۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب في صفة صاحب الذوق السليم و مسلوب الذوق اللئيم (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۵
، ۲۲ اوت ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ی‌ا' به 'ی‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'می‌د' به 'می‌د') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ا' به 'ی‌ا') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''كتاب في صفة صاحب الذوق السليم و مسلوب الذوق اللئيم'''، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلالالدین عبدالرحمن سیوطی]] (849-911ق)، کتابی است که نویسنده در آن ویژگیهای دارنده ذوق سلیم (انسانهای بااستعداد) و مسلوب الذوق (انسانهای | '''كتاب في صفة صاحب الذوق السليم و مسلوب الذوق اللئيم'''، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلالالدین عبدالرحمن سیوطی]] (849-911ق)، کتابی است که نویسنده در آن ویژگیهای دارنده ذوق سلیم (انسانهای بااستعداد) و مسلوب الذوق (انسانهای بی‌استعداد) را برشمرده است. انتشارات «دار ابن حزم» تحقیق و انتشار این اثر را برعهده گرفته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
محقق میگوید: [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در این کتاب بهصورت عامیانه وارد شده؛ بهگونهای که قواعد نحوی را در آن مراعات ننموده و تنها به دنبال مراعات سجع بوده است. ایشان فراوان از واژگان ترکی و فارسی که در عصر نویسنده شایع بوده استفاده نموده و گاه از جملات عامیانه و عبارات سبک نیز بهره برده است. به نظر محقق، این اثر میتواند منبعی مناسب جهت تحقیق در زبان عامیانه و مراحل نشو آن و جهت تحقیق در تاریخ و زبانشناختی عصر دولت ممالیک باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5-6]</ref>. | محقق میگوید: [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در این کتاب بهصورت عامیانه وارد شده؛ بهگونهای که قواعد نحوی را در آن مراعات ننموده و تنها به دنبال مراعات سجع بوده است. ایشان فراوان از واژگان ترکی و فارسی که در عصر نویسنده شایع بوده استفاده نموده و گاه از جملات عامیانه و عبارات سبک نیز بهره برده است. به نظر محقق، این اثر میتواند منبعی مناسب جهت تحقیق در زبان عامیانه و مراحل نشو آن و جهت تحقیق در تاریخ و زبانشناختی عصر دولت ممالیک باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5-6]</ref>. | ||
نویسنده کتاب را با حمد و ثنای الهی و صلوات بر نبی شروع می‌کند، سپس درباره محتویات کتاب میگوید: آنچه در این کتاب خواهید دید، صفات خردمندان و اضداد آنهاست؛ کسانی که از صواب روگردان هستند. سپس | نویسنده کتاب را با حمد و ثنای الهی و صلوات بر نبی شروع می‌کند، سپس درباره محتویات کتاب میگوید: آنچه در این کتاب خواهید دید، صفات خردمندان و اضداد آنهاست؛ کسانی که از صواب روگردان هستند. سپس می‌افزاید: نتیجه ذوق سلیم (استعداد سالم)، هوش زیاد است و هوش زیاد نتیجهاش عقل فراوان و عقل فراوان سرّی است که خداوند آن را به دوستانش عطا می‌کند و نزد خداوند انبیا از دوستداشتنیترین مخلوقات هستند و بهترین انبیا، حضرت محمد(ص) است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/26 ر.ک: متن کتاب، ص26]</ref>. | ||
