تفسير أبي‌بكر الأصم: تفاوت میان نسخه‌ها

# سوره مائده آیه 93. [[ابن کيسان، عبدالرحمن بن کيسان|اصم]] در این آیه، به روایتی از ابوبکر استناد کرده که از پیامبر(ص) پیرامون کسانی که مرده‌اند و شرب خمر و قمار انجام داده‌اند و یا کسانی که از شهر و آبادی دور بوده و نمی‎دانند که خداوند خمر را حرام نموده و آنان مرتکب شرب خمر می‎شوند، سؤال شده است.<ref>ر.ک: همان، ص21-‎22</ref>.

برخلاف آنچه که گفته می‎شود معتزله در استفاده از احادیث نبوی، اهمال می‌کنند، [[ابن کيسان، عبدالرحمن بن کيسان|اصم]] در مواردی از تفسیر خود، به روایت نبوی، استناد کرده است؛ از جمله در آیه 245 سوره بقره و 172 سوره آل عمران<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.

مفسرین معتزلی، همواره تمرکز خاصی بر ضرورت آگاهی مفسر کتاب خدا بر علم لغت و نحو داشته‌اند؛ به‎طوری‎که قاضی عبدالجبار (متوفی 413ق)، معتقد بود که مفسر، عالم به توحید الهی و صفات باری تعالی نمی‎شود، مگر آنکه عالم به احوال علم لغت، نحو و اصول فقه باشد، ولذا مفسرین معتزلی، همچون اصم، جبایی، بلخی، اصفهانی و رمانی، همگی اهتمام خاصی به علم لغت، صرف، نحو و معانی داشته و در این میان، اصم از اولین مفسرینی است که اهمیت خاصی به این علوم داده و در تفسیر خود، از آنها بهره برده است؛ به‎عنوان مثال در آیه مبارکه 26 سوره بقره: '''إِنَّ اللَّهَ لاَ يسْتَحْيي أَنْ يضْرِبَ مَثَلاً مَا بَعُوضَةً'''، اصم «ما» را مانند مای موجود در آیه 159 سوره آل عمران: '''فبما رحمة من الله'''، زائده دانسته است و در آیه 45 سوره بقره: '''و إنها لكبيرة'''، معتقد است که ضمیر «إنها»، به محذوف که «الإجابة للنبي(ص)» می‎باشد، بازمی‎گردد<ref>ر.ک: همان، ص24-‎25</ref>.