۱۰۶٬۳۳۱
ویرایش
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - ' های ' به 'های ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR03772.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:NUR03772.jpg|بندانگشتی|مزار شیخ احمد غزالی - قزوین]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |غزالی، احمد بن محمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | طوس‍ی غزالی، احمد بن محمد | ||
غزالی، اب‍و ال‍ف‍ت‍وح احمد | غزالی، اب‍و ال‍ف‍ت‍وح احمد | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |حدود 452 يا 453 | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |طابران طوس | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |520 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |ابوبكر نساج طوسى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[مجموعه آثار فارسی احمد غزالی]] | ||
[[ | [[دو رساله عرفانی در عشق]] | ||
|-class= | |||
[[التجريد في کلمه التوحيد]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03772AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{اشتباه نشود| غزالی، محمد بن محمد}} | |||
{{کاربردهای دیگر|غزالی (ابهام زدایی)}} | |||
'''احمد بن محمد بن محمد طوسى غزالى''' (ح452-520ق)، مؤلف، واعظ و عارف برجسته قرن پنجم و ششم و برادر كوچك‌تر [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد محمد غزالى]]، بود. كنيه وى، ابوالفتوح و القابش مجدالدين، زين‌الدين و حجت‌الاسلام بود<ref>ابن خلكان، ج 1، ص 97؛ سبکی، ج 6، ص 60 و 62</ref> | |||
== ولادت == | |||
تاريخ و محل تولد او در منابع ذكر نشده، اما چون زندگى و تحصيلات اين دو برادر به هم نزدیک بوده، بر اساس تاريخ و محل تولد محمد، احتمالا احمد نيز در طابران طوس و دو سه سالى پس از برادرش محمد، در452 يا 453 به دنيا آمده است<ref>پورجوادى، 1384ش، ص 167</ref> | تاريخ و محل تولد او در منابع ذكر نشده، اما چون زندگى و تحصيلات اين دو برادر به هم نزدیک بوده، بر اساس تاريخ و محل تولد محمد، احتمالا احمد نيز در طابران طوس و دو سه سالى پس از برادرش محمد، در452 يا 453 به دنيا آمده است<ref>پورجوادى، 1384ش، ص 167</ref> | ||
اين دو برادر در كودكى پدرشان را از دست دادند و گفته شده است كه پدرشان پيش از درگذشت، تربيت فرزندانش را به مردى زاهد و متقى به نام احمد رادكانى سپرد. در طوس بود كه احمد، مانند برادرش، تحصيلات مقدماتى خود را در فقه به پايان رساند و هنوز جوان بود كه به تصوف گراييد<ref>ابن جوزى، ج 17، ص 237؛ | == تحصیلات == | ||
اين دو برادر در كودكى پدرشان را از دست دادند و گفته شده است كه پدرشان پيش از درگذشت، تربيت فرزندانش را به مردى زاهد و متقى به نام احمد رادكانى سپرد. در طوس بود كه احمد، مانند برادرش، تحصيلات مقدماتى خود را در فقه به پايان رساند و هنوز جوان بود كه به تصوف گراييد<ref>ابن جوزى، ج 17، ص 237؛ سبکی، ج 6، ص 60، 193-195</ref> | |||
احمد ابتدا مريد ابوبكر نساج طوسى شد كه با چهار واسطه شاگرد جنيد است<ref>جامى، ص 379، 559</ref>احتمالاً احمد تا 487 كه ابوبكر نساج درگذشت، نزد وى بود و وقتى هم كه برادرش در 488 او را به جاى خود در نظاميه بغداد گذاشت، احمد در تصوف شهرت يافته بود<ref>ابن خلكان، ج 1، ص 97؛ | احمد ابتدا مريد ابوبكر نساج طوسى شد كه با چهار واسطه شاگرد جنيد است<ref>جامى، ص 379، 559</ref>. احتمالاً احمد تا 487 كه ابوبكر نساج درگذشت، نزد وى بود و وقتى هم كه برادرش در 488 او را به جاى خود در نظاميه بغداد گذاشت، احمد در تصوف شهرت يافته بود<ref>ابن خلكان، ج 1، ص 97؛ سبکی، ج 6، ص 61، 197؛ [[خواند‌میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین|خواندمير]]، ج 2، ص 317</ref> | ||
