الحاشية علی الشفاء (کتاب طبیعیات): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
مهم‏ترین و یا از مهم‏ترین آثار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] کتاب شفاء شامل چهار بخش: منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات است. هریک از بخش‏هاى چهارگانه شفا شامل چند فن و هر فن داراى یک یا چند مقاله و هر مقاله فصل‏هایى دارد.
مهم‏ترین و یا از مهم‏ترین آثار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] کتاب شفاء شامل چهار بخش: منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات است. هریک از بخش‏هاى چهارگانه شفا شامل چند فن و هر فن داراى یک یا چند مقاله و هر مقاله فصل‏هایى دارد.


بخش طبیعیات داراى هشت فن است. هر یک از فن‎ها مشتمل بر یک یا چند مقاله است: فن اول چهار مقاله‏؛ فن دوم یک مقاله‏، فن سوم یک مقاله‏ و..<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9-8</ref>. ‎
بخش طبیعیات داراى هشت فن است. هر یک از فن‎ها مشتمل بر یک یا چند مقاله است: فن اول چهار مقاله‏؛ فن دوم یک مقاله‏، فن سوم یک مقاله‏ و..<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34927/1/8 ر.ک: مقدمه محقق، ص9-8]</ref>. ‎


بر کتاب شفا، حواشی و شروح متعددی نوشته شده که محقق کتاب به نقل از الذریعه آقابزرگ طهرانی به اسامی بیست مورد از آن‎ها اشاره کرده است. حاشیه آقا جمال خوانسارى بر طبیعیات شفا حاشیه‌‏اى است بر بخشی از فن اول که عبارت است از مقاله اول و دوم و یک فصل از مقاله سوّم.
بر کتاب شفا، حواشی و شروح متعددی نوشته شده که محقق کتاب به نقل از الذریعه آقابزرگ طهرانی به اسامی بیست مورد از آن‎ها اشاره کرده است. حاشیه آقا جمال خوانسارى بر طبیعیات شفا حاشیه‌‏اى است بر بخشی از فن اول که عبارت است از مقاله اول و دوم و یک فصل از مقاله سوّم.


محقق در ادامه به سابقه نشر این اثر اشاره کرده می‎نویسد: «این حاشیه به‌‏طور ناقص در هامش طبیعیات شفا چاپ سنگى از صفحه 1 تا 82 چاپ شده بود و لازم بود به‏‌طور کامل چاپ شده و در اختیار محققان قرار گیرد». در تصحیح این حاشیه از سه نسخه خطى و نیز نسخه چاپى مذکور استفاده شده و غالب منقولات آن از مصادرش تخریج شده است. آدرس‏هایى که دنبال «قوله» آمده از صفحه یک تا 82 چاپ سنگى طبیعیات شفا است.<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>. ‎
محقق در ادامه به سابقه نشر این اثر اشاره کرده می‎نویسد: «این حاشیه به‌‏طور ناقص در هامش طبیعیات شفا چاپ سنگى از صفحه 1 تا 82 چاپ شده بود و لازم بود به‏‌طور کامل چاپ شده و در اختیار محققان قرار گیرد». در تصحیح این حاشیه از سه نسخه خطى و نیز نسخه چاپى مذکور استفاده شده و غالب منقولات آن از مصادرش تخریج شده است. آدرس‏هایى که دنبال «قوله» آمده از صفحه یک تا 82 چاپ سنگى طبیعیات شفا است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34927/1/17 ر.ک: همان، ص18-17]</ref>. ‎


محقق همچنین به این نکته اشاره کرده که نسخه‌‏اى که به‎عنوان حاشیه طبیعیات شفا تألیف آقا حسین خوانسارى در ذریعه یاد شده همان حاشیه طبیعیات تألیف [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] است نه آقا حسین خوانسارى (پدر آقا جمال). نسخه‏‌هایى که از حاشیه شفا تألیف آقا حسین خوانسارى در دست است فقط حاشیه الهیات است که توسط کنگره آقا حسین خوانساری چاپ شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>. ‎
محقق همچنین به این نکته اشاره کرده که نسخه‌‏اى که به‎عنوان حاشیه طبیعیات شفا تألیف آقا حسین خوانسارى در ذریعه یاد شده همان حاشیه طبیعیات تألیف [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] است نه آقا حسین خوانسارى (پدر آقا جمال). نسخه‏‌هایى که از حاشیه شفا تألیف آقا حسین خوانسارى در دست است فقط حاشیه الهیات است که توسط کنگره آقا حسین خوانساری چاپ شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34927/1/17 ر.ک: همان]</ref>. ‎


شارح در شرح عبارات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] ابتدا به شماره مقاله و تعداد فصول آن اشاره کرده است؛ سپس شماره فصل را متذکر شده و به شیوه رایج شارحان، بخشی از عبارت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را با لفظ «قوله» آورده و به شرح آن پرداخته است. محقق کتاب به جهت این‎که خواننده نیاز به مراجعه به متن شفاء نداشته باشد، عناوین فصول و صفحه مطلب مورد بحث را در کروشه [ ] متذکر شده است.
شارح در شرح عبارات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] ابتدا به شماره مقاله و تعداد فصول آن اشاره کرده است؛ سپس شماره فصل را متذکر شده و به شیوه رایج شارحان، بخشی از عبارت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن‎سینا]] را با لفظ «قوله» آورده و به شرح آن پرداخته است. محقق کتاب به جهت این‎که خواننده نیاز به مراجعه به متن شفاء نداشته باشد، عناوین فصول و صفحه مطلب مورد بحث را در کروشه [ ] متذکر شده است.


نویسنده در نقل برخی اقوال از الفاظ خاصی استفاده کرده است. الفاظی چون «بعض سادة المحققین» که محقق اثر در پاورقی توضیح داده که منظور [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|محقق داماد]] (م1040ق) است و حاشیه وی بر شفا چاپ نشده و خطی است. وی همچنین به دیگر صفحاتی از کتاب که از این لفظ استفاده شده اشاره کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، صفحه 23، پاورقی1</ref>.
نویسنده در نقل برخی اقوال از الفاظ خاصی استفاده کرده است. الفاظی چون «بعض سادة المحققین» که محقق اثر در پاورقی توضیح داده که منظور [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|محقق داماد]] (م1040ق) است و حاشیه وی بر شفا چاپ نشده و خطی است. وی همچنین به دیگر صفحاتی از کتاب که از این لفظ استفاده شده اشاره کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34927/1/23 ر.ک: متن کتاب، صفحه 23، پاورقی1]</ref>.


در پاورقی‎های کتاب اختلاف نسخ، تصحیح و توضیح برخی الفاظ و عبارات ذکر شده است.
در پاورقی‎های کتاب اختلاف نسخ، تصحیح و توضیح برخی الفاظ و عبارات ذکر شده است.
خط ۷۵: خط ۷۵:


[[رده:قربانی-آذر96]]
[[رده:قربانی-آذر96]]
[[رده:25 اسفند الی 24 فروردین(97)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش