۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1425 ق | | سال نشر = 1425 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03364AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نهاية الأقدام في علم الكلام'''، تألیف [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|ابوالفتح محمد بن عبدالكريم شهرستانى]]، كتابى كلامى در مورد بعضى از مسائل اصول دين؛ همچون توحيد نبوت و عصمت، در قرن ششم، به زبان عربى نگاشته شده است. | |||
از جمله كتبى است كه بسيارى از اهل علم، حواشى كتب شان را از اين كتاب أخذ كرده‌اند. | از جمله كتبى است كه بسيارى از اهل علم، حواشى كتب شان را از اين كتاب أخذ كرده‌اند. | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۱: | ||
تعليق، تخريج و توثيق اين كتاب به همراه ضبط نص و اصلاح آن توسط آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريد مزيدى]] انجام گرفته است. اين كتاب قبل از اين در اروپا و سپس در مصر چاپ شده است. | تعليق، تخريج و توثيق اين كتاب به همراه ضبط نص و اصلاح آن توسط آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريد مزيدى]] انجام گرفته است. اين كتاب قبل از اين در اروپا و سپس در مصر چاپ شده است. | ||
== ساختار | == ساختار== | ||
كتاب حاضر با مقدمه‌اى از آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريدى]] در جامعه الازهر قاهره آغاز | كتاب حاضر با مقدمه‌اى از آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريدى]] در جامعه الازهر قاهره آغاز گرديده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/3 مقدمه کتاب؛ ص3]</ref>، سپس ترجمه‌اى از مؤلف<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/5 مقدمه کتاب؛ ص5]</ref> و بعد از آن اصل كتاب شروع شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/7 متن کتاب؛ ص7]</ref> | ||
سبک نگارش اين كتاب چنين است كه با آوردن اقوال مختلف و سپس رد يا تاييد آن قول، با استفاده از برهان به شرح و توضيح مطالب خويش پرداخته است. اين كتاب داراى 20 عنوان كه از آن به قاعده تعبير كرده است، تشكيل يافته است. | سبک نگارش اين كتاب چنين است كه با آوردن اقوال مختلف و سپس رد يا تاييد آن قول، با استفاده از برهان به شرح و توضيح مطالب خويش پرداخته است. اين كتاب داراى 20 عنوان كه از آن به قاعده تعبير كرده است، تشكيل يافته است. | ||
==گزارش محتوا== | |||
قاعده اول درباره حدوث عالم و بيان استحاله حوادثى كه اولى براى آنها نيست و همچنين استحاله وجود اجسامى كه تناهى مكانى ندارند، مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/9 همان؛ ص9]</ref> | |||
در ابواب بعدى اين كتاب مباحثى در توحيد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/56 مقدمه کتاب؛ ص56]</ref> و ابطال مذهب تعطيل<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/74 همان؛ ص74]</ref> و بحثى پيرامون احوال<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/79 همان؛ ص79]</ref> مطرح شده است. منظور از حال، طبق گفته مؤلف چيزى نيست كه برايش بتوان تعريف حقيقى ذكر كرد، بلكه ضابطه‌اى براى تقسيم دارد كه آن را به ما يعلل و ما لايعلل تقسيم مى‌كند، و منظور از ما يعلل احكامى است كه براى معانى كه قائم به ذات هستند و ما لايعلل، صفاتى هستند كه احكام براى آن معانى واقع نمى‌شوند. | |||
از حسن و قبح عقلى و ابطال غرض و علت براى افعال الهى و معناى توفيق و شكر و أجل و رزق مطالبى را بيان داشته است. در مورد نفى غرض و علت براى خدا، مى‌گويد: اگر خدا بخواهد در افعال خود غرضى داشته باشد، بايستى عاملى روى خدا تأثير بگذارد كه آن فعل را انجام دهد، حال چه آن عامل براى خداوند نفعى داشته باشد و چه نداشته باشد، در هر صورت خدا نفع و ضررى قبول نمى‌كند و هيچ عاملى نمى‌تواند روى او تأثير بگذارد. | از مباحث فلسفى چون معدوم و اين كه آيا معدوم شئ است يا نه<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/89 همان؛ ص89]</ref> و در هيولا و رد بر كسانى كه هيولا را بدون صورت وجود اثبات كرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/89 همان؛ ص89]</ref> و همچنين در علم و اراده ازلى الهى بحث شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/136 همان؛ ص136]</ref> از حقيقت كلام انسانى و نطق نفسانى سخن به ميان آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/180 همان؛ ص180]</ref> چون نویسنده اين كتاب از اهل تسنن مى‌باشد، طبق قاعده آنان از ادله عقلى و نقلى در مورد رؤيت خدا، بابى را آورده كه بيشتر اشاره به اثبات رؤيت روى داستان حضرت موسى(ع) است كه مى‌فرمود: "رب أرنى أنظر إليك".<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/206 همان؛ ص206]</ref> | ||
از حسن و قبح عقلى<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/208 متن کتاب؛ ص208]</ref> و ابطال غرض و علت براى افعال الهى<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/222 همان؛ ص222]</ref> و معناى توفيق و شكر و أجل و رزق مطالبى را بيان داشته است. در مورد نفى غرض و علت براى خدا، مى‌گويد: اگر خدا بخواهد در افعال خود غرضى داشته باشد، بايستى عاملى روى خدا تأثير بگذارد كه آن فعل را انجام دهد، حال چه آن عامل براى خداوند نفعى داشته باشد و چه نداشته باشد، در هر صورت خدا نفع و ضررى قبول نمى‌كند و هيچ عاملى نمى‌تواند روى او تأثير بگذارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/222 همان؛ ص222]</ref> | |||
قاعده نوزدهم كتاب در اثبات نبوت و تحقيق معجزات و وجوب عصمت انبياء مى‌باشد و قاعده آخر خاص اثبات نبوت پيامبر اسلام مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4971/1/233 همان؛ ص233]</ref> | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]] | |||