۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') |
جز (جایگزینی متن - 'یش' به 'یش') |
||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، [[صدوقیسها، منوچهر|منوچهر صدوقی سها]]، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخشهایی از آن در اینجا گزارش | از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، [[صدوقیسها، منوچهر|منوچهر صدوقی سها]]، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخشهایی از آن در اینجا گزارش میشود: | ||
الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه انجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است: | الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه انجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است: | ||
# توضیحات چاپ ریتر در ذیل صفحات آمده و توضیحات محقق ذیل پاراگرافها؛ | # توضیحات چاپ ریتر در ذیل صفحات آمده و توضیحات محقق ذیل پاراگرافها؛ | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
د)- پاتانجلی که رسالهای است اولا به تصوّف و ثانیا به فلسفه هندی، چنانکه از افادت استاد رئیس به اوایل آن برمیآید، از جمله ذخایر حکمای هند میبوده است به زبان سانسکریت و همچون سایر کتب کذایی آنان موزون و حاوی مسائلی فنّی در باب ادب و چون آن را در شمار سایر ذخایر حرفا به حرف بهر او (استاد رئیس) خوانده بودهاند و او بدان احاطت یافته بوده است، ضمیر او اجازت نکرده بوده است که راغبین بدان را از آن محروم بگذارد و هم از اینجا میبوده است که آن را تعریب فرموده است، امّا نه به ترجمت محض، بل بهگونهای دیگر که خود میآورد به چند مقام و بالاخصّ به همان اوایل رساله از پی تمهید عذری و این است آنکه:... لذلك اضطررت في النّقل إلی خلط النّصّ بذلك التّفسير المزيد و إجراء الكلام علی ما يشبه السؤال و الجواب و إلی إسقاط ما يتعلّق بالنّحو و اللّغة و هذا عذر قدّمته لتفاوت حجم الكتاب في اللّغتين عند المقايسة بينهما حتّی لا يظنّ ظانّ أنّ ذلك لإخلال بمعنی بل يتحقّق أنّه للتّنقيح عمّا يعود» [یعنی از این جهت ناچار شدم نقل مطلب را با تفسیری که به آن میافزایم بیامیزم و همچنین کلام را بهصورتی مانند سؤال و جواب مطرح کنم و مطالب نحوی و لغوی و... را رها کنم و عذرم را در اینجا پیشاپیش میگویم تا بهخاطر تفاوت حجم کتاب در زبانهای عربی و هندی کسی نپندارد که این کار از سر اخلال به معنا بوده است...]<ref>ر.ک: همان، صفحات هفت و هشت</ref>. | د)- پاتانجلی که رسالهای است اولا به تصوّف و ثانیا به فلسفه هندی، چنانکه از افادت استاد رئیس به اوایل آن برمیآید، از جمله ذخایر حکمای هند میبوده است به زبان سانسکریت و همچون سایر کتب کذایی آنان موزون و حاوی مسائلی فنّی در باب ادب و چون آن را در شمار سایر ذخایر حرفا به حرف بهر او (استاد رئیس) خوانده بودهاند و او بدان احاطت یافته بوده است، ضمیر او اجازت نکرده بوده است که راغبین بدان را از آن محروم بگذارد و هم از اینجا میبوده است که آن را تعریب فرموده است، امّا نه به ترجمت محض، بل بهگونهای دیگر که خود میآورد به چند مقام و بالاخصّ به همان اوایل رساله از پی تمهید عذری و این است آنکه:... لذلك اضطررت في النّقل إلی خلط النّصّ بذلك التّفسير المزيد و إجراء الكلام علی ما يشبه السؤال و الجواب و إلی إسقاط ما يتعلّق بالنّحو و اللّغة و هذا عذر قدّمته لتفاوت حجم الكتاب في اللّغتين عند المقايسة بينهما حتّی لا يظنّ ظانّ أنّ ذلك لإخلال بمعنی بل يتحقّق أنّه للتّنقيح عمّا يعود» [یعنی از این جهت ناچار شدم نقل مطلب را با تفسیری که به آن میافزایم بیامیزم و همچنین کلام را بهصورتی مانند سؤال و جواب مطرح کنم و مطالب نحوی و لغوی و... را رها کنم و عذرم را در اینجا پیشاپیش میگویم تا بهخاطر تفاوت حجم کتاب در زبانهای عربی و هندی کسی نپندارد که این کار از سر اخلال به معنا بوده است...]<ref>ر.ک: همان، صفحات هفت و هشت</ref>. | ||
ه)- از کلمات ابوریحان چنین نتیجه گرفته | ه)- از کلمات ابوریحان چنین نتیجه گرفته میشود که: | ||
# پاتانجلی از منابع علمی حکمای هندی بوده؛ | # پاتانجلی از منابع علمی حکمای هندی بوده؛ | ||
# اثری موزون بوده و فهمش بهخاطر در بر داشتن مسائل تخصصی بر عموم مردم مشکل بوده است؛ | # اثری موزون بوده و فهمش بهخاطر در بر داشتن مسائل تخصصی بر عموم مردم مشکل بوده است؛ | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
کتاب، فهرست مطالب و فهارس فنی ندارد. در انتهای اثر نام انگلیسی آن آمده است. با تحقیقی که دکتر صدوقی روی این اثر انجام داده و با استناد به خاتمه این کتاب و عبارات کتاب «تحقيق ما للهند»، معلوم | کتاب، فهرست مطالب و فهارس فنی ندارد. در انتهای اثر نام انگلیسی آن آمده است. با تحقیقی که دکتر صدوقی روی این اثر انجام داده و با استناد به خاتمه این کتاب و عبارات کتاب «تحقيق ما للهند»، معلوم میشود که زمان تعریب پاتانجلی بر نگارش «تحقيق ما للهند» مقدم است<ref>ر.ک: مقدمه فارسی کتاب، صفحات نه و ده</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش