۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ه' به 'ه‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌د' به 'ی‌د') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ه' به 'ه‌ه') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==تحصیل== | ==تحصیل== | ||
تأمل در احوال و آثار او نشان می‌دهد که | تأمل در احوال و آثار او نشان می‌دهد که جوانه‌های پرورش و تکوین شخصیت وی، در چه زمین پربرکت و حاصلخیزی ریشه داشته است. به نوشته سید جلالالدین آشتیانی، «استاد علامه سید محمدکاظم عصار، بهواسطه نبوغ ذاتی و قدرت حافظه، به فرمان پدر بزرگوارش، در سن سه سالگی به قرائت قرآن، فراگیری ادبیات فارسی و تعلیم خط پرداخت و در پنج سالگی تمام قرآن را حفظ بود». از آن پس در سلک شاگردان مدرسه عبداللهخان در تیمچه حاجبالدوله درآمده، به مدت سه سال به تحصیل صرف و نحو و منطق پرداخت. سپس شش سال نزد اساتید آن زمان در مدرسه خان مروی و صدر و سایر مدارس تلمذ کرده، سطوح فقه و اصول و کتب کلامی را آموخت. پس از آن عزم کسب علوم جدید، از قبیل ریاضی، فیزیک، حساب، هندسه، هیئت و... در دارالفنون نمود و دوره این مدرسه را نیز به پایان برد. در همان ایام، به مدت هشت سال نزد استادان مسلم علوم عقلی تهران، کتب حکمت از مشا و اشراق و عرفان و ملاصدرا و همچنین ریاضیات قدیم را فراگرفت. به سال 1329ق، به درخواست مرحوم عبدالرزاقخان مهندس رئیس دارالفنون، برای تأسیس نخستین دبیرستان در آذربایجان روانه تبریز شد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
در تبریز، علامه عصار به تدریس علوم جدید - طبیعی، حساب، هندسه، هیئت و زبان فرانسه - اشتغال داشت و در همین زمان، بین ایشان و ثقةالاسلام تبریزی دوستی عمیقی برقرار شد. معروف است که آن مرحوم نزد استاد عصار، قسمتی از مباحث مهم کتاب اسفار را قرائت کرده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | در تبریز، علامه عصار به تدریس علوم جدید - طبیعی، حساب، هندسه، هیئت و زبان فرانسه - اشتغال داشت و در همین زمان، بین ایشان و ثقةالاسلام تبریزی دوستی عمیقی برقرار شد. معروف است که آن مرحوم نزد استاد عصار، قسمتی از مباحث مهم کتاب اسفار را قرائت کرده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
پس از اشغال تبریز و شهادت ثقةالاسلام در عاشورای سال 1320ق، عصار با همان لباس روحانی از تبریز خارج شده و عازم فرانسه شد. در فرانسه، علاوه بر تکمیل زبان فرنگی، علوم ریاضی و طبیعی را دنبال گرفت و رشته طب را بهعنوان تخصیص خود برگزید. اما ظاهرا به دلایلی، از جمله حساسیت نسبت به تشریح اجساد، طب را نیمهکاره نهاد و به نجف اشرف مهاجرت کرد. علامه عصار در نجف، طی 13 سال تحصیل و تدریس، بالاترین درجه اجتهاد را نزد بزرگترین علمای عصر کسب کرد و به تهران بازگشت. از آن زمان، استاد عصار به تدریس مشغول شد و ابتدا در مدرسه صدر آغاز به تدریس کرد. استاد آشتیانی در جایی دیگر نوشته است: «مرحوم عصار که در سن 29 سالگی به حیازت درجه اجتهاد نائل آمده بود، حوزه مستقل درسی معقول و منقول داشت و سطوح عالی ریاضی و فلسفه و عرفان، اعم از فلسفه اشراقی و مشایی و حکمت متعالیه را به شیوه مکتب ملاصدرا تدریس می‌کرد. عصار، پس از تکمیل مطالعات و تحصیلات عالی خود در نجف اشرف، به ایران بازگشت و با وجود آنکه برای معظمله بعد از مراجعت از نجف، همهگونه ریاست بر خلق و اسباب رسیدن به مقامات ظاهری فراهم