رسائل ابن سینا: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
خط ۳۰: خط ۳۰:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[دری، ضیاءالدین|ضیاءالدین دری]] در مقدمه‌اش بر کتاب پس از تصویر زندگانی [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] از تولد تا مرگ در چند صفحه، آثار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را این‎گونه معرفی می‎کند: [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] آن فیلسوف بزرگ خاورى گردید که در تألیف‎هایش همه مذاهب دیده می‌شود، این شخص در جهان دیرین‏ترین نویسنده یادداشت‎هاى جامع به شمار می‎رود، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] فهمیده بود که چگونه مایه گفتار خود را که از اطراف گرد آورده باهم به‎طورى جمع نماید که مهارت از آن تجلى کند، چنانکه فهمیده بود چگونه آن را به‎صورت آسان‏فهمى نمایان سازد و تدقیق خسته‏کننده‏‌اى در آن پیش نیاورد<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه ب</ref>.
[[دری، ضیاءالدین|ضیاءالدین دری]] در مقدمه‌اش بر کتاب پس از تصویر زندگانی [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] از تولد تا مرگ در چند صفحه، آثار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را این‎گونه معرفی می‌کند: [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] آن فیلسوف بزرگ خاورى گردید که در تألیف‎هایش همه مذاهب دیده می‌شود، این شخص در جهان دیرین‏ترین نویسنده یادداشت‎هاى جامع به شمار می‎رود، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] فهمیده بود که چگونه مایه گفتار خود را که از اطراف گرد آورده باهم به‎طورى جمع نماید که مهارت از آن تجلى کند، چنانکه فهمیده بود چگونه آن را به‎صورت آسان‏فهمى نمایان سازد و تدقیق خسته‏کننده‏‌اى در آن پیش نیاورد<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه ب</ref>.


وی همچنین با مقایسه فلسفه او با [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، علم نفس را محوری‌ترین عنصر فلسفه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] دانسته می‌نویسد: فارابى تمام همّ خود را مصروف عقل خالص ساخت و ذات او را مورد تأمل قرار داد اما [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] همواره توجه خود را مخصوص به نفس نمود؛ چنانکه با توجه به پزشکى جسم را هم منظور نظر قرار داد. او در فلسفه خود نه‏ تنها نفس را در این مکان قرار داد بلکه دائرة‎المعارف فلسفى خود را الشفا (یعنى شفاء نفس) نامید، علم نفس همان محور فلسفه اوست<ref>ر.ک: همان، صفحه ح</ref>.
وی همچنین با مقایسه فلسفه او با [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، علم نفس را محوری‌ترین عنصر فلسفه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] دانسته می‌نویسد: فارابى تمام همّ خود را مصروف عقل خالص ساخت و ذات او را مورد تأمل قرار داد اما [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] همواره توجه خود را مخصوص به نفس نمود؛ چنانکه با توجه به پزشکى جسم را هم منظور نظر قرار داد. او در فلسفه خود نه‏ تنها نفس را در این مکان قرار داد بلکه دائرة‎المعارف فلسفى خود را الشفا (یعنى شفاء نفس) نامید، علم نفس همان محور فلسفه اوست<ref>ر.ک: همان، صفحه ح</ref>.
خط ۴۵: خط ۴۵:
#:مترجم در تتمه این رسائل پاسخ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] به ابوسعید ابوالخیر را ضمیمه کرده است: «چون جناب شیخ ابوسعید بن ابوالخیر رحمت‎الله که از بزرگان عرفای زمان حضرت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ‎الرئیس علیه‌الرحمه]] بوده، کیفیت استجابت دعا و چگونگى زیارت و حقیقت و تأثیر آن را از شیخ سؤال نموده؛ آن‎هم جواب ابوسعید را به طریق موجز بیان فرموده است. نگارنده هم آن را براى کسب فیض و ذخیره روز جزا ترجمه کرده و ضمیمه رسائل چهارگانه قرار داده‏ است»<ref>ر.ک: همان، ص173</ref>.