سیوطی، صفاتی از انسانهای عاقل، منافق و احمق را برشمرده، سپس با ذکر صفاتی از پادشاهان، امیران، سربازان، بندگان، قضات، خطیبان، شاهدان، کتّاب، مؤذنان، منبریان، شاعران، ندیمان، سرباران (طفیلی)، گدایان، عامه مردم، زنان، دختران، بردگان و مطربان کتاب را ادامه می‌دهد و در پایان به صوت نیکو (غنا) و اقسام آن اشاره می‌کند. نویسنده در ذیل هریک از مشاغل و حرفهها، ابتدا صفات انسانهای نیکو و دارای استعداد سالم در این مشاغل و حرفهها را برمی‌شمرد، سپس اوصاف و ویژگیهای انسانهایی که فاقد استعداد سالم و بیعیب هستند را ذکر می‌کند. | سیوطی، صفاتی از انسانهای عاقل، منافق و احمق را برشمرده، سپس با ذکر صفاتی از پادشاهان، امیران، سربازان، بندگان، قضات، خطیبان، شاهدان، کتّاب، مؤذنان، منبریان، شاعران، ندیمان، سرباران (طفیلی)، گدایان، عامه مردم، زنان، دختران، بردگان و مطربان کتاب را ادامه می‌دهد و در پایان به صوت نیکو (غنا) و اقسام آن اشاره می‌کند. نویسنده در ذیل هریک از مشاغل و حرفهها، ابتدا صفات انسانهای نیکو و دارای استعداد سالم در این مشاغل و حرفهها را برمی‌شمرد، سپس اوصاف و ویژگیهای انسانهایی که فاقد استعداد سالم و بیعیب هستند را ذکر می‌کند. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
انسان دارای عقل فراوان (که نویسنده آن را از خصوصیات پیامبران برشمرده) دارای ویژگیهایی است: همواره خیرش رو به افزایش و شر از او فاصله میگیرد (شرش به دیگران نمیرسد). مخلوقات از حلم و بردباری او خوشنود هستند. شخصی پاکدامن و بخشنده است. دروغگو و بخیل نیست. با پیشامدهای بدی که برای دشمنانش واقع می‌شود خوشحال نمیگردد. اگر بیمار گردد با آن درد در پی رضایت خداوند است و به آنچه خداوند سهم و قسمت او نموده، خشنود است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>. | انسان دارای عقل فراوان (که نویسنده آن را از خصوصیات پیامبران برشمرده) دارای ویژگیهایی است: همواره خیرش رو به افزایش و شر از او فاصله میگیرد (شرش به دیگران نمیرسد). مخلوقات از حلم و بردباری او خوشنود هستند. شخصی پاکدامن و بخشنده است. دروغگو و بخیل نیست. با پیشامدهای بدی که برای دشمنانش واقع می‌شود خوشحال نمیگردد. اگر بیمار گردد با آن درد در پی رضایت خداوند است و به آنچه خداوند سهم و قسمت او نموده، خشنود است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>. | ||
نویسنده ویژگی انسان احمق را چنین ذکر می‌کند: عقل و درکش متلاشی و پارهپاره است. او دارای چشمانی درخشان، صدایی بلند و بسیار پرحرف است. همچون کودکان است (که دنبال بازیهایی مثل سرسرهبازی هستند). به دنبال جدا شدن از همسرش است. به دنبال کار نیک نیست. بیدرنگ جواب می‌دهد. اگر او را ستایش کنی به تو | نویسنده ویژگی انسان احمق را چنین ذکر می‌کند: عقل و درکش متلاشی و پارهپاره است. او دارای چشمانی درخشان، صدایی بلند و بسیار پرحرف است. همچون کودکان است (که دنبال بازیهایی مثل سرسرهبازی هستند). به دنبال جدا شدن از همسرش است. به دنبال کار نیک نیست. بیدرنگ جواب می‌دهد. اگر او را ستایش کنی به تو بی‌احترامی می‌کند و اگر از او فاصله بگیری برمیگردد و تو را هجو می‌کند. برای بیماری‌اش درمانی نیست. خیر و شر نزد او یکسان است. اگر به او احترام بنمایی فکر می‌کند بر تو وظیفه است. در خویش غلطان است و می‌پندارد سلطان است. هیولای مطلق و سالبه کلیه و بلیه است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39742/1/29 ر.ک: همان، ص29-30]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||