۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'به' به 'به') |
جز (جایگزینی متن - 'ین' به 'ین') |
||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
محور مباحث سومین کتاب، حرکت و نامتناهی است. نویسنده در این کتاب به تعریف حرکت و بیان هریک از حرکت و محرک و متحرک، وجود نامتناهی و بیان اقسام آن و همچنین وجود متناهی، میپردازد. او در این کتاب، نظریات فیثاغوری و افلاطونی در مورد موجودیت مستقل نامتناهی را نقد میکند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/152 ر.ک: همان، ص152-181]</ref>. | محور مباحث سومین کتاب، حرکت و نامتناهی است. نویسنده در این کتاب به تعریف حرکت و بیان هریک از حرکت و محرک و متحرک، وجود نامتناهی و بیان اقسام آن و همچنین وجود متناهی، میپردازد. او در این کتاب، نظریات فیثاغوری و افلاطونی در مورد موجودیت مستقل نامتناهی را نقد میکند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/152 ر.ک: همان، ص152-181]</ref>. | ||
چون طبیعت، مبدأ حرکت یا به عبارت شاملتر، طبیعت، مبدأ تغییر است. لازم است ابتدا آن را بشناسیم؛ چون جهل به حرکت، جهل به طبیعت در تمامی اجزائی است که از آن تشکیل شده است... حرکت را باید در گروه کمیات متصله (پیوستگی) وصف و تعریف کرد. | چون طبیعت، مبدأ حرکت یا به عبارت شاملتر، طبیعت، مبدأ تغییر است. لازم است ابتدا آن را بشناسیم؛ چون جهل به حرکت، جهل به طبیعت در تمامی اجزائی است که از آن تشکیل شده است... حرکت را باید در گروه کمیات متصله (پیوستگی) وصف و تعریف کرد. بینهایت هم خودش را در پیوستگی عرضه میکند؛ ازاینرو است که معمولا در تعاریف مربوط به پیوستگی، مفهوم بینهایت به کار میرود. بهعلاوه، مکان، خلأ و زمان نیز از لوازم حرکت هستند؛ ازاینرو در این کتاب هریک از این امور باید توضیح یابد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/152 ر.ک: همان، ص152-153]</ref>. | ||
نویسنده، بحث از سه مورد اخیر را در کتاب چهارم انجام میدهد. | نویسنده، بحث از سه مورد اخیر را در کتاب چهارم انجام میدهد. | ||
در کتاب چهارم، در توضیح درباره مکان، نویسنده ابتدا با مثالی درباره جابهجایی آب و هوا در یک ظرف که مکان آنها به حساب میآید، مکان نسبی را برای ما روشن میکند. او سپس | در کتاب چهارم، در توضیح درباره مکان، نویسنده ابتدا با مثالی درباره جابهجایی آب و هوا در یک ظرف که مکان آنها به حساب میآید، مکان نسبی را برای ما روشن میکند. او سپس مینویسد: نظریهای که قائل به وجود خلأ میباشد هم مبتنی بر وجود مکان است؛ چون خلأ را میتوان بهعنوان فقدان یک جسم تعریف کرد. این ملاحظات ما را به جایی هدایت میکنند که مکان را چیزی متمایز از خود اجسام بدانیم و قائل باشیم هر چیز محسوسی در مکان است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/182 ر.ک: همان، ص182-183]</ref>. | ||
او از این جمله هسیود که میگوید: «قبل از هرچیز، آشفتگی پدید آمد و آنگاه زمین فراخسینه»، نتیجه میگیرد که احتمالا وی نیز تصور صحیحی از مکان داشته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/183 ر.ک: همان، ص183]</ref>. | او از این جمله هسیود که میگوید: «قبل از هرچیز، آشفتگی پدید آمد و آنگاه زمین فراخسینه»، نتیجه میگیرد که احتمالا وی نیز تصور صحیحی از مکان داشته است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/183 ر.ک: همان، ص183]</ref>. | ||
وی همچنین در بخش خلأ | وی همچنین در بخش خلأ مینویسد: آنهایی که معتقدند خلأ وجود دارد، آن را نوعی مکان یا ظرف میپندارند که قرار است وقتی که جسمی را در بر گرفته، پر باشد و هنگامی که از آن جسم تهی است، خالی باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/200 ر.ک: همان، ص200]</ref>. | ||