#:مترجم در تتمه این رسائل پاسخ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] به ابوسعید ابوالخیر را ضمیمه کرده است: «چون جناب شیخ ابوسعید بن ابوالخیر رحمت‎الله که از بزرگان عرفای زمان حضرت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ‎الرئیس علیه‌الرحمه]] بوده، کیفیت استجابت دعا و چگونگى زیارت و حقیقت و تأثیر آن را از شیخ سؤال نموده؛ آن‎هم جواب ابوسعید را به طریق موجز بیان فرموده است. نگارنده هم آن را براى کسب فیض و ذخیره روز جزا ترجمه کرده و ضمیمه رسائل چهارگانه قرار داده‏ است»<ref>ر.ک: همان، ص173</ref>.
# «رساله تحفه»: این رساله از رسائل بسیار خوب شیخ است که در آن تجرد و جوهریت نفس ناطقه و بقای آن را ثابت نموده و راه سعادت را بیان کرده است. همچنین حالات نفس انسان را پس از مفارقت از بدن و چگونگى آن را ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص182</ref>.
# «رساله تحفه»: این رساله از رسائل بسیار خوب شیخ است که در آن تجرد و جوهریت نفس ناطقه و بقای آن را ثابت نموده و راه سعادت را بیان کرده است. همچنین حالات نفس انسان را پس از مفارقت از بدن و چگونگى آن را ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص182</ref>.
در سبب تألیف این رساله چنین می‌خوانیم: گویا هنگامی‎که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ علیه‌الرحمه]] از امور دولتى کناره گرفته و از شواغل دنیوى دورى جسته یکى از دوستان صمیمى که او را به نام برادر، خوانده حضرت شیخ را نصیحت کرده و براى به دست آوردن ریاست و ذخیره کردن اموال ترغیب و تحریصش نموده است. شیخ این رساله‏ را در جواب آن دوست تألیف فرموده و در ابتدا معنى سعادت حقیقى و ریاست واقعى را براى او بیان کرده و آن را رساله تحفه نام نهاده و چندین مسئله مهم فلسفى را در آن گنجانیده و در اطراف آن مسائل بحث شافى وافى کرده‏ است.<ref>ر.ک: همان، ص183-182</ref>.
در سبب تألیف این رساله چنین می‌خوانیم: گویا هنگامی‌که [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ علیه‌الرحمه]] از امور دولتى کناره گرفته و از شواغل دنیوى دورى جسته یکى از دوستان صمیمى که او را به نام برادر، خوانده حضرت شیخ را نصیحت کرده و براى به دست آوردن ریاست و ذخیره کردن اموال ترغیب و تحریصش نموده است. شیخ این رساله‏ را در جواب آن دوست تألیف فرموده و در ابتدا معنى سعادت حقیقى و ریاست واقعى را براى او بیان کرده و آن را رساله تحفه نام نهاده و چندین مسئله مهم فلسفى را در آن گنجانیده و در اطراف آن مسائل بحث شافى وافى کرده‏ است.<ref>ر.ک: همان، ص183-182</ref>.


