۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين (ویرایش جدید) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۲۳
، ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
'''تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين'''، حاکم ابیسعد محسن بن محمد بن کرامه جشمی بیهقی (متوفی 494ق)، کتابی است در تفسیر قرآن و بیان اسباب نزول و بیان فضایل اهلبیت(ع) که در آن، یکصدودو آیه از پنجاهوپنج سوره قرآن کریم، که همگی بهگونهای با امیرالمؤمنین(ع) و اهلبیت(ع) مرتبطند، آورده شده؛ در ذیل هرکدام، نخست وجوه و احتمالاتی که مفسرین، محدثین، سیرهنگاران، مورخین، فقها و متکلمین، درباره آن آیه آوردهاند، ذکر شده و سپس برای تأیید نظر و رأی مختار، به حدیث یا احادیثی تمسک و استشهاد شده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه هفده و هجده</ref>. | '''تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين'''، [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم ابیسعد محسن بن محمد بن کرامه جشمی بیهقی]] (متوفی 494ق)، کتابی است در تفسیر قرآن و بیان اسباب نزول و بیان فضایل اهلبیت(ع) که در آن، یکصدودو آیه از پنجاهوپنج سوره قرآن کریم، که همگی بهگونهای با [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و اهلبیت(ع) مرتبطند، آورده شده؛ در ذیل هرکدام، نخست وجوه و احتمالاتی که مفسرین، محدثین، سیرهنگاران، مورخین، فقها و متکلمین، درباره آن آیه آوردهاند، ذکر شده و سپس برای تأیید نظر و رأی مختار، به حدیث یا احادیثی تمسک و استشهاد شده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه هفده و هجده</ref>. | ||
ازآنجاکه این کتاب پیش از این معرفی گردیده است، در این نوشتار، به معرفی نسخهای از آن پرداخته شده که توسط محمدرضا انصاری | ازآنجاکه این کتاب پیش از این معرفی گردیده است، در این نوشتار، به معرفی نسخهای از آن پرداخته شده که توسط [[انصاری قمی، محمدرضا|محمدرضا انصاری قمی]]، تصحیح شده است. | ||
در ابتدای کتاب، مقدمهای از مصحح افزوده شده که در آن، ضمن شرح حال مفصل نویسنده، به توضیح ویژگیهای تصحیح کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده - سیویک</ref>. | در ابتدای کتاب، مقدمهای از مصحح افزوده شده که در آن، ضمن شرح حال مفصل نویسنده، به توضیح ویژگیهای تصحیح کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده - سیویک</ref>. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
ازآنجاکه این کتاب، یکی از ذخایر ارزشمند میراث اسلامی ایران بشمار میرود و نویسنده آن، خود یکی از پرورشیافتگان حوزههای علمی کهن ایران میباشد و از سوی دیگر، این کتاب، جمع میان تفسیر قرآن و احادیث معصومین و فضائل اهلبیت(ع) کرده است، لذا احیای آن دارای ارزش مضاعفی بوده و چون تحقیق و انتشار اینگونه میراث، مورد توجه کتابخانه مجلس شورای اسلامی بوده و در راستای برنامههای بخش پژوهش این کتابخانه است، ازاینرو به احیا و تصحیح آن، اقدام گردیده است<ref>ر.ک: همان، صفحه هجده و نوزده</ref>. | ازآنجاکه این کتاب، یکی از ذخایر ارزشمند میراث اسلامی ایران بشمار میرود و نویسنده آن، خود یکی از پرورشیافتگان حوزههای علمی کهن ایران میباشد و از سوی دیگر، این کتاب، جمع میان تفسیر قرآن و احادیث معصومین و فضائل اهلبیت(ع) کرده است، لذا احیای آن دارای ارزش مضاعفی بوده و چون تحقیق و انتشار اینگونه میراث، مورد توجه کتابخانه مجلس شورای اسلامی بوده و در راستای برنامههای بخش پژوهش این کتابخانه است، ازاینرو به احیا و تصحیح آن، اقدام گردیده است<ref>ر.ک: همان، صفحه هجده و نوزده</ref>. | ||
