۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أخبار مكة و ما جاء فيها من الآثار (ازرقی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۹:۰۲
، ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| سال نشر = 1416 ق | | سال نشر = 1416 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02206AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
گویا كهن‌ترين کتابى كه درباره مكه نگاشته شده، کتاب محمد بن عمر واقدى (130-207ق) با عنوان اخبار مكه است. پس از آن بايد از آثار على بن محمد مدائنى (135-225ق) و ابى الوليد ازرقى (متوفى 250ق) ياد كرد. | گویا كهن‌ترين کتابى كه درباره مكه نگاشته شده، کتاب محمد بن عمر واقدى (130-207ق) با عنوان اخبار مكه است. پس از آن بايد از آثار على بن محمد مدائنى (135-225ق) و ابى الوليد ازرقى (متوفى 250ق) ياد كرد. | ||
مؤلف کتاب، از تاريخ‌نگاران و سيره‌نویسان شافعى قرن سوم هجرى است. پدربزرگش، احمد بن محمّد ازرقى، از محدثان ثقه اهل سنت است و گفته‌اند نخستين عالمى بود كه دربار مكّه اخبار | مؤلف کتاب، از تاريخ‌نگاران و سيره‌نویسان شافعى قرن سوم هجرى است. پدربزرگش، احمد بن محمّد ازرقى، از محدثان ثقه اهل سنت است و گفته‌اند نخستين عالمى بود كه دربار مكّه اخبار دانستنى‌هایى گرد آورد. | ||
اهمیت کتاب اخبار مكّه، كهن‌ترين کتاب موجود در موضوع مكّه و از منابع اصلى بسيارى از آثار تاريخى در این موضوع است. آثار كهن‌ترى نيز وجود داشته‌اند كه هم اكنون در دسترس نيستند. شيعه و سنى در تاريخ، سيره، تفسير، فقه و جز آن، از این کتاب نقل كرده‌اند. | اهمیت کتاب اخبار مكّه، كهن‌ترين کتاب موجود در موضوع مكّه و از منابع اصلى بسيارى از آثار تاريخى در این موضوع است. آثار كهن‌ترى نيز وجود داشته‌اند كه هم اكنون در دسترس نيستند. شيعه و سنى در تاريخ، سيره، تفسير، فقه و جز آن، از این کتاب نقل كرده‌اند. ویژگى‌هایى از قبيل مكى بودن نویسنده و پدران او، آگاهى نزدیک و گسترده‌اش به موضوع، اعتماد عالمان مسلمان و مكّه‌شناسان به کتاب، همراه بودن گزارشها با اسناد و اشتمال کتاب بر مسائل و موضوعات گوناگون تاريخى، جغرافيايى، فقهى و كلامى موجب شده است تا همواره مرجعى مهم برای آثار تاريخى و جغرافيايى اسلام به حساب آيد. | ||
ابوالوليد ازرقى غالباً گزارشها را - جز آنجا كه خود گزارش كرده - با سلسله اسناد راویان همراه ساخته و بسيارى از گزارش‌هایش، از احمد بن محمّد بن وليد است. فزونى این دسته از گزارشها به حدى است كه برخى را به این حدس انداخته است كه کتاب از احمد بن محمّد ازرقى است و نواده‌اش، ابوالوليد، بر آن مطالبى افزوده يا تنها ترتيب و تبویب کتاب از اوست. | ابوالوليد ازرقى غالباً گزارشها را - جز آنجا كه خود گزارش كرده - با سلسله اسناد راویان همراه ساخته و بسيارى از گزارش‌هایش، از احمد بن محمّد بن وليد است. فزونى این دسته از گزارشها به حدى است كه برخى را به این حدس انداخته است كه کتاب از احمد بن محمّد ازرقى است و نواده‌اش، ابوالوليد، بر آن مطالبى افزوده يا تنها ترتيب و تبویب کتاب از اوست. | ||
کتاب اخبار مكّه‌ى ازرقى را مى‌توان آغازگر نگارش «خِطَط» در میان مسلمانان دانست؛ رشته‌اى كه همزمان به تاريخ و جغرافى مى‌پردازد و آمیزه‌اى است از این دو رشته. بدين روى، | کتاب اخبار مكّه‌ى ازرقى را مى‌توان آغازگر نگارش «خِطَط» در میان مسلمانان دانست؛ رشته‌اى كه همزمان به تاريخ و جغرافى مى‌پردازد و آمیزه‌اى است از این دو رشته. بدين روى، کتاب‌هایى كه مسلمانان از آن پس در این رشته نگاشتند، به گونه‌اى وامدار این کتاب‌اند. میزان تأثير کتاب ابوالوليد ازرقى، تا بدانجاست كه سرمشق و دستمايه‌اى شده است برای آثار مستقل ديگر و برخى کتاب‌هاى قرون بعدى در موضوع مكّه و مدينه، از الگوى کتاب اخبار مكّه - حتى در ترتيب ابواب و موضوعات- پيروى كردند. | ||
