۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن') |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
در بخش سوم مسانید مکثرین از صحابه ذکر می‌شود؛ اینان شش تن هستند که عبارتند از: عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، جابر بن عبدالله، ابوسعید خدری، أنس بن مالک و ابوهریرة. قسمت اعظم مطالب کتاب در این بخش ارائه شده است که میتوانیم بگوییم چیزی حدود نیمی از حجم کتاب را به خود اختصاص داده است. | در بخش سوم مسانید مکثرین از صحابه ذکر می‌شود؛ اینان شش تن هستند که عبارتند از: عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، جابر بن عبدالله، ابوسعید خدری، أنس بن مالک و ابوهریرة. قسمت اعظم مطالب کتاب در این بخش ارائه شده است که میتوانیم بگوییم چیزی حدود نیمی از حجم کتاب را به خود اختصاص داده است. | ||
چهارمین بخش کتاب، حاوی مسانید مقلّین (آنانی که روایت اندکی دارند) است و در آن چهلویک مسند وجود دارد. نویسنده در پایان این بخش مسانید صحابهای را که فقط بخاری آنها را بیان کرده و مسلم بیانی از آنها ندارد را بیان کرده که تعدادشان سیوپنج نفر است. وی سپس عکس این مورد را بیان | چهارمین بخش کتاب، حاوی مسانید مقلّین (آنانی که روایت اندکی دارند) است و در آن چهلویک مسند وجود دارد. نویسنده در پایان این بخش مسانید صحابهای را که فقط بخاری آنها را بیان کرده و مسلم بیانی از آنها ندارد را بیان کرده که تعدادشان سیوپنج نفر است. وی سپس عکس این مورد را بیان می‌نماید؛ یعنی کسانی که مسلم آنها را بیان کرده و بخاری بیان نکرده که تعدادشان پنجاهوپنج تن است. | ||
[[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] در پنجمین و آخرین بخش کتاب، مسانید زنان را بیان کرده است. وی برای بیان مطالب از مسند عایشه آغاز کرده که طولانیترین مسانید در میان زنان است. وی سپس مسند حضرت فاطمه زهرا(س) دختر پیامبر اکرم(ص) را بیان کرده و پسازآن مسانید سایر همسران پیامبر(ص) را و بعد از آنان، صحابیان زنی را که شیخان ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] و [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]) بر اخراج روی آنان اتفاق دارند ذکر کرده که تعداد همه اینها بیستوچهار نفر است. سپس [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] شش مسند از صحابیان زنی که تنها بخاری آنها را بیان کرده را ارائه می‌کند و پسازآن هفت صحابی زن را که تنها مسلم آنها را بیان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39260/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref> | [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] در پنجمین و آخرین بخش کتاب، مسانید زنان را بیان کرده است. وی برای بیان مطالب از مسند عایشه آغاز کرده که طولانیترین مسانید در میان زنان است. وی سپس مسند حضرت فاطمه زهرا(س) دختر پیامبر اکرم(ص) را بیان کرده و پسازآن مسانید سایر همسران پیامبر(ص) را و بعد از آنان، صحابیان زنی را که شیخان ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] و [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]) بر اخراج روی آنان اتفاق دارند ذکر کرده که تعداد همه اینها بیستوچهار نفر است. سپس [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] شش مسند از صحابیان زنی که تنها بخاری آنها را بیان کرده را ارائه می‌کند و پسازآن هفت صحابی زن را که تنها مسلم آنها را بیان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39260/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref> | ||
داخل هر مسندی از مسانید گذشته، ابتدا [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] به ذکر موارد اتفاقی بخاری و مسلم می‌پردازد، سپس موارد انفرادی بخاری را ذکر | داخل هر مسندی از مسانید گذشته، ابتدا [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] به ذکر موارد اتفاقی بخاری و مسلم می‌پردازد، سپس موارد انفرادی بخاری را ذکر می‌نماید و پسازآن موارد انفرادی مسلم از آن مسند را. در هرکدام از این سه نوع، [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] معنی هر حدیثی را ذکر می‌کند - هرچند در برخی الفاظش اختلافات کم یا زیادی وجود داشته باشد- و تفاوتی نمی‌کند که این اختلاف در الفاظ میان بخاری و مسلم باشد یا میان روایات یکی از این دو نفر بهتنهایی. [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] به هر حدیثی شماره مسلسلی در قسم مختص به آن در مسند داده است. سعی وی در مراعات ترتیب احادیث داخل قسم خاص به هرکدام بر این بوده که احادیث راوی از صحابی را در مکان واحدی جمع کند. او راویان از صحابی را برحسب جایگاهشان مرتب کرده؛ یعنی روایت صحابی از صحابی را مقدم کرده سپس روایت غیر صحابی از صحابی را در ترتیب خاص مورد رضایت خودش بیان کرده است. | ||
هرگاه احادیث تابعی از صحابی زیاد بوده، [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] روایت راوی از وی را مراعات کرده و سعی کرده آن را در مکان واحدی جمع کند؛ و هنگامی‌که این احادیث زیاد بوده وی تلاش کرده بر اساس ترتیب موضوعی آن را مرتب کند (هرچند دائماً ملتزم به این شیوه نبوده و گاهی از آن تخطی | هرگاه احادیث تابعی از صحابی زیاد بوده، [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] روایت راوی از وی را مراعات کرده و سعی کرده آن را در مکان واحدی جمع کند؛ و هنگامی‌که این احادیث زیاد بوده وی تلاش کرده بر اساس ترتیب موضوعی آن را مرتب کند (هرچند دائماً ملتزم به این شیوه نبوده و گاهی از آن تخطی می‌نماید). | ||
شیوه مؤلف بر این است که در موارد متفقعلیه میان [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] و بخاری با راوی از صحابی آغاز کند و پسازآن موارد اتفاقی این دو از صحابی با اختلافشان در راوی را ذکر نماید و آن را «المتفقعلیه من ترجمتین» | شیوه مؤلف بر این است که در موارد متفقعلیه میان [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] و بخاری با راوی از صحابی آغاز کند و پسازآن موارد اتفاقی این دو از صحابی با اختلافشان در راوی را ذکر نماید و آن را «المتفقعلیه من ترجمتین» می‌نامد. | ||
[[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]]، هرگاه حدیثی را از صحابی نقل می‌کند، روایتی را که از شیخین ([[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] و [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]]) است مقدم می‌دارد، یا روایتی را که اختلاف میان شیخین در آن کم است. در مواردی که میان الفاظ حدیث اختلافی وجود داشته باشد او روایت را به لفظ یکی از این دو نفر بیان می‌دارد. تمایل او در این موارد بر روایت کاملتر است. وی گاهی بر صاحب روایت تنبیه می‌دهد و پسازآن، روایات مشابه از این راوی با زیادت و نقصان ذکر می‌کند و سپس به دیگر راویان و روایات می‌پردازد و هرگاه روایت برای هرکدام از شیخین باشد به آن تنبیه می‌دهد که البته گاهی هم در این موارد سکوت اختیار کرده است. | [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]]، هرگاه حدیثی را از صحابی نقل می‌کند، روایتی را که از شیخین ([[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] و [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]]) است مقدم می‌دارد، یا روایتی را که اختلاف میان شیخین در آن کم است. در مواردی که میان الفاظ حدیث اختلافی وجود داشته باشد او روایت را به لفظ یکی از این دو نفر بیان می‌دارد. تمایل او در این موارد بر روایت کاملتر است. وی گاهی بر صاحب روایت تنبیه می‌دهد و پسازآن، روایات مشابه از این راوی با زیادت و نقصان ذکر می‌کند و سپس به دیگر راویان و روایات می‌پردازد و هرگاه روایت برای هرکدام از شیخین باشد به آن تنبیه می‌دهد که البته گاهی هم در این موارد سکوت اختیار کرده است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
