۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'هاى' به 'هاى'
جز (جایگزینی متن - '<references /> ' به '<references/> ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'هاى' به 'هاى') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
این گزارش با آنچه که درباره تخلّص میرزا قاسمعلى به «اخگر» در دیوان عرفانى/ فلسفىاش مىدانیم هماهنگ است. این دیوان اشعار که تاریخ سرودن آن به سال 1326ق، بازمىگردد، درعینحال، نخستین اثر تألیفى مؤلّف محسوب مىشود و تأمّل در اشعار ژرف آن، ضمن اینکه فاصله فراوان سراینده آنها از اشعار | این گزارش با آنچه که درباره تخلّص میرزا قاسمعلى به «اخگر» در دیوان عرفانى/ فلسفىاش مىدانیم هماهنگ است. این دیوان اشعار که تاریخ سرودن آن به سال 1326ق، بازمىگردد، درعینحال، نخستین اثر تألیفى مؤلّف محسوب مىشود و تأمّل در اشعار ژرف آن، ضمن اینکه فاصله فراوان سراینده آنها از اشعار عاشقانه‌اى را که ترکعلىشاه از وى نقل کرده است نشان مىدهد، بر دانش گسترده او در علوم حکمى دلالت دارد و سندى گویا از دانشاندوزى او در این علوم است. ذکر این نکته نیز بایسته مىنماید که مولّف مورد نظر ما، افزون بر کار تألیف و تدریس حکمت، به کتابت آثار مختلف هم علاقهمند بوده است و بسا که بتوان گفت از این آثار در کار نگارش رسالههاى خویش بهره مىبرده است.<ref>ر.ک: کریمی زنجانی اصل، محمد، ص25-26</ref>. | ||
==اشتباه مصداقی== | ==اشتباه مصداقی== | ||
در تذکره نزهة الخواطر عبدالحى حسنى لکهنوى به شرح حال یکى از پیشینیان همنام او به این شرح برمیخوریم: میرزا قاسمعلى حیدرآبادى، شیخ فاضل قاسمعلى شیعى رشتى حیدرآبادى، یکى از علماى مبرّز در دانشهاى فلسفى. در زمان خود در هیئت و نجوم و خط یگانه بوده، بسیارى از اهل علم در شهر حیدرآباد از محضر او استفاده کردهاند. در سال 1302 در ماه جمادىالاوّل در حیدرآباد درگذشت. | در تذکره نزهة الخواطر عبدالحى حسنى لکهنوى به شرح حال یکى از پیشینیان همنام او به این شرح برمیخوریم: میرزا قاسمعلى حیدرآبادى، شیخ فاضل قاسمعلى شیعى رشتى حیدرآبادى، یکى از علماى مبرّز در دانشهاى فلسفى. در زمان خود در هیئت و نجوم و خط یگانه بوده، بسیارى از اهل علم در شهر حیدرآباد از محضر او استفاده کردهاند. در سال 1302 در ماه جمادىالاوّل در حیدرآباد درگذشت. | ||
حکیم مورد بحث در این گزارش، با مؤلّف رساله پیش رو تنها شباهت اسمى دارد؛ چه، اکنون بهواسطه | حکیم مورد بحث در این گزارش، با مؤلّف رساله پیش رو تنها شباهت اسمى دارد؛ چه، اکنون بهواسطه مجموعه‌اى از رسایل مختلف که به قلم میرزا قاسمعلى اخگر در اختیار داریم و مشتمل است بر رسالههایى در ادبیات و پزشکى و نجوم و ادیان هندى و عرفان و فلسفه، مىدانیم که او دست کم از تاریخ 1312 تا 1365ق، در قید حیات بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
# نزهة الأبرار: سروده به سال 1326ق و به خط سراینده است؛ | # نزهة الأبرار: سروده به سال 1326ق و به خط سراینده است؛ | ||
# شرح بیتى از امیر خسرو دهلوى: نگاشته میرزا قاسمعلى اخگر به سال 1353ق؛ | # شرح بیتى از امیر خسرو دهلوى: نگاشته میرزا قاسمعلى اخگر به سال 1353ق؛ | ||
# شرح برهان العاشقين: | # شرح برهان العاشقين: رساله‌اى است در شرح یکى از مشهورترین نوشتههاى سید محمّد گیسودراز (م 825ق) از مشایخ فرقه چشتیه در هند؛ | ||
# شرح سؤال کمیل و جواب امیرالمؤمنین: این اثر بهعنوان واپسین نگاشته میرزا قاسمعلى اخگر به سال 1365ق، | # شرح سؤال کمیل و جواب امیرالمؤمنین: این اثر بهعنوان واپسین نگاشته میرزا قاسمعلى اخگر به سال 1365ق، رساله‌اى است در شرح حدیث حقیقت با زبانى عرفانى و ممتنع که در آن از آموزههاى ابن عربى هم یاد شده است؛ | ||
# رساله نهایة الظهور: شرح فارسی رساله [[هياكل النور (متن عربی، ترجمه کهن فارسی، شرح فارسی از عهد آل مظفر)|هياكل النور]] [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهابالدین سهروردی]]؛ | # رساله نهایة الظهور: شرح فارسی رساله [[هياكل النور (متن عربی، ترجمه کهن فارسی، شرح فارسی از عهد آل مظفر)|هياكل النور]] [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ شهابالدین سهروردی]]؛ | ||
# كفاية التعليم در صناعت تنجیم: اثرى از محمّد بن زکى عزیزى غزنوى، نگاشته به سال 542ق؛ | # كفاية التعليم در صناعت تنجیم: اثرى از محمّد بن زکى عزیزى غزنوى، نگاشته به سال 542ق؛ | ||
# رسالة في المعراج: اثر [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]؛ | # رسالة في المعراج: اثر [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]؛ | ||
# روضة القلوب یا بستان القلوب: نوشته [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]؛ | # روضة القلوب یا بستان القلوب: نوشته [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]؛ | ||
# تحفه: | # تحفه: رساله‌اى است در شناخت روان و سرگذشت آن پس از جدا شدن از تن در رستاخیز، به قلم [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدّین طوسى]] (م 672ق)؛ | ||
# کلمات عشره: | # کلمات عشره: رساله‌اى است فلسفى در معرفت مبدأ و معاد از [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]]؛ | ||
# رسالة في أحوال النّفس: به زبان عربى درباره روح پس از جدا شدن از بدن، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]؛ | # رسالة في أحوال النّفس: به زبان عربى درباره روح پس از جدا شدن از بدن، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]؛ | ||
# رساله عشقیه: | # رساله عشقیه: رساله‌اى عرفانى در معنى عشق و محبّت و وصف و مراتب آن بر اساس آیات قرآن کریم با شواهدى از شعر عرفا و صوفیان، به نثر روان آمیخته به نظم با سربندهاى «هیهات هیهات» و «اى جان»، به قلم خواجه حمیدالدّین محمّد بن عطا ناگورى؛ | ||
# بهارستان سخن: تذکره شمارى از شعراى بزرگ فارسىزبان بههمراه نمونههایى از اشعار آنان با مقدّمه مفصّلى در بدیع و عروض و قافیه و صنایع شعرى و انشاء؛ | # بهارستان سخن: تذکره شمارى از شعراى بزرگ فارسىزبان بههمراه نمونههایى از اشعار آنان با مقدّمه مفصّلى در بدیع و عروض و قافیه و صنایع شعرى و انشاء؛ | ||
# سرّ اکبر: ترجمه پنجاه رساله فلسفى و عرفانى از اوپانیشاد که در سده یازدهم هجرى در مدّت شش ماه از سنسکریت به فارسى برگردانده شده است؛ | # سرّ اکبر: ترجمه پنجاه رساله فلسفى و عرفانى از اوپانیشاد که در سده یازدهم هجرى در مدّت شش ماه از سنسکریت به فارسى برگردانده شده است؛ | ||
# حفظ مراتب: | # حفظ مراتب: رساله‌اى در شرح مطالب عرفانى که خوبمحمّد چشتى حسینى (م 1023ق)، در سال 1009ق، به نگارش درآورده است و در آن به بیان مراتب وجود و تعینات حضرت حق پرداخته و شمارى از اسماء و رابطه آنها با افلاک را نیز شرح داده است؛ | ||
# خلاصة العيش عالمشاهى: | # خلاصة العيش عالمشاهى: رساله‌اى در بیان چگونگى تقویت حرارت غریزى و نیروى جنسى جهت افزایش توالد و تناسل که مؤلّف با بهرهگیرى از آثار متقدّمان در این زمینه و با افزایش مطالب مختلف دیگر به لباب در تاریخ 1177ق، تألیف نموده است<ref>ر.ک: همان، ص26-39</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||