در مجموع، مباحث کتاب چهارم، حول چیستی مکان، طبقهبندی آن، ماده یا صورت بودنش، امکان یا امتناع وجود مکان در خودش یا مکانی دیگر، معنای خلأ و بیان نظرات مختلف در آن، عدم امکان وجود خلأ مجزای از جسم، عدم وجود خلأ در اجسام، تعریف زمان، تردید درباره وجود آن، بیان صفات گوناگونش و... میچرخد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/181 ر.ک: همان، ص181-236]</ref>. | در مجموع، مباحث کتاب چهارم، حول چیستی مکان، طبقهبندی آن، ماده یا صورت بودنش، امکان یا امتناع وجود مکان در خودش یا مکانی دیگر، معنای خلأ و بیان نظرات مختلف در آن، عدم امکان وجود خلأ مجزای از جسم، عدم وجود خلأ در اجسام، تعریف زمان، تردید درباره وجود آن، بیان صفات گوناگونش و... میچرخد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/181 ر.ک: همان، ص181-236]</ref>. | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
از کتاب پنجم تا هشتم، مباحث مربوط به حرکت مطرح میشوند و در آنها بهترتیب از طبقهبندی حرکات، پیوستگی حرکت، علت آن و جاودانگیاش صحبت میشود. در طبقهبندی حرکات، انواع تغییرات و فرایندها شرح داده میشوند و اقسام حرکت و حرکتناپذیران (اشیای ثابت) بیان میگردد. همچنین مقولاتی مانند باهم بودن، جدا بودن، در تماس بودن، میانه، متوالی، مجاورت و در پیوستگی بودن توضیح مییابند. نویسنده، سپس وحدت و کثرت حرکات را شرح میدهد و پس از آن به بیان تضاد در حرکات و همچنین تضاد میان حرکت و سکون میپردازد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/237 ر.ک: همان، ص237-265]</ref>. | از کتاب پنجم تا هشتم، مباحث مربوط به حرکت مطرح میشوند و در آنها بهترتیب از طبقهبندی حرکات، پیوستگی حرکت، علت آن و جاودانگیاش صحبت میشود. در طبقهبندی حرکات، انواع تغییرات و فرایندها شرح داده میشوند و اقسام حرکت و حرکتناپذیران (اشیای ثابت) بیان میگردد. همچنین مقولاتی مانند باهم بودن، جدا بودن، در تماس بودن، میانه، متوالی، مجاورت و در پیوستگی بودن توضیح مییابند. نویسنده، سپس وحدت و کثرت حرکات را شرح میدهد و پس از آن به بیان تضاد در حرکات و همچنین تضاد میان حرکت و سکون میپردازد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/237 ر.ک: همان، ص237-265]</ref>. | ||
او درباره ضدیت حرکت و سکون | او درباره ضدیت حرکت و سکون مینویسد: مطلقا هر حرکتی در ضدیت با حرکت دیگر است، اما سکون نیز در تقابل با حرکت است. فقط سکون عدم است، ولی عدم نیز میتواند در برخی وجوه، ضد به حساب آید<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/260 ر.ک: همان، ص260]</ref>. | ||
مهمترین مبحث در پیوستگی حرکات، بحث از موجودیت پیوسته | مهمترین مبحث در پیوستگی حرکات، بحث از موجودیت پیوسته بینهایت، پیوستگی زمان و مقادیر فضایی، لحظات حرکت و سکون در زمان، قسمتپذیری امر متحرک، آغاز و پایان تغییرات، زمان تغییر، تناهی و عدم تناهی حرکت، ابطال نظریه تقدم تجزیه بر حرکت و بیان سکون، است؛ همچنین بیان این نکته که آنچه بدون اجزاء باشد، امکان حرکت ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/265 ر.ک: همان، ص265-303]</ref>. | ||
درباره علت حرکت، نویسنده از این بحث میکند که هر حرکتی را محرکی است و این دو همراه هم هستند. در این کتاب (کتاب هفتم)، همچنین مقایسه حرکات و تناسبشان نیز بیان میشوند و ارتباط دگرگونیها با کیفیات محسوس توضیح مییابند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/304 ر.ک: همان، ص304-325]</ref>. | درباره علت حرکت، نویسنده از این بحث میکند که هر حرکتی را محرکی است و این دو همراه هم هستند. در این کتاب (کتاب هفتم)، همچنین مقایسه حرکات و تناسبشان نیز بیان میشوند و ارتباط دگرگونیها با کیفیات محسوس توضیح مییابند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17971/1/304 ر.ک: همان، ص304-325]</ref>. |
ویرایش