جاحظ، عمرو بن بحر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR02166.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:




ابو عثمان عمر بن بحر معروف به جاحظ،متكلم و اديب معتزلى
ابو عثمان عمر بن بحر معروف به جاحظ،متكلم و اديب معتزلى در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او بين سال‌هاى 146،150 و 160 ق اختلاف نظر وجود دارد.وى در لغت و ادبيات شاگرد ابو عبيده،اصمعى و ابو زيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى مشخصى نداشت و غالبا تابع جريان‌هاى حاكم بود. كتابهاى خود را به درباريان تقديم كرده،صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت، همچنين به دمشق و انطاكيه نيز سفر كرد. جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود. به گفته مبرّد،وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند كنارش نمى‌گذاشت.
 
جاحظ در كلام،ادبيات عرب،حديث،تفسير،تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مى‌گرفت. خواهرزاده‌اش،يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است. با وجود اين گفته‌اند كتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه،ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات،
در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او
نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد.جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود.
 
كتاب«العثمانيه»كه بعداً خود مولف نقض آن را نوشت و نيز «كتاب النساء»كه در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند.
بين سال‌هاى 146،150 و 160 ق اختلاف نظر وجود دارد.وى در لغت و ادبيات شاگرد
از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى،سياسى،تاريخى،علم اخلاق،پيشه‌ها و اصناف،حيوانات، جغرافيا،جدل، بازيها،قصه و غيره مى‌پردازد.
 
ابو عبيده،اصمعى و ابو زيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و
 
هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى
 
مشخصى نداشت و غالبا تابع جريان‌هاى حاكم بود.كتابهاى خود را به درباريان تقديم
 
كرده،صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در
 
بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت،همچنين به دمشق
 
و انطاكيه نيز سفر كرد.جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود.به گفتۀ‌مبرّد،وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند
 
كنارش نمى‌گذاشت.
 
جاحظ در كلام،ادبيات عرب،حديث،تفسير،تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در
 
فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد
 
و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد.جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث
 
را به سخره مى‌گرفت.خواهرزاده‌اش،يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است.با وجود
 
اين گفته‌اند كتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و
 
لفظ از هرنوعى(عاميانه،ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات،
 
نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد.جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت
 
هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود.
 
كتاب«العثمانيه»كه بعدا خود مولف نقض آن را نوشت و نيز
 
«كتاب النساء»كه در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند.
 
از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى،سياسى،تاريخى،
 
علم اخلاق،پيشه‌ها و اصناف،حيوانات،جغرافيا،جدل،
 
بازيها،قصه و غيره مى‌پردازد.


جاحظ در محرم سال 255 يا 256 ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.
جاحظ در محرم سال 255 يا 256 ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.
۹۵۹

ویرایش