غزالى در بغداد و شهرهاى ديگر به فارسى و عربى مجالس وعظ داشت و چندان در وعظ بليغ و فصيح بود كه نه تنها عوام از مجالس او استقبال می‌كردند، بلكه علما و دانشمندان نيز در آن حاضر مى‌شدند<ref> | غزالى در بغداد و شهرهاى ديگر به فارسى و عربى مجالس وعظ داشت و چندان در وعظ بليغ و فصيح بود كه نه تنها عوام از مجالس او استقبال می‌كردند، بلكه علما و دانشمندان نيز در آن حاضر مى‌شدند<ref>سبکی، ج 6، ص 60؛ ابن حجر، ج 1، ص 647</ref>از جمله مجالس مشهور غزالى، مجلس وعظ وى نزد سلطان محمود سلجوقى بود كه در ازاى آن، سلطان به او هزار دينار داد<ref>ابن جوزى، همان جا؛ ذهبى، ج 4، ص 46</ref>البته برخى، احاديث و اخبارى را كه غزالى در مجالس وعظ به آنها استناد مى‌جست، صحيح ندانسته‌اند<ref>ابن اثير، ج 10، ص 640؛ ابن حجر، ج 1، ص 647</ref>از جمله [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]<ref>ج 17، ص 238</ref>با آنكه او را در وعظ بسيار توانا مى‌داند، احاديثش را موضوعه و معانى مطرح‌شده در آن را فاسد مى‌شمرد. | ||
بيشتر تذكره‌نويسان<ref>يافعى، ج 3، ص 224؛ | بيشتر تذكره‌نويسان<ref>يافعى، ج 3، ص 224؛ سبکی، ج 6، ص 61؛ حكيم، ص 666</ref>غزالى را فقيهى خوانده‌اند كه وعظش بر فقاهتش غلبه كرد و ديگر فضائلش تحت‌الشعاع وعظ قرار گرفت و مغفول واقع شد. | ||
احمد در كسوت صوفى و واعظ به شهرها و روستاهاى بسيارى در خراسان، آذربايجان و منطقه جبال و عراق سفر مى‌كرد، براى مردم وعظ مى‌گفت و به دستگيرى مستعدان مى‌پرداخت. در هر شهرى نيز علاقه‌مندان بسيار مى‌يافت و مردم براى شنيدن سخنانش به مجالس وعظ وى هجوم مى‌آوردند<ref>سهروردى، ص 68؛ | احمد در كسوت صوفى و واعظ به شهرها و روستاهاى بسيارى در خراسان، آذربايجان و منطقه جبال و عراق سفر مى‌كرد، براى مردم وعظ مى‌گفت و به دستگيرى مستعدان مى‌پرداخت. در هر شهرى نيز علاقه‌مندان بسيار مى‌يافت و مردم براى شنيدن سخنانش به مجالس وعظ وى هجوم مى‌آوردند<ref>سهروردى، ص 68؛ سبکی، ج 6، ص 60، 62، 201</ref>گفته‌اند كه غالباً در وعظ به خود وى هم حالى دست مى‌داد و مردم نيز چندان به هيجان مى‌آمدند كه فرياد مى‌كشيدند، جامه بر تن مى‌دريدند و جوانان در مجلس وى توبه می‌كردند<ref>غزالى، 1376ش، ص 6، 42-43؛ ابن مستوفى، همان جا؛ سبکی، ج 6، ص 62</ref> | ||
بدين ترتيب، غزالى به سبب سفرهاى بسيار و مجالس وعظى كه در بلاد اسلامى برپا كرد، نه تنها در زمان حيات خود شناخته شده بود، بلكه شاگردان و مريدان بسيار گرد خود جمع آورد. از جمله شاگردان وى در فقه و حديث، اين اشخاص بودند: | بدين ترتيب، غزالى به سبب سفرهاى بسيار و مجالس وعظى كه در بلاد اسلامى برپا كرد، نه تنها در زمان حيات خود شناخته شده بود، بلكه شاگردان و مريدان بسيار گرد خود جمع آورد. از جمله شاگردان وى در فقه و حديث، اين اشخاص بودند: | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۴: | ||
از جمله مشهورترين مريدان وى نيز [[عین‌القضاة، عبدالله بن محمد|عين القضات همدانى]] و ابونجيب سهروردى بودند<ref>جامى، ص 418، 420</ref> | از جمله مشهورترين مريدان وى نيز [[عین‌القضاة، عبدالله بن محمد|عين القضات همدانى]] و ابونجيب سهروردى بودند<ref>جامى، ص 418، 420</ref> | ||
== وفات == | |||
تاريخ وفات غزالى را بنا بر برخى منابع در 517<ref>رافعى، ج 2، ص 160-161؛ جامى، ص 380؛ [[خواند‌میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین|خواندمير]]، ج 2، ص 319</ref>، اما بنا بر اكثر منابع در 520<ref>ابن جوزى، ج 17، ص 240؛ ابن خلكان، ج 1، ص 98؛ ذهبى، ج 4، ص 45؛ يافعى، ج 3، ص 224-225</ref>ذكر كرده‌اند. وى در قزوين وفات يافت و در همان جا در محله‌اى كه امروزه احمديه ناميده مى‌شود، به خاک سپرده شد<ref>[[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]، ص 783-784، 790؛ جامى، همان جا؛ قس اوحدى بليانى، ج 1، ص 255 كه مرقد وى را در بروجرد دانسته است</ref> | تاريخ وفات غزالى را بنا بر برخى منابع در 517<ref>رافعى، ج 2، ص 160-161؛ جامى، ص 380؛ [[خواند‌میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین|خواندمير]]، ج 2، ص 319</ref>، اما بنا بر اكثر منابع در 520<ref>ابن جوزى، ج 17، ص 240؛ ابن خلكان، ج 1، ص 98؛ ذهبى، ج 4، ص 45؛ يافعى، ج 3، ص 224-225</ref>ذكر كرده‌اند. وى در قزوين وفات يافت و در همان جا در محله‌اى كه امروزه احمديه ناميده مى‌شود، به خاک سپرده شد<ref>[[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]، ص 783-784، 790؛ جامى، همان جا؛ قس اوحدى بليانى، ج 1، ص 255 كه مرقد وى را در بروجرد دانسته است</ref> | ||
