معروف و مشهور، زیارتگاه عمومى، کرامات و خوارق عادات از آن مزار با برکات نقل مى‌نمایند هم چنان که از زمانى حیات آن بزرگوار نیز کرامات زیاد متواتر است.

شعرا و ادبا در وفات وى مراثى و قصائد مشجیه بسیارى سرودند که از آن جمله آنچه داماد او آیت‌اللّٰه سید فخرالدین حسینى ملقب به امامت قدس اللّٰه نفسه درباره او سروده است:

{{ب|''ماتم آن كس كه خون گشتى روان''|2=''در غم او از زمين و آسمان''}}

{{ب|''آن كه آيت آمد و آيت برفت''|2=''و از مماتش رونق از ملت برفت''}}

{{ب|''آن كه از تصنيف خود معمور كرد''|2=''عالمى را زين عمل پر نور كرد''}}

{{ب|''آن كه او آب حيات آمد مرا''|2=''آن كه او راه نجات آمد مرا''}}

{{ب|''در حقيقت او حبيب اللّٰه بود''|2=''حافظ شرع رسول اللّٰه بود''}}

{{ب|''اين لسان ظاهرى فاتر شود''|2=''از اداى وصف او قاصر شود''}}

آن جناب داراى تألیفات و تصنیفات رشیقه در علوم مختلفه و فنون متنوعه مى‌باشد که بالغ بر دویست جلد مى‌شود که اسامى 134 جلد آن را در آخر کتاب لباب الالقاب ذکر فرموده.

و چون تاریخ تألیف کتاب لباب القاب 1319 قمرى است که بیست و یک سال قبل از وفات آن جناب مى‌شود تألیفات دیگرى پس از آن تاریخ هم داشته که تا حدود 200 جلد مى رسد.

پاره‌اى از تألیفاتش قبل از بلوغ مى‌باشد مانند شرح قسمتى از مفاتیح مولانا [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانى]] و تفسیر سوره حمد و رساله‌اى در جفر و العشرة الکاملة فى التجوید و منظومه‌اى در اصول مشتمل بر بیشتر از یک هزار و دویست بیت و مصابیح الظلام و مصابیح الدجى و التذکرة و حدیقة الجمل و حقائق النحو و الوجیزة و المنظومة این هفت جلد هر یک کتاب مستقلى است در نحو و ادبیات عرب.

[[مستقصی مدارک القواعد و منتهی ضوابط الفواید]]

[[الدرة الفاخرة]]

[[شرح دعای سحر (شریف کاشانی)]]

[[أحسن التراتیب فی نظم درر المكاتیب]]

[[منتقد المنافع فی شرح المختصر النافع - کتاب الطهاره]]

[[مرثية الامام الحسين عليه‌السلام]]

[[بوارق القهر فی تفسیر سوره الدهر]]

[[تفسیر ست سور من القرآن الکریم]]

[[منتقد المنافع]]  

[[شرح زيارة عاشوراء]]

[[تذکرة الشهداء]]

[[جنة الحوادث في شرح زيارة وارث]]