[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] در ابتدای این رساله تأکید می‎کند که احسانی بالاتر از راهنمایی دوستان به سعادت ابدی و حیات سرمدی سراغ ندارد چراکه موجب تقرب به‎حق و رسیدن به نعیم دائمی و خلاصی از هموم و غموم دنیوی است.<ref>ر.ک: همان، ص188-187</ref>. سپس پیش از ذکر ده دلیل بر تجرد نفس ناطقه انسانی، در اثبات این‎که سعادت غایت است چنین استدلال می‎کند: «هرگاه غایاتى سواى سعادت تصور شود و انسان طلب نماید آن‎ها را و گمان کند که آن غایات باعث خیریت او است و یا حقیقتاً بر سنن خیریت باشد، محقق است که مقصود و منظور از آن‎ها همان سعادت است و بس. به‎عبارت‎دیگر تحصیل آن‎ها بر سبیل مقدمه است؛ مقصود بالذات همان سعادت است و اما اگر کسى بخواهد خود سعادت را وسیله قرار دهد براى رسیدن به چیز دیگرى مسلم است که آن چیز آخر سعادت است نه آنکه آن را وسیله و مقدمه قرار داده است؛ مگر آنکه بگویى غایات امور غیرمتناهى است و این‎هم که محال است»<ref>ر.ک: همان، ص188</ref>. ‏
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] در ابتدای این رساله تأکید می‌کند که احسانی بالاتر از راهنمایی دوستان به سعادت ابدی و حیات سرمدی سراغ ندارد چراکه موجب تقرب به‎حق و رسیدن به نعیم دائمی و خلاصی از هموم و غموم دنیوی است.<ref>ر.ک: همان، ص188-187</ref>. سپس پیش از ذکر ده دلیل بر تجرد نفس ناطقه انسانی، در اثبات این‎که سعادت غایت است چنین استدلال می‌کند: «هرگاه غایاتى سواى سعادت تصور شود و انسان طلب نماید آن‎ها را و گمان کند که آن غایات باعث خیریت او است و یا حقیقتاً بر سنن خیریت باشد، محقق است که مقصود و منظور از آن‎ها همان سعادت است و بس. به‎عبارت‎دیگر تحصیل آن‎ها بر سبیل مقدمه است؛ مقصود بالذات همان سعادت است و اما اگر کسى بخواهد خود سعادت را وسیله قرار دهد براى رسیدن به چیز دیگرى مسلم است که آن چیز آخر سعادت است نه آنکه آن را وسیله و مقدمه قرار داده است؛ مگر آنکه بگویى غایات امور غیرمتناهى است و این‎هم که محال است»<ref>ر.ک: همان، ص188</ref>. ‏
# مترجم «رساله ترغیب بر دعا» را ضمیمه رساله تحفه نموده است. او سبب این امر را این‎گونه توضیح می‌دهد: برای ازدیاد روشن نمودن قلوب طالبین و تتمیم سخنان پیشین، رساله دیگر او ([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]]) را که تحریص و ترغیب است براى راهنمایی واصلین به‎حق ترجمه نموده و ضمیمه رساله تحفه بلکه متمم آن قرار دهیم تا نفعش تام و ثمره‏‎اش عام کردد<ref>ر.ک: همان، ص237</ref>. ‏
# مترجم «رساله ترغیب بر دعا» را ضمیمه رساله تحفه نموده است. او سبب این امر را این‎گونه توضیح می‌دهد: برای ازدیاد روشن نمودن قلوب طالبین و تتمیم سخنان پیشین، رساله دیگر او ([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]]) را که تحریص و ترغیب است براى راهنمایی واصلین به‎حق ترجمه نموده و ضمیمه رساله تحفه بلکه متمم آن قرار دهیم تا نفعش تام و ثمره‏‎اش عام کردد<ref>ر.ک: همان، ص237</ref>. ‏
#رساله اقسام نفوس: این رساله که به رساله شانزده فصل و رساله نفس و رساله ماهیت نفس مشهور است، ترجمه‏‎ای است از کتاب المعاد شیخ که در غالب نسخ موجود، متن فارسى آن نیز به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] نسبت داده شده است. از این رساله، نسخ متعدد در کتابخانه‌هاى ایران و خارج از ایران موجود است و دو بار در ایران به دست استادان محترم [[شهابی، محمود|محمود شهابى]] و [[عمید، موسی|موسى عمید]] به طبع رسیده است. مترجم در ابتدای رساله انتساب متن فارسی مذکور به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را رد کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص241</ref>. ‏
#رساله اقسام نفوس: این رساله که به رساله شانزده فصل و رساله نفس و رساله ماهیت نفس مشهور است، ترجمه‏‎ای است از کتاب المعاد شیخ که در غالب نسخ موجود، متن فارسى آن نیز به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] نسبت داده شده است. از این رساله، نسخ متعدد در کتابخانه‌هاى ایران و خارج از ایران موجود است و دو بار در ایران به دست استادان محترم [[شهابی، محمود|محمود شهابى]] و [[عمید، موسی|موسى عمید]] به طبع رسیده است. مترجم در ابتدای رساله انتساب متن فارسی مذکور به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را رد کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص241</ref>. ‏
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش