اخبار سلاجقه روم، با متن کامل مختصر سلجوقنامه ابن بی‌بی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مي' به 'می'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می')
خط ۳۰: خط ۳۰:
}}
}}


'''اخبار سلاجقه روم'''، اثرى است به اهتمام [[دكتر محمدجواد مشكور]] كه حاوى شرح سلجوق‌نامه‌ها و بررسى‌هاى جغرافيايى و تاريخى مربوط به آسياى صغير و دوران سلاجقه روم تا زمان استقرار دولت عثمانى بوده و همراه است با متن كامل «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى» جامع مطالب تاريخى کتاب «الأوامر العلائية في الأمور العلائية» تصنيف امير ناصرالدين حسین (يحيى) بن محمد بن على الجعفرى الرغدى، مشهور به ابن بى‌بى المنجمه.
'''اخبار سلاجقه روم'''، اثرى است به اهتمام [[دكتر محمدجواد مشكور]] كه حاوى شرح سلجوق‌نامه‌ها و بررسى‌هاى جغرافيايى و تاريخى مربوط به آسياى صغير و دوران سلاجقه روم تا زمان استقرار دولت عثمانى بوده و همراه است با متن كامل «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى» جامع مطالب تاريخى کتاب «الأوامر العلائية في الأمور العلائية» تصنيف امیر ناصرالدين حسین (يحيى) بن محمد بن على الجعفرى الرغدى، مشهور به ابن بى‌بى المنجمه.


چون تاكنون تاريخ جامعى درباره سلاجقه روم وجود نداشته، نویسنده بر آن شده است تا مجموعه‌اى از حوادث آل سلجوق را در اثر حاضر، تدوین نمايد.<ref>سرآغاز، صدو</ref>
چون تاكنون تاريخ جامعى درباره سلاجقه روم وجود نداشته، نویسنده بر آن شده است تا مجموعه‌اى از حوادث آل سلجوق را در اثر حاضر، تدوین نمايد.<ref>سرآغاز، صدو</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
اغلاق و تكلف این کتاب باعث شد كه در همان زمان، ابن بى‌بى، مرد فاضلى كه نام خود را از غايت تواضع به مؤلف ذكر نكرده، زحمتى كشيده و حشو و زوايد آن را بيندازد و آن را مهذب و ملخص سازد. نسخه این کتاب را خاورشناس معروف هلندى، هوتسما، تحت عنوان «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى» منتشر ساخت.<ref>همان</ref>
اغلاق و تكلف این کتاب باعث شد كه در همان زمان، ابن بى‌بى، مرد فاضلى كه نام خود را از غايت تواضع به مؤلف ذكر نكرده، زحمتى كشيده و حشو و زوايد آن را بيندازد و آن را مهذب و ملخص سازد. نسخه این کتاب را خاورشناس معروف هلندى، هوتسما، تحت عنوان «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى» منتشر ساخت.<ref>همان</ref>


نویسنده اثر حاضر، کتاب «مختصر سلجوق‌نامه» را از روى همان طبع هوتسما اساس كار خود قرار داده و در هر صفحه، صدر و ذيلى بر آن افزوده و فصول آن را با «الأوامر العلائية» تطبيق كرده و صفحات آن نسخه را در ذيل صفحات این طبع، يادداشت نموده است و چون در اصل نسخه «مختصر سلجوق‌نامه» آخرين صفحه؛ يعنى صفحه 337 ناقص بود، مطالب آن را با رجوع به کتاب «الأوامر العلائية» تكميل كرده است.<ref>همان</ref>
نویسنده اثر حاضر، کتاب «مختصر سلجوق‌نامه» را از روى همان طبع هوتسما اساس كار خود قرار داده و در هر صفحه، صدر و ذيلى بر آن افزوده و فصول آن را با «الأوامر العلائية» تطبيق كرده و صفحات آن نسخه را در ذيل صفحات این طبع، يادداشت نموده است و چون در اصل نسخه «مختصر سلجوق‌نامه» آخرين صفحه؛ يعنى صفحه 337 ناقص بود، مطالب آن را با رجوع به کتاب «الأوامر العلائية» تكمیل كرده است.<ref>همان</ref>


