الطبيعة (أرسطوطاليس): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶۳: خط ۶۳:
بدوی، سپس درباره شارح چهارم، یعنی ابوالفرج و اختلافات بر سر تعیین وی بحث می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>.
بدوی، سپس درباره شارح چهارم، یعنی ابوالفرج و اختلافات بر سر تعیین وی بحث می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>.


سؤالی که درباره این کتاب ممکن است به ذهن بیاید این است که جامع این شروح، چه کسی است و سهم هرکدام از شارحان در این کتاب، چند درصد است؟ پاسخ این سؤال با مراجعه به پایان مقاله‎های اول و چهارم کتاب، روشن می‎شود؛ یعنی گردآورنده این اثر، ابوالحسین محمد بن علی بصری است. علی بن حسن بن سمح، از مقاله اول تا نیمه دوم مقاله ششم را تعلیقه زده و بعد از وی ابوالفرج عبدالله بن طیب بر نیمه مقاله دوم تعلیقه زده و تعلیقات منقول از ابوبشر متی بن یونس را هم به آن افزوده است. از اوایل مقاله سوم، یحیی بن عدی به این افراد اضافه می‎شود و تعلیقات وی تا پایان کتاب وجود دارد. نقش متی، از ابتدای مقاله سوم رو به کاستی می‌گذارد تا جایی که دیگر اثری از او نمی‎بینیم. ازاین‎رو در ادامه، کسی غیر از یحیی بن عدی و ابوعلی حسن بن سمح باقی نمی‎ماند. البته، هنگامی که به نیمه دوم مقاله ششم می‌رسیم، شارح چهارم یعنی ابوالفرج عبدالله بن طیب خودش را نشان می‌دهد و حسن بن سمح ناپدید می‌گردد؛ ولی ابوالفرج عبدالله بن طیب و یحیی بن عدی تا آخر کتاب هستند و در این قسمت از کتاب فقط این دو نفر هستند و تنها در یک مورد رد پایی از متی بن یونس می‎بینیم. بنا بر آنچه گفته شد: بخش اعظم شرح این کتاب را ابوعلی حسن بن سمح و یحیی بن عدی انجام داده‌اند و سهم این دو نفر در شرح این مقدار تقریبا مساوی است و نصیب ابوبشر متی بن یونس از این امر به‎موازات سهم ابوالفرج عبدالله بن طیب است. اگر خواسته باشیم این امر را به‎صورت ریاضی و با بیان درصد تقریبی نشان دهیم، سهم حسن بن سمح، چیزی حدود 40 درصد خواهد بود و یحیی بن عدی هم به همین مقدار از شرح کتاب سهم خواهد داشت و هریک از متی بن یونس و عبدالله بن طیب نیز حدود 10 درصد در شرح آن سهیم بوده‌اند که مجموع سهم هر دو 20 درصد خواهد بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>.
سؤالی که درباره این کتاب ممکن است به ذهن بیاید این است که جامع این شروح، چه کسی است و سهم هرکدام از شارحان در این کتاب، چند درصد است؟ پاسخ این سؤال با مراجعه به پایان مقاله‌های اول و چهارم کتاب، روشن می‎شود؛ یعنی گردآورنده این اثر، ابوالحسین محمد بن علی بصری است. علی بن حسن بن سمح، از مقاله اول تا نیمه دوم مقاله ششم را تعلیقه زده و بعد از وی ابوالفرج عبدالله بن طیب بر نیمه مقاله دوم تعلیقه زده و تعلیقات منقول از ابوبشر متی بن یونس را هم به آن افزوده است. از اوایل مقاله سوم، یحیی بن عدی به این افراد اضافه می‎شود و تعلیقات وی تا پایان کتاب وجود دارد. نقش متی، از ابتدای مقاله سوم رو به کاستی می‌گذارد تا جایی که دیگر اثری از او نمی‎بینیم. ازاین‎رو در ادامه، کسی غیر از یحیی بن عدی و ابوعلی حسن بن سمح باقی نمی‎ماند. البته، هنگامی که به نیمه دوم مقاله ششم می‌رسیم، شارح چهارم یعنی ابوالفرج عبدالله بن طیب خودش را نشان می‌دهد و حسن بن سمح ناپدید می‌گردد؛ ولی ابوالفرج عبدالله بن طیب و یحیی بن عدی تا آخر کتاب هستند و در این قسمت از کتاب فقط این دو نفر هستند و تنها در یک مورد رد پایی از متی بن یونس می‎بینیم. بنا بر آنچه گفته شد: بخش اعظم شرح این کتاب را ابوعلی حسن بن سمح و یحیی بن عدی انجام داده‌اند و سهم این دو نفر در شرح این مقدار تقریبا مساوی است و نصیب ابوبشر متی بن یونس از این امر به‎موازات سهم ابوالفرج عبدالله بن طیب است. اگر خواسته باشیم این امر را به‎صورت ریاضی و با بیان درصد تقریبی نشان دهیم، سهم حسن بن سمح، چیزی حدود 40 درصد خواهد بود و یحیی بن عدی هم به همین مقدار از شرح کتاب سهم خواهد داشت و هریک از متی بن یونس و عبدالله بن طیب نیز حدود 10 درصد در شرح آن سهیم بوده‌اند که مجموع سهم هر دو 20 درصد خواهد بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب جلد دوم در انتهای آن آمده است. پاورقی‎ها علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوای مطالب کتاب هستند. ترجمه‎های عربی فراوانی از این کتاب در دست است؛ قدیمی‎ترین آ نها ترجمه سلام ابرش (از مترجمین نیمه دوم قرن دوم هجری) است که در این کتاب از آن استفاده نشده است. دیگری، ترجمه [[حیری، اسحق بن حنین|اسحاق بن حنین]] (متوفی 298ق) است که در این کتاب از آن استفاده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.
فهرست مطالب جلد دوم در انتهای آن آمده است. پاورقی‎ها علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوای مطالب کتاب هستند. ترجمه‌های عربی فراوانی از این کتاب در دست است؛ قدیمی‎ترین آ نها ترجمه سلام ابرش (از مترجمین نیمه دوم قرن دوم هجری) است که در این کتاب از آن استفاده نشده است. دیگری، ترجمه [[حیری، اسحق بن حنین|اسحاق بن حنین]] (متوفی 298ق) است که در این کتاب از آن استفاده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.


از جمله شروح دیگری که بر کتاب سماع طبیعی ارسطو نوشته شده می‎توان از شرح‎های ابونصر فارابی، ابن هیثم، علی بن رضوان مصری، ابن باجه و عبداللطیف بن یوسف بغدادی، یاد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/17 ر.ک: همان، ص17-18]</ref>.
از جمله شروح دیگری که بر کتاب سماع طبیعی ارسطو نوشته شده می‎توان از شرح‎های ابونصر فارابی، ابن هیثم، علی بن رضوان مصری، ابن باجه و عبداللطیف بن یوسف بغدادی، یاد کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16447/2/17 ر.ک: همان، ص17-18]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش