۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(لینک درون متنی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مفتاح السعادة و مصباح السيادة في موضوعات العلوم'''، نام كتابى است كه [[طاش کبریزاده، احمد بن مصطفی|احمد بن مصطفى]]، مشهور به [[طاش کبریزاده، احمد بن مصطفی|طاش كبرىزاده]]، آن را به زبان عربى تأليف نموده است. مؤلف، در اين كتاب، بهطور كامل به علومى كه در عصر خود، به آنها دسترسى داشته، پرداخته و توضيحات لازم و مفيدى را درباره آنها داده است و گاه، چند كتاب را در موضوع مورد بحث معرفى كرده است. | |||
خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
محتويات جلد اول: | محتويات جلد اول: | ||
# مقدمهاى در حمد و ثناى الهى و صلوات بر پيغمبر اكرم(ص) و اهلبيت و اصحاب آن حضرت و بيان هدف غايى از تأليف كتاب و بيان نام آن و...؛ | |||
# مقدمات چهارگانه(فضيلت علم و تعلّم و تعليم، شرايط و وظايف متعلم، وظايف معلم و نسبت ميان روش استدلال و روش تصفيه يا رابطه علم و عمل)؛ | |||
# مقدمه(در بيان حصر علوم بهگونه اجمالى)؛ | |||
# دوحه اول(در بيان علوم خطى)، شامل: | |||
#:الف) مقدمه(در فضيلت خط و بيان نياز به آن و چگونگى وضع آن)؛ | |||
#:ب) شعبه اول، درباره علوم مربوط به چگونگى صناعت خطى؛ علومى از قبيل علم ادوات خط، علم قوانين كتابت، علم تحسين حروف و...؛ | |||
#:ج) شعبه دوم، درباره علوم مربوط به املاى حروف مفرد؛ علومى از قبيل علم املاى خط عربى، علم خط مصحف و...؛ | |||
#دوحه دوم(در بيان علوم مربوط به الفاظ)، شامل: | |||
الف) مقدمه(در فضيلت خط و بيان نياز به آن و چگونگى وضع آن)؛ | #:الف) مقدمه؛ | ||
#:ب) شعبه اول، درباره علومى كه به مفردات تعلق دارد، مانند علم مخارج حروف، علم لغت، علم وضع و...؛ | |||
ب) شعبه اول، درباره علوم مربوط به چگونگى صناعت خطى؛ علومى از قبيل علم ادوات خط، علم قوانين كتابت، علم تحسين حروف و...؛ | #:ج) شعبه دوم، درباره علومى كه به مركبات تعلق دارد، مانند علم نحو، علم معانى، علم بيان، علم بديع و...؛ | ||
#:د) شعبه سوم، درباره فروع علوم عربى، مانند علم امثال، علم وقايع و رسوم امم، علم تاريخ خلفاء و...؛ | |||
ج) شعبه دوم، درباره علوم مربوط به املاى حروف مفرد؛ علومى از قبيل علم املاى خط عربى، علم خط مصحف و...؛ | #دوحه سوم(در بيان علوم مربوط به معقولات ثانيه)، شامل: | ||
#:الف) مقدمه؛ | |||
#:ب) شعبه اول، درباره علوم ابزارى كه آدمى را از خطاى در استدلال نگه مىدارد، مانند علم منطق؛ | |||
#:ج) شعبه دوم، درباره علومى كه انسان را از خطاى در مناظره و درس نگه مىدارد، مانند علم آداب درس، علم نظر و...؛ | |||
الف) مقدمه؛ | #دوحه چهارم(در بيان علوم مربوط به اعيان)، شامل: | ||
#:الف) مقدمه؛ | |||
ب) شعبه اول، درباره علومى كه به مفردات تعلق دارد، مانند علم مخارج حروف، علم لغت، علم وضع و...؛ | #:ب) شعبه اول، درباره علم الهى؛ | ||
#:ج) شعبه دوم، درباره فروع علم الهى، مانند علم معرفت نفوس انسانى، علم معرفت ملائكه، علم معرفت معاد و...؛ | |||
ج) شعبه دوم، درباره علومى كه به مركبات تعلق دارد، مانند علم نحو، علم معانى، علم بيان، علم بديع و...؛ | #:د) شعبه سوم، درباره علم طبيعى؛ | ||
#:ه) شعبه چهارم، درباره فروع علم طبيعى، مانند علم طب، علم نبات، علم حيوان، علم معادن و...؛ | |||
د) شعبه سوم، درباره فروع علوم عربى، مانند علم امثال، علم وقايع و رسوم امم، علم تاريخ خلفاء و...؛ | #:و) شعبه پنجم، درباره فروع علم طبيعى[در اين شعبه، فروع هر يك از فروعى كه در شعبه چهارم ذكر شد، بيان شده است، بنا بر اين مناسب بود گفته شود: الشعبة الخامسة فى فروع فروع العلم الطبيعى]، شامل: | ||
#:عنقود(خوشه) اول، درباره فروع علم طب، مانند علم تشريح، علم جراحت، علم حجامت و...؛ | |||
#:عنقود دوم، درباره فروع علم فراست، مانند علم قيافه، علم استنباط معادن، علم نزول باران و...؛ | |||
