السياسة: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب پنجم: علت‌ها و انگیزه‌های انقلاب‌ها و شورش‌های اجتماعی انحطاط و زوال سازمان‌های سیاسی و دولتی و علت اصلی آن، قدرت‌طلبی<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 همان]</ref>.

نخستین نکته‌ای که ارسطو، در بررسی زندگی اجتماعی بر آن تکیه می‌کند، این است که انسان طبعاً جانوری شهرنشین (اجتماعی و سیاسی) است. از دیدگاه ارسطو، پرورش و نگهداشت فضیلت فردی نیز تنها در جامعه امکان‌پذیر است. به علت همین خصلت اجتماعی انسان است که از میان جانوران تنها آدمی دارای نطق (سخن) است؛ اما جامعه دیدگاه ارسطوی یونانی، همان «دولتشهر» یونانی است. ویژگی آدمی در مقایسه با دیگر جانوران در این است که تنها او نیک و بد و عدالت و بی‌عدالتی را درک می‌کند و اشتراک در این امور است که خانوار یا دولتشهر را می‌سازد؛ بنابراین دولتشهر (جامعه) طبعاً بر هر یک از افراد انسان مقدم است، زیرا کل ناگزیر مقدم بر جزء است چه اگر کل تن از میان برود، پا دست جز به همنامی وجود نخواهد داشت<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 همان]</ref>.

[[ارسطو]] سپس به بررسی شکل‌های گوناگون دولت می‌پردازد: هدف اصلی از دولت یا سازمان سیاسی، خوش‌زیستی انسان‌هاست. چه مشترکا برای همه و چه برای فرد سازمان سیاسی و حکومت هر دو یکی است. حکومت بالاترین مرتبه از دولت است. در این میان با یک تن فرمانروایی دارد. یا چند تن با اکثریت منظور همه آن‌ها تأمین منافع مشترک است. نخستین شکل دولت، حکومت «پادشاهی» است دوم «فرمانروایی چند تن» و سوم «فرمانروایی عامه مردم» یا دموکراسی. هنگامی‌که عامه مردم با در نظر داشت منافع مشترک و همگانی فرمان می‌دهند. آن شکل سازمان سیاسی جمهوری نامیده می‌شود. هر یک از شکل‌های حکومت، دارای یک‌شکل انحرافی است خودکامگی (استبداد) شکل انحرافی حکومت پادشاهی فرمانروایی چند تن، شکل انحرافی فرمانروایی اشرافی (ارستوکراسی) و دموکراسی، شکل انحرافی حکومت جمهوری است؛ زیرا خودکامگی یعنی فرمانروایی به سود یک توانگران (سرمایه‌داران) و دموکراسی فرمانروایی به سود تهیدستان است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 همان، ص596]</ref>.

وی سپس می‌افزاید که همه دولت‌ها دارای 3 بخش یا طبقه از انسانهایند؛ توانگران، تهیدستان و کسانی که در میانه جای دارند. ارسطو درباره علت‌ها و انگیزه‌های شورش‌ها و انقلاب‌ها در نظام‌های سیاسی گوناگون و در درون دولت‌ها، به‌تفصیل سخن گفته است. وی همچنین به بررسی دولت و نظام سیاسی افلاطون، آن‌گونه که در نوشته‌های جمهوری و «قانون‌ها»ی وی تصویر می‌شود می‌پردازد و به‌ویژه از پیشنهادهای افلاطون درباره اشتراکی کردن کودکان، زنان و مالکیت، شدیداً انتقاد می‌کند و آن‌ها را ناپسند، غیرعملی و زیان‌بار می‌شمارد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 ر.ک: همان، ص596- 597]</ref>.

[[ارسطو]] کتاب هفتم و هشتم نوشته خود را به‌نظام سیاسی آرمانی اختصاص داده است. جامعه آرمانی ارسطو، یک دولتشهر کوچک یونانی و سازمان سیاسی آن است، جامعه‌ای بی جنبش و بی گسترش که باید یک‌بار برای همیشه سازمان یابد. نظام چنین جامعه‌ای باید درست هماهنگ با نظام کلی زندگی جانوران و جهان باشد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 ر.ک: همان، ص597]</ref>. این نظام دارای ساختار و وسایلی است. نخستین وسایل لازم سیاسی شمار جمعیت و خصال طبیعی مردم، سپس وسعت و ویژگی منطقه زندگی ایشان است. ایشان بزرگی دولت را در بسیاری جمعیت می‌داند. درحالی‌که شمار جمعیت به‌اندازه کارایی آن مهم نیست<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8840 ر.ک: همان، ص597- 598]</ref>.

==وضعیت کتاب==