۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
کتاب مشتمل بر مقدمه ناشر، مقدمه محقق و دو بخش است. در بخش اول در ضمن ابواب مختلفی فضائل اهلبیت(ع) از بصائر انتخاب شده است. در باب دوم نیز احادیث مختلفی از منابع مختلف گزینش شده و با ذکر عنوان و گاه بدون ذکر عنوان ارائه شده است. پس از آن، دو رساله مذکور آمده است. | کتاب مشتمل بر مقدمه ناشر، مقدمه محقق و دو بخش است. در بخش اول در ضمن ابواب مختلفی فضائل اهلبیت(ع) از بصائر انتخاب شده است. در باب دوم نیز احادیث مختلفی از منابع مختلف گزینش شده و با ذکر عنوان و گاه بدون ذکر عنوان ارائه شده است. پس از آن، دو رساله مذکور آمده است. | ||
احادیث این اثر از منابع شیعه مانند: «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|اشعری]] و [[صفار، محمد بن حسن|صفار]]، کافی، [[كمال‌الدين و تمام النعمة (جامعه مدرسین)|کمالالدین]]، [[الخصال|خصال]]، [[التوحيد|توحید]]، [[ثواب الأعمال و عقاب الأعمال]]، [[من لا‌يحضره الفقيه]] و مانند آن گردآوری شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص18</ref>. | احادیث این اثر از منابع شیعه مانند: «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|اشعری]] و [[صفار، محمد بن حسن|صفار]]، کافی، [[كمال‌الدين و تمام النعمة (جامعه مدرسین)|کمالالدین]]، [[الخصال|خصال]]، [[التوحيد|توحید]]، [[ثواب الأعمال و عقاب الأعمال]]، [[من لا‌يحضره الفقيه]] و مانند آن گردآوری شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34151/1/18 ر.ک: مقدمه محقق، ص18]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعدبن عبدالله]] کتابی در حدیث یا علوم قرآن در دسـت نـیست که بـتوان با مقایسه متن آن با متن این رساله، نسبت کتاب را به سعدبن عبدالله بررسی کرد. از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد]] تنها رسـاله «المقالات و الفرق» برجای مانده که به تشریح فرقههای مختلف شیعه پرداخته و ربطی بـه موضوع این رساله نـدارد. کتـاب «بصائر الدرجات» وی و مختصر آن در دست نیست و رسالهای که به نام «مختصر بصائر الدرجات» چاپ شده، کتابی است از حسن بن سلیمان حلّی که از کتب بسیاری گزینش شده است. نخستین آنها «مختصر بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عـبدالله]] است<ref>ر.ک: شبیری زنجانی، سید محمدجواد، ص288-287</ref>. | از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعدبن عبدالله]] کتابی در حدیث یا علوم قرآن در دسـت نـیست که بـتوان با مقایسه متن آن با متن این رساله، نسبت کتاب را به سعدبن عبدالله بررسی کرد. از [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد]] تنها رسـاله «المقالات و الفرق» برجای مانده که به تشریح فرقههای مختلف شیعه پرداخته و ربطی بـه موضوع این رساله نـدارد. کتـاب «بصائر الدرجات» وی و مختصر آن در دست نیست و رسالهای که به نام «مختصر بصائر الدرجات» چاپ شده، کتابی است از حسن بن سلیمان حلّی که از کتب بسیاری گزینش شده است. نخستین آنها «مختصر بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عـبدالله]] است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45604/287 ر.ک: شبیری زنجانی، سید محمدجواد، ص288-287]</ref>. | ||
ممکن است تصور شود که محمد بن حسن حلی پیش از این اثر، کتاب دیگری به نام «بصائر الدرجات» نوشته و آن را مختصر کرده است، اما محمد بن حسن، کتابی به نام «بصائر الدرجات» نداشته و کتاب «بصائر الدرجات» کـنونی بر اساس کتاب «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عبدالله]] تنظیم شده و اضافاتی نیز بر آن افزوده شده است<ref>ر.ک: رحیمی، جعفر، ص90</ref>. کلیه کسانی که از این کتاب نقل کردهاند آن را به حسن بن سلیمان حلی نسبت دادهاند؛ بهعنوان نمونه [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] چنین نوشته است: «کتاب «منتخب البصائر» اثر شیخ فاضل حسن بن سلیمان شاگرد شهید اول است که از کتاب «بصائر» سعد بن سلیمان بن عبدالله بن ابیخلف گزینش کرده است و در آن از کتب دیگر سعد نیز احادیثی آورده و به نام آنها نیز تصریح کرده تا آنچه از کتاب سعد ذکر کرده با غیر آن اشتباه نشود». علاوه اینکه خود مؤلف نیز در اثنای کتاب در جاهای زیادی به نام خود تصریح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>. | ممکن است تصور شود که محمد بن حسن حلی پیش از این اثر، کتاب دیگری به نام «بصائر الدرجات» نوشته و آن را مختصر کرده است، اما محمد بن حسن، کتابی به نام «بصائر الدرجات» نداشته و کتاب «بصائر الدرجات» کـنونی بر اساس کتاب «بصائر الدرجات» [[اشعری، سعد بن عبدالله|سعد بن عبدالله]] تنظیم شده و اضافاتی نیز بر آن افزوده شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61192/90 ر.ک: رحیمی، جعفر، ص90]</ref>. کلیه کسانی که از این کتاب نقل کردهاند آن را به حسن بن سلیمان حلی نسبت دادهاند؛ بهعنوان نمونه [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] چنین نوشته است: «کتاب «منتخب البصائر» اثر شیخ فاضل حسن بن سلیمان شاگرد شهید اول است که از کتاب «بصائر» سعد بن سلیمان بن عبدالله بن ابیخلف گزینش کرده است و در آن از کتب دیگر سعد نیز احادیثی آورده و به نام آنها نیز تصریح کرده تا آنچه از کتاب سعد ذکر کرده با غیر آن اشتباه نشود». علاوه اینکه خود مؤلف نیز در اثنای کتاب در جاهای زیادی به نام خود تصریح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>. | ||
صالح مظفر همچنین در رابطه با نامگذاری کتاب به «المجموعة الحديثية» به این نکته اشاره کرده که پس از پایان تحقیقات کتاب، به نسخهای خطی که ملک علامه مجلسی بوده، دست یافته که در پشتش آن را «المجموعة الحديثية» نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. | صالح مظفر همچنین در رابطه با نامگذاری کتاب به «المجموعة الحديثية» به این نکته اشاره کرده که پس از پایان تحقیقات کتاب، به نسخهای خطی که ملک [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] بوده، دست یافته که در پشتش آن را «المجموعة الحديثية» نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. | ||
سید حسن موسوی بروجردی در مقدمهاش پس از خطبه کتاب، اهمیت حدیث را اینگونه تبیین میکند: «حدیث شریف، دومین دلیل پس از کتاب خداوند عز و جل است. حدیث، تالی و پیرو قرآن کریم است که در اصول و فروع اسلامی به آن استناد میشود و در بخش اعظم احکام شرعی و معارف الهی بر آن اعتماد میشود؛ لذا حدیث، عمود اسلام و مصدر احکام و معارف است و به سبب این اهمیت سترگ، نیاز به نصوص مأثوره مؤکد است»<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص5</ref>. سپس با ذکر تاریخچه مختصری از مهمترین منابع حدیثی شیعه، نویسنده را از شاگردان مبرز شهید اول (متوفی786ق) دانسته که آثار حدیثی فراوانی نوشته است. کتاب حاضر را نیز مجموعه حدیثی پیرامون موضوعات مختلفی چون رجعت، عالم ذر، شناخت ائمه(ع) و قضا و قدر میداند<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref>. | سید حسن موسوی بروجردی در مقدمهاش پس از خطبه کتاب، اهمیت حدیث را اینگونه تبیین میکند: «حدیث شریف، دومین دلیل پس از کتاب خداوند عز و جل است. حدیث، تالی و پیرو قرآن کریم است که در اصول و فروع اسلامی به آن استناد میشود و در بخش اعظم احکام شرعی و معارف الهی بر آن اعتماد میشود؛ لذا حدیث، عمود اسلام و مصدر احکام و معارف است و به سبب این اهمیت سترگ، نیاز به نصوص مأثوره مؤکد است»<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص5</ref>. سپس با ذکر تاریخچه مختصری از مهمترین منابع حدیثی شیعه، نویسنده را از شاگردان مبرز شهید اول (متوفی786ق) دانسته که آثار حدیثی فراوانی نوشته است. کتاب حاضر را نیز مجموعه حدیثی پیرامون موضوعات مختلفی چون رجعت، عالم ذر، شناخت ائمه(ع) و قضا و قدر میداند<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
# تتمه احادیث رجعت که پیش از این آمده بود<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>. | # تتمه احادیث رجعت که پیش از این آمده بود<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>. | ||
رساله «الرجعة و الرد علی أهل البدعة»، از جمله گزینشهای حلی است که آن را در ضمن مختصر بصائر سعد بعد از باب کرات آورده است. او پس از احادیثی که از کتاب بصائر نقل کرده، این احادیث را آورده که 46 حدیث از کتب مختلف، مانند كمال | رساله «الرجعة و الرد علی أهل البدعة»، از جمله گزینشهای حلی است که آن را در ضمن مختصر بصائر سعد بعد از باب کرات آورده است. او پس از احادیثی که از کتاب بصائر نقل کرده، این احادیث را آورده که 46 حدیث از کتب مختلف، مانند [[كمال‌الدين و تمام النعمة (جامعه مدرسین)|كمال الدين]]، كتاب الواحدة، [[مصباح المتهجد]]، [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی)|عيون أخبار الرضا(ع)]]، [[الغيبة (للطوسی)|الغيبة شیخ طوسی]] و امثال آن است. همچنین مجموعهای از روایات منقول از سید نسابه بهاءالدین علی بن عبدالحمید نیلی متوفی بعد از 803ق که از شاگردان شهید اول بوده، آورده است<ref>ر.ک: همان، ص24-23</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:قربانی-باقی زاده]] | [[رده:قربانی-باقی زاده]] | ||
[[رده:سال97-25دی الی24بهمن]] | [[رده:سال97-25دی الی24بهمن]] | ||