#:عنقود سوم، درباره فروع علم نجوم، مانند علم رمل، علم فال و...؛ | |||
الف) مقدمه؛ | #:عنقود چهارم، درباره فروع علم سحر، مانند علم كهانت، علم شعبده و تخيلات و...؛ | ||
#:ز) شعبه ششم، درباره علوم رياضى، مانند علم هندسه، علم هيئت، علم عدد و...؛ | |||
ب) شعبه اول، درباره علوم ابزارى كه آدمى را از خطاى در استدلال نگه مىدارد، مانند علم منطق؛ | #:ح) شعبه هفتم، درباره فروع علم هندسه، مانند علم مساحت، علم ابزار جنگى، علم اوزان و موازين و...؛ | ||
#:ط) شعبه هشتم، درباره فروع علم هيئت، مانند علم نوشتن تقويم، علم صور كواكب، علم منازل ماه و...؛ | |||
ج) شعبه دوم، درباره علومى كه انسان را از خطاى در مناظره و درس نگه مىدارد، مانند علم آداب درس، علم نظر و...؛ | #:ى) شعبه نهم، درباره فروع علم عدد، مانند علم جبر و مقابله، علم محاسبه درهم و دينار، علم محاسبه فرائض و...؛ | ||
#:ك) شعبه دهم، درباره فروع علم موسيقى، مانند علم آلات و ابزار موسيقى، علم رقص و علم غنج(ناز و عشوه)؛ | |||
#دوحه پنجم(در بيان حكمت عملى)، شامل: | |||
#:الف) شعبه اول، درباره علم اخلاق؛ | |||
الف) مقدمه؛ | #:ب) شعبه دوم، درباره علم تدبير منزل؛ | ||
#:ج) شعبه سوم، درباره علم سياست؛ | |||
ب) شعبه اول، درباره علم الهى؛ | #:د) شعبه چهارم، درباره فروع حكمت عملى، مانند علم آداب ملوك، علم وزارت و... | ||
ج) شعبه دوم، درباره فروع علم الهى، مانند علم معرفت نفوس انسانى، علم معرفت ملائكه، علم معرفت معاد و...؛ | |||
د) شعبه سوم، درباره علم طبيعى؛ | |||
ه) شعبه چهارم، درباره فروع علم طبيعى، مانند علم طب، علم نبات، علم حيوان، علم معادن و...؛ | |||
و) شعبه پنجم، درباره فروع علم طبيعى[در اين شعبه، فروع هر يك از فروعى كه در شعبه چهارم ذكر شد، بيان شده است، بنا بر اين مناسب بود گفته شود: الشعبة الخامسة فى فروع فروع العلم الطبيعى]، شامل: | |||
عنقود(خوشه) اول، درباره فروع علم طب، مانند علم تشريح، علم جراحت، علم حجامت و...؛ | |||
عنقود دوم، درباره فروع علم فراست، مانند علم قيافه، علم استنباط معادن، علم نزول باران و...؛ | |||
عنقود سوم، درباره فروع علم نجوم، مانند علم رمل، علم فال و...؛ | |||
عنقود چهارم، درباره فروع علم سحر، مانند علم كهانت، علم شعبده و تخيلات و...؛ | |||
ز) شعبه ششم، درباره علوم رياضى، مانند علم هندسه، علم هيئت، علم عدد و...؛ | |||
ح) شعبه هفتم، درباره فروع علم هندسه، مانند علم مساحت، علم ابزار جنگى، علم اوزان و موازين و...؛ | |||
ط) شعبه هشتم، درباره فروع علم هيئت، مانند علم نوشتن تقويم، علم صور كواكب، علم منازل ماه و...؛ | |||
ى) شعبه نهم، درباره فروع علم عدد، مانند علم جبر و مقابله، علم محاسبه درهم و دينار، علم محاسبه فرائض و...؛ | |||
ك) شعبه دهم، درباره فروع علم موسيقى، مانند علم آلات و ابزار موسيقى، علم رقص و علم غنج(ناز و عشوه)؛ | |||
الف) شعبه اول، درباره علم اخلاق؛ | |||
ب) شعبه دوم، درباره علم تدبير منزل؛ | |||
ج) شعبه سوم، درباره علم سياست؛ | |||
د) شعبه چهارم، درباره فروع حكمت عملى، مانند علم آداب ملوك، علم وزارت و... | |||
محتويات جلد دوم: | محتويات جلد دوم: | ||
خط ۱۶۱: | خط ۱۲۷: | ||
محتويات جلد سوم: | محتويات جلد سوم: | ||
#مقدمه؛ | |||
#دوحه هفتم(در بيان علوم باطن)، شامل: | |||
الف) شعبه اول، درباره عبادات، مشتمل بر: | الف) شعبه اول، درباره عبادات، مشتمل بر: | ||
خط ۲۹۰: | خط ۲۵۵: | ||
فهرست محتويات هر جلد، در آخر آن، ذكر شده است؛ به علاوه اينكه در پايان جلد سوم، اين فهرستها نيز ذكر شده است: | فهرست محتويات هر جلد، در آخر آن، ذكر شده است؛ به علاوه اينكه در پايان جلد سوم، اين فهرستها نيز ذكر شده است: | ||
#فهرست علوم؛ | |||
#فهرست اسماء كتب؛ | |||
#فهرست اعلام و مؤلفين؛ | |||
#فهرست اماكن و بقاع. | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] |
ویرایش