== آثار == | == آثار == | ||
#سوانح: كتابى است به فارسى و به نثر درباره عشق و روان‌شناسى عاشق و معشوق از ديدگاه صوفيانه؛ | #سوانح: كتابى است به فارسى و به نثر درباره عشق و روان‌شناسى عاشق و معشوق از ديدگاه صوفيانه؛ | ||
#رسالة الطير؛ | #رسالة الطير؛ | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۲: | ||
#[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، مناقب آل ابى‌طالب، قم، بى تا؛ | #[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، مناقب آل ابى‌طالب، قم، بى تا؛ | ||
#ابن عماد حنبلى، شذرات الذهب فى اخبار من ذهب، بيروت 1399 / 1979م؛ | #ابن عماد حنبلى، شذرات الذهب فى اخبار من ذهب، بيروت 1399 / 1979م؛ | ||
#ابن كربلائى، روضات | #ابن كربلائى، روضات الجنات و جنات الجنان، چاپ جعفر سلطان القرائى، تهران 1344 - 1349ش؛ | ||
#ابن مستوفى، تاريخ اربل، حققه و علق عليه سامى بن السيد خماس الصقار، بغداد 1980؛ | #ابن مستوفى، تاريخ اربل، حققه و علق عليه سامى بن السيد خماس الصقار، بغداد 1980؛ | ||
#عبدالله افندى اصفهانى، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] و حياض الفضلاء، تحقيق [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]]، قم 1401؛ | #عبدالله افندى اصفهانى، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] و حياض الفضلاء، تحقيق [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]]، قم 1401؛ | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۴: | ||
#[[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]، تاريخ گزيده، [[خواند‌میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین|خواندمير]]، محمد بن احمد ذهبى، العبر فى خبر من غبر، ج 4، چاپ صلاح‌الدين المنجد، كويت 1984؛ | #[[مستوفی، حمدالله|حمد الله مستوفى]]، تاريخ گزيده، [[خواند‌میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین|خواندمير]]، محمد بن احمد ذهبى، العبر فى خبر من غبر، ج 4، چاپ صلاح‌الدين المنجد، كويت 1984؛ | ||
#عبدالكريم بن محمد رافعى قزوينى، التدوين فى اخبار قزوين، به كوشش [[عطاردی قوچانی، عزیزالله|عزيزالله عطاردى]]، بى جا (نشر عطارد)، 1376ش؛ | #عبدالكريم بن محمد رافعى قزوينى، التدوين فى اخبار قزوين، به كوشش [[عطاردی قوچانی، عزیزالله|عزيزالله عطاردى]]، بى جا (نشر عطارد)، 1376ش؛ | ||
#سعدالدين وراوينى، مرزبان‌نامه، چاپ [[روشن، محمد|محمد روشن]]، تهران 1367ش؛ 22. عبدالوهاب بن على | #سعدالدين وراوينى، مرزبان‌نامه، چاپ [[روشن، محمد|محمد روشن]]، تهران 1367ش؛ 22. عبدالوهاب بن على سبکی، طبقات الشافعية الكبرى، چاپ محمود محمد طناحى و عبدالفتاح محمدحلو، قاهره 1964-1976؛ | ||
#ابوحفض شهاب‌الدين عمر بن محمد بن عبدالله سهروردى، كتاب عوارف المعارف، بيروت 1966م؛ | #ابوحفض شهاب‌الدين عمر بن محمد بن عبدالله سهروردى، كتاب عوارف المعارف، بيروت 1966م؛ | ||
#محمد خليل شروانى، نزهة المجالس، چاپ محمدامين رياحى، تهران 1366ش؛ | #محمد خليل شروانى، نزهة المجالس، چاپ محمدامين رياحى، تهران 1366ش؛ | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۲۲: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[مکاتبات خواجه احمد غزالی با عین القضاة همدانی]] | |||
[[تازیانه سلوک: مکتوب احمد غزالی به عین‌القضات همدانی]] | |||
[[مجموعه آثار فارسی احمد غزالی]] | [[مجموعه آثار فارسی احمد غزالی]] | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۳۳: | ||
[[التجريد في کلمه التوحيد]] | [[التجريد في کلمه التوحيد]] | ||
[[بحر المحبة في أسرار المودة في تفسير سورة يوسف]] | |||
[[سوانح]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||