تحریف ناپذیری و حجیت قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده در پیشگفتار می‌نویسد: تحریف قرآن مجید و یا عدم تحریف آن، از مباحث پیچیده و پرمخاطره تاریخ اسلام مى‌باشد که مسائل عقیدتى و اجتماعى فراوانى را در طول تاریخ در بر داشته است. رد و پذیرش این بحث اگرچه جهات دینى، علمى و فرهنگى مختلفى را به همراه دارد، جهت‌گیرى‌هاى مذهبى و فرقه‌اى در آن بیش‌تر نقش داشته است. بسیارى از افرادى که این بحث را مطرح نموده و در این زمینه مباحثى را مطرح کرده‌اند، به‌طور جدی و منطقى بحث نکرده و تنها جهات عقیدتى یا شعارهاى فرقه‌اى را در آن مدنظر داشته و بیش‌تر عنوان دفاع و یا ردّ و قبول نسبتى را در بر داشته است.... که البته نوشته‌های چنین افرادی ارزش علمی و تحقیقی ندارد<ref>پیشگفتار، ص12-13</ref>.

نویسنده، در ابتدای بحث به بیان پیش‌زمینه‌های بحث تحریف قرآن می‌پردازد. او ابتدا مباحث مربوط به جمع‌آوری قرآن را مطرح کرده و می‌نویسد: «موضوع جمع‌آورى قرآن مجید اگرچه از بحث تحریف قرآن مجید متمایز است، با یکدیگر همراهى تنگاتنگى دارد؛ زیرا همه این حوادث شوم تاریخى در عرض هم اتفاق افتاده و مربوط‍ به بعد از شهادت حضرت رسول اکرم(ص) و صدر اسلام است.»<ref>متن کتاب، ص16</ref> او همچنین بیان می‌دارد که قرآن مجید به‌مثابه یک کل است نه کلی یعنی قرآن به‌مثابه موجودی است که اجزایش در هم تنیده‌اند نه به‌مثابه مفهومی کلی که جزئیاتی داشته باشد.<ref>ر.ک، همان، ص17-19</ref> از نظر نویسنده «به‌صرف طرح آیاتى؛ مانند: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ» (حجر: 2) و یا «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُديً لِلْمُتَّقينَ» (بقره: 2) نمى‌توان اصل تحریف را تخطئه نمود و بحث جمع‌آورى قرآن کریم را نادیده گرفت؛ زیرا در یک‌یک کلمات و جملات این آیات پرسش‌هایى پیش مى‌آید که صراحت و ظهور را از آن مى‌گیرد و آیات را مجمل مى‌سازد. آیا مى‌توان به‌آسانی روشن نمود که مراد از ذکر و یا نوع حفظ‍ و یا کتاب و عدم وجود ریب چه مى‌باشد؟ ولى مسلّم است که با اندک توهّمى، اجمال و ابهام همراه آیات مى‌گردد؛ گذشته از آنکه امرى کلى هیچ‌گاه نمى‌تواند اثبات یک کل خارجى نماید و وحدت «لا بشرط‍‌» که لحاظ‍ ذهنى است و «بشرط‍ لا» که لحاظ‍ خارجى است، کارساز نمى‌باشد. اضافه بر این بیان که دلالت نفس شىء بر شىء، خود مورد پرسش قرار خواهد گرفت و مشکل مى‌توان آیاتى را مسلّم پنداشت و با برداشت‌هاى عمومى از آن، نفى اشکال از تمامى آیات و اصل قرآن نمود؛ درحالی‌که آیات مدافع با دیگر آیات قرآنى مورد پرسش عمومى قرار مى‌گیرد.»<ref>همان، ص20-21</ref> نویسنده، سپس به رد استحسانات تحریف ناپذیری قرآن پرداخته و پس‌ازآن، وجود قرآنی مدون در زمان رسول خدا(ص) را مردود می‌شمارد و سپس با استناد به این مطلب که در مکه و مدینه آن روز، امکانات کمی برای کتابت وجود داشت، به توضیح بیشتر این امر می‌پردازد.<ref>ر.ک همان، ص21-32</ref> او منظور از کتاب الله در زمان پیامبر(ص) را با این کلمات شرح می‌دهد «رسول خدا(ص) روح آیات الهى را پیش از کتابت و نوشتن در میان مردم جایگزین و نهادینه مى‌فرمودند و براى آنان آیات الهى را تجسّم مى‌نمودند؛ به خلاف قوانین عادى بشرى که ابتدا وضع و سپس ثبت مى‌گردد و بدون شناسایى عمومى و اجرا و عمل، به فراموشى سپرده مى‌شود. پس به‌خوبی از این بیان روشن مى‌شود که مراد از «کتاب الله» چیست و نباید آن را بر مجموعه مدونى حمل نمود که وجود خارجى ندارد»<ref>همان، ص32</ref>

نکونام، سپس به بیان تواتر قراءات پرداخته و بعدازآن اصل تحریف ناپذیری قرآن از نظر علمای شیعه را بیان می‌کند. «اصل تحریف قرآن در میان شیعه عمق خاصى دارد و علماى شیعه هر یک به‌نوعی اصل تحریف قرآن مجید را پذیرفته‌اند و کم‌تر عالم و محقق شیعى یافت مى‌شود که به‌طورکلی این امر را مردود دانسته باشد»<ref>همان، ص64</ref> اما فعلیت حجیت قرآن موجود به خاطر قبول فعلی آن توسط معصومین(ع) است ولی «اهل سنت با اثبات تحریف قرآن و نقص در امر گردآورى آن، رابطه خود را با قرآن موجود به‌طورکلی از دست مى‌دهند و با نداشتن اعتقاد درست به حضرات معصومین(ع) و عصمت و امامت، راهى سالم براى حجیت قرآن ندارند و این موضوع نکته اساسى آسیب‌پذیرى آنان است و اصرار آنان بر عدم تحریف قرآن براى دور ماندن از این آسیب اساسى است.»<ref>همان، ص67</ref>

نویسنده در ادامه مطالب کتاب، به بیان اقسام تحریف و چگونگی آن، دلایل تحریف ناپذیری قرآن کریم، خلفای جور و امکان وقوع تحریف، شواهد تحریف و مبحث مربوط به جمع‌آوری قرآن می‌پردازد؛ وی تحریف به زیاده و نقیصه را روشن می‌کند و به نقد و بررسی مسئله تحریف می‌پردازد، به چگونگی استدلال به حدیث ثقلین برای اثبات حجیت نفسی قرآن کریم پرداخته و در آن مناقشه می‌کند و حدیث ثقلین را منکر تحریف نمی‌داند.<ref>ر.ک، همان، ص71-84</ref> او درباره ادعای تحریف قرآن به دست خلفا می‌نویسد: «سکوت حضرت امیر مؤمنان(ع) و عمل آن حضرت و تبعیت آن جناب در زمان خلافت غاصبانه خلفاى جور و در زمان خود دلیل محکمى بر عدم تحریف قرآن مجید است.»<ref>همان، ص88</ref>