جلد اول: | جلد اول: | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
ازرقى در این بخش از برخى از سنتهاى رايج در آن دوران در مناسك حج سخن گفته و در ضمن گزارشهاى مفصل و گویايى جريان فكرى- فرهنگى «حُمس» و «حلّه» و چگونگى حج‌گزارى آنها را گزارش نموده است. | ازرقى در این بخش از برخى از سنتهاى رايج در آن دوران در مناسك حج سخن گفته و در ضمن گزارشهاى مفصل و گویايى جريان فكرى- فرهنگى «حُمس» و «حلّه» و چگونگى حج‌گزارى آنها را گزارش نموده است. | ||
ازرقى در گزارشهاى تاريخى، گاه سير تاريخى جريانها را لحاظ نمى‌كند و به | ازرقى در گزارشهاى تاريخى، گاه سير تاريخى جريانها را لحاظ نمى‌كند و به مناسبت‌هایى وقايع تاريخ را گزارش مى‌كند. | ||
توصيف دقيق و همه‌سویه ازرقى از كعبه و چگونگى ساختمان آن، مساحت مسجدالحرام تا آن روزگار، ستونها، روزنه‌هاى داخل خانه، سقف، تطوّرات ساختمان، شاذروان، كيفيّت كف ساختمان، درب‌خانه و نقش‌ها و كتيبه‌هاى آن، آب زمزم و فضيلت آن بسيار خواندنى و آكنده از اطلاعات تاريخى است. | توصيف دقيق و همه‌سویه ازرقى از كعبه و چگونگى ساختمان آن، مساحت مسجدالحرام تا آن روزگار، ستونها، روزنه‌هاى داخل خانه، سقف، تطوّرات ساختمان، شاذروان، كيفيّت كف ساختمان، درب‌خانه و نقش‌ها و كتيبه‌هاى آن، آب زمزم و فضيلت آن بسيار خواندنى و آكنده از اطلاعات تاريخى است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
جلد دوم: | جلد دوم: | ||
در جلد دوّم افزون بر گزارش جنبه‌هاى تاريخى دوره اسلام | در جلد دوّم افزون بر گزارش جنبه‌هاى تاريخى دوره اسلام واشاره‌هایى به پيش از اسلام، مسائل فقهى و چگونگى اعمال و حج‌گزارى نيز مورد توجه واقع شده و از اهمیت و فضيلت مشاهد مشرّفه سخن رفته است. | ||
اين بخش با مسائل مربوط به طواف آغاز مى‌شود و در آن روايات و آثار بسيارى از پيامبر و صحابيان در عظمت و اهمیت طواف خانه خدا گزارش شده است و در ضمن آن، فضيلت بسيار طواف كردن، آداب طواف، نگاه به كعبه و چگونگى سخن گفتن به هنگام طواف و قرآن خواندن سخن رفته است. | اين بخش با مسائل مربوط به طواف آغاز مى‌شود و در آن روايات و آثار بسيارى از پيامبر و صحابيان در عظمت و اهمیت طواف خانه خدا گزارش شده است و در ضمن آن، فضيلت بسيار طواف كردن، آداب طواف، نگاه به كعبه و چگونگى سخن گفتن به هنگام طواف و قرآن خواندن سخن رفته است. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
پس از اين، ازرقى به شناسايى و شناساندن مساجد مكه مى‌پردازد و در آن از جايهاى سكونت صحابيان و برخى از قبايل سخن مى‌گوید. | پس از اين، ازرقى به شناسايى و شناساندن مساجد مكه مى‌پردازد و در آن از جايهاى سكونت صحابيان و برخى از قبايل سخن مى‌گوید. | ||
آثار پيامبر، خانه خديجه و بسيارى ديگر از جاى‌ها و خانه‌هاى آن روزگار كه هر كدام حادثه و | آثار پيامبر، خانه خديجه و بسيارى ديگر از جاى‌ها و خانه‌هاى آن روزگار كه هر كدام حادثه و حادثه‌هایى از تاريخ اسلام را بر سينه داشته‌اند و اكنون حربه جهل حاكمان آن ديار، به تباهى كشانده است، با دقت تمام گزارش شده است. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||