۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ت' به 'ی‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ت' به 'ی‌ت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
[[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] مباحث حد و قیاس و قضیه و مباحث مربوط به استدلالات را در دو جلد بررسی کرده است؛ جلد دوم به طرق استدلال پرداخته و ردیه‌ای است بر فرق و مواقف و مسائل فقهی و اصولی هم در آن مطرح میشود و جلد اول به سه مبحث حد و قضیه و قیاس بهصورت سلبی و ایجابی می‌پردازد. | [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] مباحث حد و قیاس و قضیه و مباحث مربوط به استدلالات را در دو جلد بررسی کرده است؛ جلد دوم به طرق استدلال پرداخته و ردیه‌ای است بر فرق و مواقف و مسائل فقهی و اصولی هم در آن مطرح میشود و جلد اول به سه مبحث حد و قضیه و قیاس بهصورت سلبی و ایجابی می‌پردازد. | ||
الرد علی المنطقيين، دو بحث اصلی در منطق یعنی مباحث حد (تعریف) و تصور و قیاس و تصدیق را در بردارد. [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] دو مقام را به بیان مباحث حد و تصور و دو مقام را به بیان مباحث قیاس و تصدیق، اختصاص داده است. پس هر مبحثی از دو مبحث اصلی کتاب، در دو مقام مطرح شده است. بهصورت خلاصه | الرد علی المنطقيين، دو بحث اصلی در منطق یعنی مباحث حد (تعریف) و تصور و قیاس و تصدیق را در بردارد. [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] دو مقام را به بیان مباحث حد و تصور و دو مقام را به بیان مباحث قیاس و تصدیق، اختصاص داده است. پس هر مبحثی از دو مبحث اصلی کتاب، در دو مقام مطرح شده است. بهصورت خلاصه می‌توان گفت مباحث اصلی این کتاب در چهار مقام بهصورت ذیل مطرح شده است؛ | ||
مقام اول درباره این است که تصور مطلوب، تنها با حد (تعریف) به دست میآید. [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] در این مقام، این قول را نقد میکند و سلب آن را معتبر میشمارد. | مقام اول درباره این است که تصور مطلوب، تنها با حد (تعریف) به دست میآید. [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] در این مقام، این قول را نقد میکند و سلب آن را معتبر میشمارد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
اگر جزئی را اساس کلی بدانیم، پس آنگاه انسان در قیاس، در واقع جزئی را با جزئی مقایسه میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref> | اگر جزئی را اساس کلی بدانیم، پس آنگاه انسان در قیاس، در واقع جزئی را با جزئی مقایسه میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref> | ||
[[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] پس از بیان این ایرادات سعی میکند تا منطقی اسلامی را بنا کند و در اکثر موارد، آن رویکردی رواقی اتخاذ میکند که | [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] پس از بیان این ایرادات سعی میکند تا منطقی اسلامی را بنا کند و در اکثر موارد، آن رویکردی رواقی اتخاذ میکند که می‌توان بهصورت مختصر در موارد زیر خلاصهشان کرد: | ||
# حد، تفصیل اسم است که تمییز میان اسامی را در خدمت میگیرد. | # حد، تفصیل اسم است که تمییز میان اسامی را در خدمت میگیرد. | ||
# از طریق مطابقت با محدود و تحقق این مطابقت میان حد و محدود به لحاظ جامعیت و مانعیت، | # از طریق مطابقت با محدود و تحقق این مطابقت میان حد و محدود به لحاظ جامعیت و مانعیت، می‌توان به حد رسید. | ||
# حد منطقی همان حد لفظی است. | # حد منطقی همان حد لفظی است. | ||
# حد، مانند اسم، بر تصورِ محدود، تنبیه می‌دهد. | # حد، مانند اسم، بر تصورِ محدود، تنبیه می‌دهد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
# استدلال به قرآن برای قیاس اولویت امکان دارد بهگونهای که حکم مطلوب در شیء اولی به ثبوت از صورت مذکور در دلیل دال بر آن باشد. | # استدلال به قرآن برای قیاس اولویت امکان دارد بهگونهای که حکم مطلوب در شیء اولی به ثبوت از صورت مذکور در دلیل دال بر آن باشد. | ||
از موارد پیشگفته | از موارد پیشگفته می‌توان نتیجه گرفت که منطق [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] گرایشات بارزی دارد که می‌توان در قالب گرایش حسی تجربی، گرایش سببی و نظریه علیت، گرایش واقعی در برهان و گرایش لفظی و شخصیت اسمی بیانشان کرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/24 ر.ک: همان، ص24]</ref> | ||
درباره گرایش حسی تجربی وی | درباره گرایش حسی تجربی وی می‌توان گفت که او معتقد است اساس بدیهیات برهان، جزئی هستند نه کلی؛ حسی تجربی هستند نه عقلی. ازاینرو تنها از تجربه به دست میآیند. اساساً قضیه کلی چیزی جز تعدادی افراد قضایای جزئیه نیست، ازاینرو کلی، امری ذهنی خواهد بود که اصلاً وجودی در خارج ندارد و آنچه در خارج هست صرفاً امر محسوس مجرّب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/24 ر.ک: همان]</ref> | ||
درباره گرایش او درباره علیت | درباره گرایش او درباره علیت می‌توان گفت: او نظریه واضحی درباره علیت دارد که محتوایش اتفاق و اختلاف در وقوع است. در واقع ما از طریق توافق وقوع علت با معلول به آن پی میبریم. این توافق وقوعی عادتی را در ذهن ایجاد میکند که حکم کند این موارد همواره با هم واقع میشوند. این سخن [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] از جهتی با سخن هیوم (متوفی 1776م) مشابهت دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/24 ر.ک: همان]</ref> | ||
درباره گرایش واقعگرایانه او در برهان نیز این مطلب را باید گفت که وی معتقد است، حقایق خارجی مستغنی از ما هستند و تابع تصورات ما نمیباشند بلکه تصورات ما تابع این امورند. سؤالی که اینجا به ذهن میآید این است که آیا تصورات ما مانند نقشی هستند که بر صفحه کاغذ سفید نگاشته میشوند (چنانکه جان لاک انگلیسی (متوفی 1704م) معتقد است) یا نه؟<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref> | درباره گرایش واقعگرایانه او در برهان نیز این مطلب را باید گفت که وی معتقد است، حقایق خارجی مستغنی از ما هستند و تابع تصورات ما نمیباشند بلکه تصورات ما تابع این امورند. سؤالی که اینجا به ذهن میآید این است که آیا تصورات ما مانند نقشی هستند که بر صفحه کاغذ سفید نگاشته میشوند (چنانکه جان لاک انگلیسی (متوفی 1704م) معتقد است) یا نه؟<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35741/1/25 ر.ک: همان، ص25]</ref> | ||