بود، این استاد بزرگوار، در بین همه شئون، تدریس را انتخاب نمودند و به سایر مقدمات پشت پا زدند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | پس از اشغال تبریز و شهادت ثقةالاسلام در عاشورای سال 1320ق، عصار با همان لباس روحانی از تبریز خارج شده و عازم فرانسه شد. در فرانسه، علاوه بر تکمیل زبان فرنگی، علوم ریاضی و طبیعی را دنبال گرفت و رشته طب را بهعنوان تخصیص خود برگزید. اما ظاهرا به دلایلی، از جمله حساسیت نسبت به تشریح اجساد، طب را نیمهکاره نهاد و به نجف اشرف مهاجرت کرد. علامه عصار در نجف، طی 13 سال تحصیل و تدریس، بالاترین درجه اجتهاد را نزد بزرگترین علمای عصر کسب کرد و به تهران بازگشت. از آن زمان، استاد عصار به تدریس مشغول شد و ابتدا در مدرسه صدر آغاز به تدریس کرد. استاد آشتیانی در جایی دیگر نوشته است: «مرحوم عصار که در سن 29 سالگی به حیازت درجه اجتهاد نائل آمده بود، حوزه مستقل درسی معقول و منقول داشت و سطوح عالی ریاضی و فلسفه و عرفان، اعم از فلسفه اشراقی و مشایی و حکمت متعالیه را به شیوه مکتب ملاصدرا تدریس می‌کرد. عصار، پس از تکمیل مطالعات و تحصیلات عالی خود در نجف اشرف، به ایران بازگشت و با وجود آنکه برای معظمله بعد از مراجعت از نجف، همهگونه ریاست بر خلق و اسباب رسیدن به مقامات ظاهری فراهم بود، این استاد بزرگوار، در بین همه شئون، تدریس را انتخاب نمودند و به سایر مقدمات پشت پا زدند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
از آن پس، استاد عصار ابتدا در دارالمعلمین عالی تهران به تدریس پرداخت، سپس مقارن با تأسیس دانشگاه، از ایشان برای تدریس در دانشگاه تهران، دعوت به عمل آمد و تا هنگام بازنشستگی، در | از آن پس، استاد عصار ابتدا در دارالمعلمین عالی تهران به تدریس پرداخت، سپس مقارن با تأسیس دانشگاه، از ایشان برای تدریس در دانشگاه تهران، دعوت به عمل آمد و تا هنگام بازنشستگی، در دانشکده‌های ادبیات و الهیات و معارف اسلامی، به افاضه و تدریس فلسفه و علوم معقول و منقول اشتغال داشتند. ایشان همچنین از جمله معدود علمای طراز اولی است که در تدوین قانون مدنی ایران، صاحبنظر و واجد اثر بوده‌اند. استاد آشتیانی مرقوم داشته‌اند که: «استاد عصار در ابتدای تأسیس دانشکده معقول و مؤسسه وعظ و تبلیغ اسلامی (قبل از شهریور 320ش)، یک سال بهعنوان علم الحديث و علم از نظر کتاب و سنت، تقریبا یک دوره معارف اسلامی را با بیانی رسا و شیوا و محققانه در این مؤسسه بیان نموده‌اند. این مباحث، حاوی تحقیقیترین مسائل فلسفی و دینی میباشد که هیچ محققی از آن بینیاز نیست... و در همین مؤسسه دو سال تفسیر و تدریس نموده‌اند... عمده تدریس استاد علامه، در مدارس قدیم تهران بود. مدتها در مدرسه صدر، واقع در جلو خان مسجد شاه و مدرسه خان مروی و مدرسه سپهسالار جدید در رشته‌های مختلف تدریس مینمودند...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
ایشان همه عمر بابرکت خود را به تحصیل و پژوهش و تدریس گذراند. او آموزگاری نمونه و بافضیلت بود که درباره شیوه سلوک و آموزگاری وی | ایشان همه عمر بابرکت خود را به تحصیل و پژوهش و تدریس گذراند. او آموزگاری نمونه و بافضیلت بود که درباره شیوه سلوک و آموزگاری وی خاطره‌های عبرتآموز بسیار گفته‌اند. هزارها طالب علم از محضر وی بهره‌ها بردند، تا آنکه بیماری و کهولت در سن 92 سالگی ایشان را از پای انداخت. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||