روش مصحح در تصحیح کتاب، تلاش در ارائه متنی صحیح و بهدور از کاستیهای متعارف در نسخههای خطی است؛ ازاینرو، در هنگام تصحیح کتاب، نسخه خطی متعلق به کتابخانه مجلس شورای اسلامی، به علت کهن بودن، اصل قرار گرفته و آنگاه به اختلافات آن با نسخه دوم، اشاره شده و در برخی موارد، با توجه به افتادگی یا کمبود متن اصلی، عبارت حدیث یا متن کتاب، با کمک نسخه دوم، تکمیل شده و بدین وسیله، تلاش شده است که متن صحیحی ارائه شود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه کتاب دارای احادیث و روایات فراوانی از پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) و یا کتابهای حدیث و صحاح است، لذا برای آنکه واژه یا واژگانی به حدیث افزوده یا از آن کاسته نشود، حتیالامکان از هرگونه تغییری در احادیث، دوری شده است. علاوه بر این، چون کتاب از منابع کهن باقیمانده از سالهای میانی یا پایانی قرن پنجم هجری است و دربرگیرنده دهها حدیث و روایت صحیح و مشهور و متواتر میباشد، نیازی به استخراج منابع حدیثی آن دیده نشده است؛ چون به اعتقاد مصحح، شهرت بیشتر آنها، بهگونهای است که ما را بینیاز از آن میکند و بزرگانی همچون علامه امینی در «الغدير» و میر حامدحسین لکنهوی در | روش مصحح در تصحیح کتاب، تلاش در ارائه متنی صحیح و بهدور از کاستیهای متعارف در نسخههای خطی است؛ ازاینرو، در هنگام تصحیح کتاب، نسخه خطی متعلق به کتابخانه مجلس شورای اسلامی، به علت کهن بودن، اصل قرار گرفته و آنگاه به اختلافات آن با نسخه دوم، اشاره شده و در برخی موارد، با توجه به افتادگی یا کمبود متن اصلی، عبارت حدیث یا متن کتاب، با کمک نسخه دوم، تکمیل شده و بدین وسیله، تلاش شده است که متن صحیحی ارائه شود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه کتاب دارای احادیث و روایات فراوانی از پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) و یا کتابهای حدیث و صحاح است، لذا برای آنکه واژه یا واژگانی به حدیث افزوده یا از آن کاسته نشود، حتیالامکان از هرگونه تغییری در احادیث، دوری شده است. علاوه بر این، چون کتاب از منابع کهن باقیمانده از سالهای میانی یا پایانی قرن پنجم هجری است و دربرگیرنده دهها حدیث و روایت صحیح و مشهور و متواتر میباشد، نیازی به استخراج منابع حدیثی آن دیده نشده است؛ چون به اعتقاد مصحح، شهرت بیشتر آنها، بهگونهای است که ما را بینیاز از آن میکند و بزرگانی همچون [[امینی نجفی، عبدالحسین|علامه امینی]] در «الغدير» و [[کنتوری، میرحامدحسین|میر حامدحسین لکنهوی]] در «[[عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار|عبقات الأنوار]]» و [[شرف‌الدین، عبدالحسین|سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی]] در «[[المراجعات]]»، به تصحیح اسانید و متون این روایات پرداختهاند و خواننده بهراحتی میتواند با مراجعه به هریک از این سه کتاب ارزشمند، از صحت آنها آگاه گردد؛ ازاینرو تمامی روایات به دو کتاب «[[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]]» و «[[المراجعات]]» و یا کتاب «تفسیر حبری» نوشته ابوعبدالله حسین بن حکم بن مسلم کوفی حبری (متوفای 286ق) به تحقیق استاد سید محمدرضا حسینی و یا کتاب «ما نزل من القرآن في علي(ع)» نوشته [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانی]] (334-430ق)، ارجاع و آدرس داده شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه نوزده - بیست</ref>. | ||
فهرست مطالب در ابتدا و مصادر تحقیق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع و اشاره به اختلاف نسخ<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص86</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>مثلا ر.ک: همان، ص89</ref>. | فهرست مطالب در ابتدا و مصادر تحقیق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع و اشاره به اختلاف نسخ<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص86</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>مثلا ر.ک: همان، ص89</ref>. | ||