۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اختراعات و اکتشافات دانشمندان اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۸:۳۹
، ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'مي' به 'می'
جز (جایگزینی متن - 'مى‌كردند' به 'می‌كردند') |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''اختراعات و اكتشافات دانشمندان اسلامى'''، اثر كرامت‌الله تقوى، بررسى اقدامات مسلمانان در | '''اختراعات و اكتشافات دانشمندان اسلامى'''، اثر كرامت‌الله تقوى، بررسى اقدامات مسلمانان در زمینه اختراعات و اكتشافات در علوم مختلف مى‌باشد كه به زبان فارسی و در سال 1380ش، نوشته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
نویسنده، معتقد است كه مورخين و محققین مسلمان به دليل مشكلات متعدد، از جمله بى‌توجهى و بى‌مهرى و خودباختگى حكومت‌هاى موجود در كشورهاى اسلامى، نتوانسته‌اند موضوع اختراعات و اكتشافات مسلمانان را عنوان كار خود قرار دهند و بى‌خبرى شديد تاريخى مؤلفان مسلمان در تمامى رشته‌هاى علمى، موجب شده است تا بسيارى از اختراعات و اكتشافات دانشمندان اسلامى را به انديشمندان غربى نسبت دهند. به نظر وى، این بى خبرى وقيحانه به تمامى رسانه‌هاى ارتباط جمعى، مانند روزنامه‌ها، مجلات، صدا و سيما، سينماها و خصوصا كتب درسى مدارس و دانشگاه‌هاى اسلامى شديدا سرايت كرده و بدين‌وسيله جوانان و نوجوانان مسلمان با این بى‌خبرى دروغين، رشد كرده و شكل مى‌گيرند.<ref>همان</ref> | نویسنده، معتقد است كه مورخين و محققین مسلمان به دليل مشكلات متعدد، از جمله بى‌توجهى و بى‌مهرى و خودباختگى حكومت‌هاى موجود در كشورهاى اسلامى، نتوانسته‌اند موضوع اختراعات و اكتشافات مسلمانان را عنوان كار خود قرار دهند و بى‌خبرى شديد تاريخى مؤلفان مسلمان در تمامى رشته‌هاى علمى، موجب شده است تا بسيارى از اختراعات و اكتشافات دانشمندان اسلامى را به انديشمندان غربى نسبت دهند. به نظر وى، این بى خبرى وقيحانه به تمامى رسانه‌هاى ارتباط جمعى، مانند روزنامه‌ها، مجلات، صدا و سيما، سينماها و خصوصا كتب درسى مدارس و دانشگاه‌هاى اسلامى شديدا سرايت كرده و بدين‌وسيله جوانان و نوجوانان مسلمان با این بى‌خبرى دروغين، رشد كرده و شكل مى‌گيرند.<ref>همان</ref> | ||
به اعتقاد وى برای پایان بخشيدن به این وضع نابسامان و ظلم بى‌حساب در حق انديشمندان مخترع و مكتشف اسلامى گذشته و بى‌خبرى مؤلفين مسلمان امروز و احساس حقارت دانش‌آموزان و دانشجویان جوامع اسلامى ضرورت دارد دولت‌هاى مسلمان، خصوصا دولت اسلامى ایران به خویشتن خویش بازگشته و ضمن | به اعتقاد وى برای پایان بخشيدن به این وضع نابسامان و ظلم بى‌حساب در حق انديشمندان مخترع و مكتشف اسلامى گذشته و بى‌خبرى مؤلفين مسلمان امروز و احساس حقارت دانش‌آموزان و دانشجویان جوامع اسلامى ضرورت دارد دولت‌هاى مسلمان، خصوصا دولت اسلامى ایران به خویشتن خویش بازگشته و ضمن حاكمیت‌بخشى نظم و قانون و مبناگذارى علم و تخصص، به این موضوع بپردازند.<ref>همان</ref> | ||
علوم مذكور در کتاب و برخى از دانشمندانى كه در آن علوم، مخترع يا مكتشف بوده‌اند، به ترتيب عبارتند از: | علوم مذكور در کتاب و برخى از دانشمندانى كه در آن علوم، مخترع يا مكتشف بوده‌اند، به ترتيب عبارتند از: | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
به اعتقاد نویسنده، قابل ملاحظه‌ترين مورد پيشرفت پزشکان اسلامى، چشم‌پزشکى بوده است. مسلمانان به این بخش طب، توجه بخصوصى داشتند و آن خوشبختانه با تأئيد كشفيات فيزیک‌دانان پيشقدم اسلامى درباره نور و عدسى به آنجا رسيد كه تقريبا به‌عنوان یک اختراع اسلامى - عربى در سطح جهان شناخته مى‌شود.<ref>همان، ص58</ref> | به اعتقاد نویسنده، قابل ملاحظه‌ترين مورد پيشرفت پزشکان اسلامى، چشم‌پزشکى بوده است. مسلمانان به این بخش طب، توجه بخصوصى داشتند و آن خوشبختانه با تأئيد كشفيات فيزیک‌دانان پيشقدم اسلامى درباره نور و عدسى به آنجا رسيد كه تقريبا به‌عنوان یک اختراع اسلامى - عربى در سطح جهان شناخته مى‌شود.<ref>همان، ص58</ref> | ||