سپس تعليقات و اضافاتى از ديگر كتب معتبر فارسی بر آن افزوده و گذشته از طبع تاريخ آل سلجوق در آناطولى كه از مؤلفى گمنام و نسخه يگانه آن در پاريس است، در ديگر تواريخ معتبر فارسی تصفح كرده و در هرجا مطلبى راجع به سلجوقيان روم يافته است، بيرون آورده و برای هریک، فصلى جداگانه به نام آن کتاب ترتيب داده است و سرانجام مقدمه مفصلى بر آن نوشته است.<ref>همان</ref>
سپس تعليقات و اضافاتى از ديگر كتب معتبر فارسی بر آن افزوده و گذشته از طبع تاريخ آل سلجوق در آناطولى كه از مؤلفى گمنام و نسخه يگانه آن در پاريس است، در ديگر تواريخ معتبر فارسی تصفح كرده و در هرجا مطلبى راجع به سلجوقيان روم يافته است، بيرون آورده و برای هریک، فصلى جداگانه به نام آن کتاب ترتيب داده است و سرانجام مقدمه مفصلى بر آن نوشته است.<ref>همان</ref>
خط ۵۴: خط ۵۴:
وى فصل اول را به تاريخ ابن بى‌بى و سلجوق‌نامه‌هاى مأخوذ از آن اختصاص داده و تا آنجا كه توانسته است در استقصاى شرح حال او تحقيق كرده است.<ref>سرآغاز، صدو</ref>
وى فصل اول را به تاريخ ابن بى‌بى و سلجوق‌نامه‌هاى مأخوذ از آن اختصاص داده و تا آنجا كه توانسته است در استقصاى شرح حال او تحقيق كرده است.<ref>سرآغاز، صدو</ref>


چون آن مجموعه مشحون از اعلام جغرافيايى است، وى فصل دوم را اختصاص به جغرافياى تاريخى آسياى صغير داده و از ازمنه قديم تا قرن نهم هجرى درباره نام‌هاى جغرافيايى آن خطه بحث كرده و نقشه‌هایى از دوره‌هاى مختلف بدان ضميمه ساخته است.<ref>همان</ref>
چون آن مجموعه مشحون از اعلام جغرافيايى است، وى فصل دوم را اختصاص به جغرافياى تاريخى آسياى صغير داده و از ازمنه قديم تا قرن نهم هجرى درباره نام‌هاى جغرافيايى آن خطه بحث كرده و نقشه‌هایى از دوره‌هاى مختلف بدان ضمیمه ساخته است.<ref>همان</ref>


فصل سوم اختصاص به تاريخ سلاجقه روم دارد و نویسنده از روى منابع شرقى و غربى، تا آنجا كه توانسته تاريخ مختصرى درباره پادشاهان سلجوقى روم نوشته و شجره نسب افراد آن خاندان را روشن ساخته است.<ref>همان</ref>
فصل سوم اختصاص به تاريخ سلاجقه روم دارد و نویسنده از روى منابع شرقى و غربى، تا آنجا كه توانسته تاريخ مختصرى درباره پادشاهان سلجوقى روم نوشته و شجره نسب افراد آن خاندان را روشن ساخته است.<ref>همان</ref>


چون مولانا جلال‌الدين بلخى مشهور به ملاى رومى در عصر سلاجقه روم مى‌زيست و مدفن او در قونيه است و در تاريخ تحولات فكرى و عرفانى اسلامى اثرى عميق از فلسفه خود به‌جاى گذاشته است، در فصل چهارم، به وى اختصاص يافته است و تحت عنوان «ملاى رومى يونانى‌مآب» بحثى ممتع درباره زندگانى و فلسفه نوافلاطونى او شده است.<ref>همان</ref>
چون مولانا جلال‌الدين بلخى مشهور به ملاى رومى در عصر سلاجقه روم مى‌زيست و مدفن او در قونيه است و در تاريخ تحولات فكرى و عرفانى اسلامى اثرى عمیق از فلسفه خود به‌جاى گذاشته است، در فصل چهارم، به وى اختصاص يافته است و تحت عنوان «ملاى رومى يونانى‌مآب» بحثى ممتع درباره زندگانى و فلسفه نوافلاطونى او شده است.<ref>همان</ref>


چون در این مجموعه و مقدمه، مكرر به نام‌هاى پادشاهان و اميران آسياى صغير از دوره سلاجقه روم تا پيش از عصر عثمانى اشاره رفته است، نویسنده، فصل پنجم را اختصاص به جدول نام‌هاى پادشاهان و فرمانروايان آسياى صغير از سلاجقه روم تا پيش از تشكيل دولت عثمانى داده، تا مراجعه بدان‌ها فهم مطالب کتاب را بر خواننده آسان نمايد.<ref>همان</ref>
چون در این مجموعه و مقدمه، مكرر به نام‌هاى پادشاهان و امیران آسياى صغير از دوره سلاجقه روم تا پيش از عصر عثمانى اشاره رفته است، نویسنده، فصل پنجم را اختصاص به جدول نام‌هاى پادشاهان و فرمانروايان آسياى صغير از سلاجقه روم تا پيش از تشكيل دولت عثمانى داده، تا مراجعه بدان‌ها فهم مطالب کتاب را بر خواننده آسان نمايد.<ref>همان</ref>


