فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات): تفاوت میان نسخه‌ها

این بررسی و پژوهش، سابقه و تاریخ هر علم را نشان می‌دهد و مسیر تحقیق را هموارتر می‌کند و دستیابی به منابع را آسان‎تر می‌سازد و امکان تحقیقات جدید را فراهم می‌کند و از تحقیقات تکراری، مانع می‎شود و از سویی به همگان این شناخت را می‌دهد که با در نظر گرفتن این آثار و افزودن کتاب‎های تفسیر و ترجمه قرآن و تألیفات انبوه علوم اسلامی و علوم ادبی و علوم نظری انسانی که سخت از قرآن اثر پذیرفته است، به عظمت و منزلت قرآن مجید، آگاه شوند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6569/1/11 ر.ک: همان، ص11]</ref>.

نویسنده، تعریف علوم قرآن را چنین بیان کرده است: علوم قرآن، دانش‎هایی است که ابزار شناخت و بیان درست قرآن مجید را فراهم می‎آورد؛ خواه آن دانش‎ها، شناخت از کل قرآن باشد، مانند وحی، اعجاز و حدوث و قدم و خواه از بخش‎ها و جزئیات آن؛ این شناخت (جزئی) خواه بیشتر ناظر به الفاظ باشد، مانند قرائت، تجوید، رسم‎الخط و خواه ناظر به معانی الفاظ باشد، به‎سان واژه‎شناسی قرآن، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، تنزیل و تأویل، ظاهر و باطن و... خواه ارتباط اجزاء و کلمات باشد، مثل اعراب قرآن و اسلوب‎های بلاغی و گفتاری... و خواه بخش‎های بزرگ‎تر مورد نظر باشد، مثل شماره و ترتیب آیات و سور، تناسب آن‎ها، فضائل قرآن و سوره‎ها و آیه‎های آن و اسباب نزول. با داشتن این دانش‎ها، گذشته از ادا کردن درست قرآن، امکان شناخت صحیح از مراد خداوند در قرآن مجید و یا تفسیر آن فراهم می‎آید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6569/1/23 ر.ک: متن کتاب، ص23-24]</ref>.

نحوه تنظیم مطالب در بخش‎های مذکور (بخش اول و دوم) به‌این‎ترتیب است: تعریف علم در لغت با استناد به کتاب‎های لغت کهن؛ تعریف اصطلاحی علم و عنوان قسمت‎های مرتبط با آن؛ یادکرد منابع آن علم به‎ترتیب تاریخی و الفبایی معاصران خصوصاً مباحث [[البرهان في علوم القرآن|البرهان زرکشی]] و [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان سیوطی]] و دیگر آثار معروف و معاصر علوم قرآن در پاورقی‎ها؛ نحوه پیدایش هر علم و روش ساختن تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم قرآن مجید در شکل‎گیری آن علم و کاربرد آن در قرآن؛ پیشگامان نگارش در هر علم و سیر وضعیت آثار و آمار تألیفات به‎ترتیب قرون و اشاره به آثار و دانشمندان مشهور هر قرن؛ ارائه فهرست تألیفات هر علم و در برخی بخش‎ها، آمار جداگانه هریک از قسمت‎های وابسته در دو بخش فهرست تاریخ تألیفات از آغاز تا پایان قرن سیزدهم قمری به‎ترتیب سال وفات مؤلفان و فهرست الفبایی تألیفات معاصران با ذکر مؤلف هر تألیف به‎ترتیب نام مشهور و دیگر مشخصات (همراه با ضبط اسامی) و سال وفات او و روشن ساختن وضعیت آن اثر درصورتی‎که در قالب نسخه خطی موجود است، ذکر نام کتابخانه و شماره ثبتی آن در صورت انتشار و چاپ، بیان محقق آن، مکان نشر، ناشر و سال انتشار و درصورتی‎که تنها ذکر نامی از آن به میان است اکتفا به معرفی نام و مؤلف و جهت اطلاع فراتر، در هریک از سه حالت مذکور، ارجاع در پاورقی به منابع ذکر آن اثر...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6569/1/13 ر.ک: مقدمه، ص13-14]</ref>.