به نظر وى، اولين کتاب درباره چشم‌پزشکى را دانشمند جهان اسلام «حنين بن اسحاق» نوشت. این کتاب به‌همراهى اثر مهم على بن عيسى بغدادى؛ يعنى «تذكرة الكحالين» و عمار موصلى مأخذ اصلى و پايه چشم‌پزشکى اروپا شدند و تا آخر قرن هيجدهم همچنان استحكام خود را حفظ كردند. حتى در | به نظر وى، اولين کتاب درباره چشم‌پزشکى را دانشمند جهان اسلام «حنين بن اسحاق» نوشت. این کتاب به‌همراهى اثر مهم على بن عيسى بغدادى؛ يعنى «تذكرة الكحالين» و عمار موصلى مأخذ اصلى و پايه چشم‌پزشکى اروپا شدند و تا آخر قرن هيجدهم همچنان استحكام خود را حفظ كردند. حتى در همین زمان اخير هم آن سرزمین چشم‌پزشکى، داروى مجربش را به شكل قطره كه از گياهى مصرى به دست آورده، بر عليه تيره بودن عدسى چشم و سردرد ارائه داده است.<ref>همان</ref> | ||
2. مكانیک: از جمله اختراعات ذكرشده در آن عبارتند از: سيفون؛ ترازوى ابوريحان؛ ترازوى حساس هيدوستاتیک؛ آسياب‌هاى بادى؛ آسياى آبى و دستگاه روغن‌كشى؛ نخستين سيستم نيرو محركه آبى و.<ref>همان، ص73</ref> | 2. مكانیک: از جمله اختراعات ذكرشده در آن عبارتند از: سيفون؛ ترازوى ابوريحان؛ ترازوى حساس هيدوستاتیک؛ آسياب‌هاى بادى؛ آسياى آبى و دستگاه روغن‌كشى؛ نخستين سيستم نيرو محركه آبى و.<ref>همان، ص73</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
3. رياضيات: از جمله اكتشافات در آن عبارت است از: روش محاسبات و فرمول‌هاى مثلثات كروى؛ مثلثات كروى قائم‌الزاویه؛ مثلث حسابى كرجى؛ حل مسئله تثليث زاویه؛ سكانت؛ تانژانت؛ سينوس؛ كوتانژانت (ظل تمام)؛ روش ساخت عدد كامل؛ حاصل جمع توان‌هاى متوالى؛ حاصل جمع توان‌هاى سوم و چهارم؛ مجموع‌هاى توان‌هاى صحيح و.<ref>همان، ص137</ref> | 3. رياضيات: از جمله اكتشافات در آن عبارت است از: روش محاسبات و فرمول‌هاى مثلثات كروى؛ مثلثات كروى قائم‌الزاویه؛ مثلث حسابى كرجى؛ حل مسئله تثليث زاویه؛ سكانت؛ تانژانت؛ سينوس؛ كوتانژانت (ظل تمام)؛ روش ساخت عدد كامل؛ حاصل جمع توان‌هاى متوالى؛ حاصل جمع توان‌هاى سوم و چهارم؛ مجموع‌هاى توان‌هاى صحيح و.<ref>همان، ص137</ref> | ||
به نظر نویسنده، پژوهش‌ها و نوآورى‌هاى [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] در | به نظر نویسنده، پژوهش‌ها و نوآورى‌هاى [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] در زمینه رياضيات، هندسه و مثلثات و نقشه‌بردارى، بسيار وسيع و اساسى است. در رياضيات، بيرونى پژوهش‌هايى در زمینه اعداد كسرى، عدد صفر و حل معادلات سه‌مجهولى و تصحيحاتى بر رياضيات هندیان انجام داده و مسائلى چون تقسيم زاویه به سه قسمت (با روش جبرى) و محاسبه قطر زمین را حل كرده است. وى در این زمینه صاحب کتابى تحت عنوان «استخراج الأوتار في الدائرة بخواص الخط المنحني فيها»، مى‌باشد كه در آن، قضاياى چندى از هندسه را كه جنبه اصولى دارد با روش هندسه تحليلى؛ يعنى روش تلفيقى هندسه و جبر اثبات مى‌كند. به اعتقاد او با توجه به این اثر مى‌توان بيرونى را مبدع این رشته از رياضيات و هندسه؛ يعنى رشته «هندسه تحليلى» دانست. بيرونى در زمینه نقشه‌بردارى نيز روش‌هاى ابداعى خاصى داشته كه براساس تلفيق دانش‌هاى رياضى و هندسه استوار بوده است.<ref>همان، ص153</ref> | ||
ديگر علوم مذكور عبارتند از: نجوم؛ شيمى؛ جغرافيا؛ علوم نظامى؛ | ديگر علوم مذكور عبارتند از: نجوم؛ شيمى؛ جغرافيا؛ علوم نظامى؛ زمین‌شناسى؛ روان‌شناسى؛ اقتصاد؛ موسيقى؛ گياه‌شناسى؛ علوم غذايى و ساير علوم از جمله علم جمعيت‌شناسى، اصول علمى مديريت، پايه‌گذارى علم تحقيقى و... | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||