کتاب «سلجوق‌نامه ابن بى‌بى»، به نام سلطان علاءالدين كيقباد «الأوامر العلائية في الأمور العلائية» نام يافته است.<ref>فصل اول، صنوزده</ref>
کتاب «سلجوق‌نامه ابن بى‌بى»، به نام سلطان علاءالدين كيقباد «الأوامر العلائية في الأمور العلائية» نام يافته است.<ref>فصل اول، صنوزده</ref>
خط ۶۸: خط ۶۸:
ابن بى‌بى پس از اتمام این شاهكار ادبى خود، کتابش را به علاءالدين عطاملك بن محمد جوینى صاحب «تاريخ جهان‌گشاى» جوینى كه گویا در آن هنگام از طرف ايلخان مغول ولايت بغداد را داشته تقديم كرده است.<ref>همان، صبيست</ref>
ابن بى‌بى پس از اتمام این شاهكار ادبى خود، کتابش را به علاءالدين عطاملك بن محمد جوینى صاحب «تاريخ جهان‌گشاى» جوینى كه گویا در آن هنگام از طرف ايلخان مغول ولايت بغداد را داشته تقديم كرده است.<ref>همان، صبيست</ref>


ظاهرا قرائت تاريخ جهان‌گشاى جوینى كه گذشته از تاريخ مغول، از شاهكارهاى ادبى بشمار مى‌رود، در نفس ابن بى‌بى اثرى عميق گذاشته و خواسته است به تقليد آن کتاب، او نيز کتابى در تاريخ سلاجقه روم نوشته باشد. البته از عهده برنيامده و در جزالت و روانى و انسجام عبارات، هرگز نتوانسته است كه کتاب خود را به‌پاى تاريخ جهان‌گشاى جوینى برساند و در این تقليد، سر از پاى خجالت بردارد.<ref>همان</ref>
ظاهرا قرائت تاريخ جهان‌گشاى جوینى كه گذشته از تاريخ مغول، از شاهكارهاى ادبى بشمار مى‌رود، در نفس ابن بى‌بى اثرى عمیق گذاشته و خواسته است به تقليد آن کتاب، او نيز کتابى در تاريخ سلاجقه روم نوشته باشد. البته از عهده برنيامده و در جزالت و روانى و انسجام عبارات، هرگز نتوانسته است كه کتاب خود را به‌پاى تاريخ جهان‌گشاى جوینى برساند و در این تقليد، سر از پاى خجالت بردارد.<ref>همان</ref>


وى به سبب آنكه ارادتى خاص به خاندان جوینى داشته، پس از مدح و ثناى شمس‌الدين محمد صاحب ديوان، نثرا و نظما به ستايش برادر مورخ او، عطاملك جوینى پرداخته است.<ref>همان</ref>
وى به سبب آنكه ارادتى خاص به خاندان جوینى داشته، پس از مدح و ثناى شمس‌الدين محمد صاحب ديوان، نثرا و نظما به ستايش برادر مورخ او، عطاملك جوینى پرداخته است.<ref>همان</ref>
خط ۸۳: خط ۸۳:




فهرست مطالب کتاب در ابتدا، فهرست اعلام (اشخاص، اماكن، اقوام و كتب)، كليشه‌ها و تصاویر مقدمه در انتهاى مقدمه و تصاویر ضميمه از آثار باقيه سلاجقه روم در آناطولى به همراه فهرست اعلام ابن بى‌بى و تعليقات و اضافات، نام‌هاى اشخاص، اماكن، اقوام و كتب مذكور در «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى»، در انتهاى کتاب آمده است.
فهرست مطالب کتاب در ابتدا، فهرست اعلام (اشخاص، اماكن، اقوام و كتب)، كليشه‌ها و تصاویر مقدمه در انتهاى مقدمه و تصاویر ضمیمه از آثار باقيه سلاجقه روم در آناطولى به همراه فهرست اعلام ابن بى‌بى و تعليقات و اضافات، نام‌هاى اشخاص، اماكن، اقوام و كتب مذكور در «مختصر سلجوق‌نامه ابن بى‌بى»، در انتهاى کتاب آمده است.


پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و ذكر لاتين برخى از اسامى مذكور در متن، اختصاص يافته است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و ذكر لاتين برخى از اسامى مذكور در متن، اختصاص يافته است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش