طبری لالکایی، هبة‌الله بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابوالقاسم هبةالله بن حسن بن منصور رازی طبری لالکایی ''' (متوفی 418ق) از فقیهان و محدثان اهل سنت که لقب حافظ را یدک می‌کشد. لذا به وی حافظ ابوالقاسم لالکایی می‎گویند. وی در طبرستان به دنیا آمد، در ری استماع حدیث کرد و نهایتاً در اواخر عمر در بغداد توطن کرد. در آنجا علاوه بر تدریس فقه، باز هم در استماع حدیث کوشا بود. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|ابوبکر احمد بن علی خطیب بغدادی]] (متوفی 463ق) صاحب کتاب [[تاریخ بغداد]]، از شاگردان اوست. منابع تاریخی از هفت کتاب برای وی نام برده‎اند که بیشترشان جنبه حدیثی دارند.

نام کاملش هبةالله بن حسن بن منصور رازی طبری لالکایی و کنیه‎اش ابوالقاسم است. درباره نسبت لالکایی به وی اختلافاتی وجود دارد؛ در [[تاریخ بغداد]] و الکامل في التاريخ و [[شذرات الذهب في أخبار من ذهب|شذرات الذهب]] و قاموس محیط و [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]، «لالکائی» را به همان صورت ذکر کرده‎اند. [[مرتضی زبیدی، محمد|زبیدی]] در [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]] می‌نویسد: وی منسوب به فروش لوالک است که شلوار بدون اندازه می‌پوشیدند. [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] هم‎چنین نوشته. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در [[المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك|المنتظم]] با لفظ «الألکائی» و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] با «الالکای» نام وی را ذکر کرده‎اند و دانسته نیست که این تصحیف از نساخ بوده یا واقعاً به این صورت نیز وارد شده است. درهرحال نسبتش به حرفه فروش لوالک دلالت بر این دارد که وی از کد یمین خودش روزی می‌خورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/42455/1/101 ر.ک: غامدی، احمد بن سعد ج1، ص101-102]</ref>

[[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب]] و [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] گفته‎اند اصل وی از طبرستان است. درباره نسبت رازی به وی نیز باید گفت که به دلیل انتسابش به شهر «ری» است. وی مدتی به بغداد رفت و در آنجا توطن گزید؛ در واقع وی در ابتدا در طبرستان زیسته که وطن اصلی وی بوده است، سپس به ری رفته و در آنجا استماع علم کرده و پس‎ازآن به بغداد رفته است و موطن اخیرش را آنجا گزیده است؛ شاید علت اینکه به ری و طبرستان منسوب شده ولی به بغداد نه، این باشد که مدت مکثش در بغداد کم بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/42455/1/102 ر.ک: همان، ص102]</ref>

عدد افرادی که وی از آنان روایت کرده، نزدیک به 180 نفر می‌شود و این دلالت بر کثرت شیوخ وی دارد. تراجم‎نویسان هم به کثرت شیوخ وی تذکر داده‎اند. برخی از اساتید وی عبارتند از:

از میان شاگردان وی، افراد زیادی شناخته نشده‎اند در ذیل به چهار تن از آنان اشاره می‌شود:

وفات ابوالقاسم طبری در شهر دینور واقع شد. وی برای کاری از بغداد به دینور رفت و در همانجا در روز سه‎شنبه‎ای در ماه رمضان سال 418ق از دنیا رفت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/42455/1/103 ر.ک: همان، ص103]</ref>

ابوالقاسم لالکایی جامع حدیث و فقه بود ولی شهرتش به حدیث بیشتر از فقه بود و ازاین‎رو به حافظ لالکایی نامیده شده است. منابع تاریخی هفت اثر از مؤلفات وی را نام برده‎اند که غالباً ً حول حدیث دور می‎زند: