الحوفي و منهجه في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

باب دوم که بیشترین حجم کتاب یعنی نزدیک به 190 صفحه را به خود اختصاص داده، مهم‌ترین باب کتاب است؛ زیرا این باب مستقیماً درباره موضوع کتاب بحث می‌کند. دستیابی به شیوه حوفی در تفسیر امری سهل‌الوصول نیست زیرا او روشی چند شاخه دارد. حوفی اسم کتابش را «البرهان في علوم القرآن من الغريب و الإعراب و القراءات و التفسير و الناسخ و المنسوخ و الأحكام و عدد الآي و التنزيل و الوقف و التمام و الإشتقاق و التصريف» گذاشت و به‌اختصار آن را «البرهان فی علوم القرآن» می‌خوانند. به دلیل چند شاخه‌ای و چندوجهی بودن نگاه تفسیری حوفی که از شخصیت چندوجهی او برخاسته، دکتر محمد عثمان شیوه تفسیری وی را در پنج فصل جداجدا مطرح کرده است؛ او در فصل اول جنبه لغوی، در فصل دوم جنبه نقلی، فصل سوم جانب فقهی، فصل چهارم وجهه کلامی و فصل پنجم جنبه ادبی این امر را بررسی کرده است؛ و در موارد متعددی از این امر به تعجب افتاده و درنهایت شیوه تفسیری او را شیوه‌ای تکاملی دانسته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34480/1/13 ر.ک: همان، ص13]</ref> او می‌نویسد: «تفسیر حوفی از هر جنبه‌ای از جوانب، متکامل و وافی به شروط و جامع به روش‌های تفسیری متعدد است؛ او به پیروی از آثار ابن عباس و ابوعبید و قراء و ابو عبیده و زجاج و نحاس در تفسیر لغوی و از مالک و شافعی و ابوحنیفه و سفیان ثوری و اوزاعی در تفسیر نقلی، بین این دو شیوه جمع کرده است و کارش تکراری از کارهای پیشینیان نبوده بلکه دقایق از آنچه از روش‌های آنان بوده را برداشت کرده و شیوه‌ای نوینی ارائه کرده است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34480/1/13 ر.ک: همان، ص13-14] و [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34480/1/114 متن کتاب، ص114-115]</ref>