مؤلف میان روایات بهوسیله راویانی که در آن است تمییز داده است گاه بهوسیله راوی غیر تابعی یا راوی از او؛ و گاهی میان این دو با شیخی که بخاری یا مسلم از آن روایت کرده، تمییز می‌دهد. جمع روایات حدیث صحابی با اختلاف در برخی معانی و الفاظ یا اختلاف راویان از آن توسط [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]]، باعث اختلاف و تمایز او از دیگر کتابها است؛ مثلاً در تحفة الاشراف مزی حدیث واحدی را میبینیم که در مواضع متعددی از مسند واحدی بهتبع راویان از صاحب مسند ذکر شده است. مثلاً حدیث عایشه گاهی در ترجمه عبدالله بن عباس از عایشه وارد شده، گاهی در ترجمه عروه از او، گاهی اسود و.... ولی در این کتاب (الجمع بین الصحیحین) [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] همه این موارد را در روایت ابن عباس از عایشه جمع کرده است. | مؤلف میان روایات بهوسیله راویانی که در آن است تمییز داده است گاه بهوسیله راوی غیر تابعی یا راوی از او؛ و گاهی میان این دو با شیخی که بخاری یا مسلم از آن روایت کرده، تمییز می‌دهد. جمع روایات حدیث صحابی با اختلاف در برخی معانی و الفاظ یا اختلاف راویان از آن توسط [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]]، باعث اختلاف و تمایز او از دیگر کتابها است؛ مثلاً در تحفة الاشراف مزی حدیث واحدی را میبینیم که در مواضع متعددی از مسند واحدی بهتبع راویان از صاحب مسند ذکر شده است. مثلاً حدیث عایشه گاهی در ترجمه عبدالله بن عباس از عایشه وارد شده، گاهی در ترجمه عروه از او، گاهی اسود و.... ولی در این کتاب (الجمع بین الصحیحین) [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] همه این موارد را در روایت ابن عباس از عایشه جمع کرده است. | ||
غرض اصلی این کتاب و مؤلف آن جمع میان صحیحین و ترتیب آنان بوده و این عملی است دشوار. ما سعی نویسنده را در تجمیع روایات و عرضه آنها در این اثر شاهدیم و این تلاشها را در موارد ذیل نیز میتوان بهخوبی دید. [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] یک روایت را نقل می‌کند، سپس آن را به سایر روایات مقایسه | غرض اصلی این کتاب و مؤلف آن جمع میان صحیحین و ترتیب آنان بوده و این عملی است دشوار. ما سعی نویسنده را در تجمیع روایات و عرضه آنها در این اثر شاهدیم و این تلاشها را در موارد ذیل نیز میتوان بهخوبی دید. [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] یک روایت را نقل می‌کند، سپس آن را به سایر روایات مقایسه می‌نماید و اختلافات و زیادات یا مشابهت میان آنها را بیان می‌دارد. در برخی عبارات و تعلیقات او شخصیت جامع و دقت وی را میتوان مشاهده کرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39260/1/12 ر.ک: همان، ص12-15]</ref> | ||
[[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] هرگاه حدیثی را از یکی از مسانید ذکر کرده، اختلاف در آن و احتمالات حدیث یا احیاناً ایرادات بر آن در مسند دیگر را نیز در نظر داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> از کارهای ابوعبدالله حمیدی در این کتاب، تذکرات و تنبیهات مناسبی است که بین احادیث به آن اشاره کرده است. مثلاً درجایی گفته: «لیس لأبی بکر عن أبی مسعود فی الصحیحین غیر هذا الحدیث الواحد».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39260/1/18 ر.ک: همان، ص18]</ref> | [[حمیدی، محمد بن فتوح|حمیدی]] هرگاه حدیثی را از یکی از مسانید ذکر کرده، اختلاف در آن و احتمالات حدیث یا احیاناً ایرادات بر آن در مسند دیگر را نیز در نظر داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> از کارهای ابوعبدالله حمیدی در این کتاب، تذکرات و تنبیهات مناسبی است که بین احادیث به آن اشاره کرده است. مثلاً درجایی گفته: «لیس لأبی بکر عن أبی مسعود فی الصحیحین غیر هذا الحدیث الواحد».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39260/1/18 ر.ک: همان، ص18]</ref> | ||