مدخل مسائل جدید در علم کلام: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'آیت‎الله' به 'آیت‌الله')
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
خط ۴۳: خط ۴۳:
نویسنده معتقد است از بررسی کلامی و عقیدتی که در این قرن اخیر به خامه دانشمندان اسلامی نگارش یافته است می‎توان لمس کرد که یک سلسله مسائل نو و کاملاً بی‎سابقه در بحث‎های کلامی وارد شده و روی آن‎ها بحث و بررسی انجام گرفته است. این بحث‎ها همان مسائل جدید در علم کلام می‎باشند و سید جمال‎الدین اسدآبادی (متوفی 1316ق) و شیخ عبده (متوفی 1323ق) در رساله توحیدیه و تفسیر المنار و مرحوم بلاغی (متوفی 1352ق) «الهدی الی دين المصطفی» و «الرحلة المدرسية» و سید محمد رشید رضا در کتاب «الوحی المحمدي»، برخی از این مسائل را مطرح کرده‎اند و کتاب‎هایی که اخیراً در ایران به‎وسیله عالمان بزرگ و محققان دانشمند نگارش یافته، حاوی برخی از این مسائل می‎باشند<ref>ر.ک: پیشگفتار، ج1، ص10-9</ref>‏.
نویسنده معتقد است از بررسی کلامی و عقیدتی که در این قرن اخیر به خامه دانشمندان اسلامی نگارش یافته است می‎توان لمس کرد که یک سلسله مسائل نو و کاملاً بی‎سابقه در بحث‎های کلامی وارد شده و روی آن‎ها بحث و بررسی انجام گرفته است. این بحث‎ها همان مسائل جدید در علم کلام می‎باشند و سید جمال‎الدین اسدآبادی (متوفی 1316ق) و شیخ عبده (متوفی 1323ق) در رساله توحیدیه و تفسیر المنار و مرحوم بلاغی (متوفی 1352ق) «الهدی الی دين المصطفی» و «الرحلة المدرسية» و سید محمد رشید رضا در کتاب «الوحی المحمدي»، برخی از این مسائل را مطرح کرده‎اند و کتاب‎هایی که اخیراً در ایران به‎وسیله عالمان بزرگ و محققان دانشمند نگارش یافته، حاوی برخی از این مسائل می‎باشند<ref>ر.ک: پیشگفتار، ج1، ص10-9</ref>‏.


علم جدید، موضوع و هدف جداگانه لازم دارد، درحالی‎که هیچ‎کدام از این‎ها در این‎گونه مسائل موجود نیست. تنها چیزی که می‎توان درباره این مسائل اظهار داشت، این است که روش تحلیل این مسائل نمی‎تواند عقلی باشد، بلکه باید متناسب با خود شبهه یا سؤال، روشی برای تحلیل آن برگزیند. نوشتاری که هم‎اکنون در برابر شما قرار گرفته، «مدخلی» است بر مسائل جدید در علم کلام که به تشریح برخی از مسائل جدید می‎پردازد و همچنان که از نام آن پیداست، کتاب جامعی نسبت به مسائل جدید در علم کلام نخواهد بود، بلکه معدودی از مسائل را به‎عنوان مدخل و یا «پیش‎درآمد» بر چنین مسائل جدید مطرح می‎کند تا دیگران را بر پیمودن این راه تشویق کند<ref>ر.ک: همان، ص11-10</ref>‏.
علم جدید، موضوع و هدف جداگانه لازم دارد، درحالی‎که هیچ‎کدام از این‎ها در این‎گونه مسائل موجود نیست. تنها چیزی که می‎توان درباره این مسائل اظهار داشت، این است که روش تحلیل این مسائل نمی‎تواند عقلی باشد، بلکه باید متناسب با خود شبهه یا سؤال، روشی برای تحلیل آن برگزیند. نوشتاری که هم‎اکنون در برابر شما قرار گرفته، «مدخلی» است بر مسائل جدید در علم کلام که به تشریح برخی از مسائل جدید می‎پردازد و همچنان که از نام آن پیداست، کتاب جامعی نسبت به مسائل جدید در علم کلام نخواهد بود، بلکه معدودی از مسائل را به‎عنوان مدخل و یا «پیش‎درآمد» بر چنین مسائل جدید مطرح می‌کند تا دیگران را بر پیمودن این راه تشویق کند<ref>ر.ک: همان، ص11-10</ref>‏.


جلد اول کتاب با اشاره به این‎که اسلام یک دین عقل‎گراست آغاز شده است. آیین اسلام –همان‎طور که قرآن و احادیث صحیح بر آن گواهی می‎دهند- آیین خردپسند و خردگراست. اصول و فروع آن با برهان‎های عقلی همراه بوده و در دعوت به اصول دین و کلیات فروع، به تعبد و سخن‎گویی بدون دلیل اکتفا نکرده است و شعار آن در مقابله با مخالفان، دلیل خواهی و گواه طلبی است و پیوسته می‎گوید: «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِينَ» ﴿بقره، 111﴾<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد1، ص15</ref>‏. بررسی برهان امکان و وجوب، برهان نظم، برهان حرکت و برهان حدوث اجسام از جمله مباحث این بخش هستند.
جلد اول کتاب با اشاره به این‎که اسلام یک دین عقل‎گراست آغاز شده است. آیین اسلام –همان‎طور که قرآن و احادیث صحیح بر آن گواهی می‎دهند- آیین خردپسند و خردگراست. اصول و فروع آن با برهان‎های عقلی همراه بوده و در دعوت به اصول دین و کلیات فروع، به تعبد و سخن‎گویی بدون دلیل اکتفا نکرده است و شعار آن در مقابله با مخالفان، دلیل خواهی و گواه طلبی است و پیوسته می‎گوید: «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِينَ» ﴿بقره، 111﴾<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد1، ص15</ref>‏. بررسی برهان امکان و وجوب، برهان نظم، برهان حرکت و برهان حدوث اجسام از جمله مباحث این بخش هستند.
خط ۵۳: خط ۵۳:
مباحث جلد سوم بعد از پیشگفتار در هفت فصل به‎ این‎ شرح‎ ترتیب یافته است.
مباحث جلد سوم بعد از پیشگفتار در هفت فصل به‎ این‎ شرح‎ ترتیب یافته است.


آیت‌الله سبحانی‎ خود‎ در‎ پیشگفتار پس‎ازآن که نسبت مکاتب بشری چون‎ پوزیتیویسم، اومانیسم و تحلیل‎های اقتصادی یا روان‎شناسانه برگرفته از فروید را با اسلام روشن می‎سازد و از عدم توفیق هر‎ یک‎، خطوطی‎ چند می‎نگارد، نگرش امروز به دین را چنین توصیف می‎کند: اکنون‎ بشر‎ به‎نوعی به دین روی آورده و گمشده خود را در اعتقادات دینی و اعتماد به قدرت لایزال‎ الهی‎ جستجو‎ می‎کند<ref>ر.ک: پیشگفتار، ج3، ص6-5؛ فاطمی، سید علی، ص94</ref>‏.
آیت‌الله سبحانی‎ خود‎ در‎ پیشگفتار پس‎ازآن که نسبت مکاتب بشری چون‎ پوزیتیویسم، اومانیسم و تحلیل‎های اقتصادی یا روان‎شناسانه برگرفته از فروید را با اسلام روشن می‎سازد و از عدم توفیق هر‎ یک‎، خطوطی‎ چند می‎نگارد، نگرش امروز به دین را چنین توصیف می‌کند: اکنون‎ بشر‎ به‎نوعی به دین روی آورده و گمشده خود را در اعتقادات دینی و اعتماد به قدرت لایزال‎ الهی‎ جستجو‎ می‌کند<ref>ر.ک: پیشگفتار، ج3، ص6-5؛ فاطمی، سید علی، ص94</ref>‏.


فصل اول به‎طورکلی مباحثی در‎ زمینه‎ تفسیر‎ واژه هرمنوتیک و انواع آن و شرایط تفسیر کتاب آسمانی (قرآن)، تفسیر به رأی یا پیش‎داوری، قرآن و تفسیر به باطن و نمونه‎هایی از آن را ارائه داده است. همچنین در‎ باب‎ تأویل‎ در مقابل تنزیل، تأویل متشابه و نمونه‎هایی از آن بحث‎هایی ارائه شده و سپس باب هرمنوتیک فلسفی‎ گشوده‎ گردیده است. در این فصل شما با نظریات شلایر ماخر، هایدگر و گادامر‎ در‎ تفسیر‎ متون و بالأخص متون دینی (شلایر ماخر) روبرو می‎شوید. نویسنده در صفحاتی بعد، باب‎ نقد‎ این‎ نظریات را نیز گشوده و به پیش‎فرض‎های مشترک و غیرمشترک و تطبیقی دراین‎باره اشاره کرده است<ref>ر.ک: فاطمی، سید علی، ص95-94</ref>‏.
فصل اول به‎طورکلی مباحثی در‎ زمینه‎ تفسیر‎ واژه هرمنوتیک و انواع آن و شرایط تفسیر کتاب آسمانی (قرآن)، تفسیر به رأی یا پیش‎داوری، قرآن و تفسیر به باطن و نمونه‎هایی از آن را ارائه داده است. همچنین در‎ باب‎ تأویل‎ در مقابل تنزیل، تأویل متشابه و نمونه‎هایی از آن بحث‎هایی ارائه شده و سپس باب هرمنوتیک فلسفی‎ گشوده‎ گردیده است. در این فصل شما با نظریات شلایر ماخر، هایدگر و گادامر‎ در‎ تفسیر‎ متون و بالأخص متون دینی (شلایر ماخر) روبرو می‎شوید. نویسنده در صفحاتی بعد، باب‎ نقد‎ این‎ نظریات را نیز گشوده و به پیش‎فرض‎های مشترک و غیرمشترک و تطبیقی دراین‎باره اشاره کرده است<ref>ر.ک: فاطمی، سید علی، ص95-94</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش