أعيان الشيعة (12 جلدی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''أعيان الشيعة'''، اثر عربى [[سيد‌‎محسن امين]] (از علماى قرن سيزدهم)، کتابى است در شرح حال بزرگان و علماى شيعه، از صدر اسلام، تا عصر مؤلف كه جامع‌ترين تذكره يا دانشنامه در احوالات بزرگان شيعه، در دولت‌هاى اسلامى و شرح عقايد تشيع در اصول و فروع دين مى‌باشد.

فرزند مؤلف، [[حسن امين]]، مسئوليت تحقيق و عرضه کتاب را به عهده داشته است.

مؤلف در ساليان متمادى به فكر تدوین کتابى جامع درباره سرگذشت بزرگان شيعه دوازده‌امامى (به‌طور عام) بوده، تا اينكه تصميم به تأليف کتابى گرفته است كه شرح حال همه بزرگان شيعه، اعم از صحابه، تابعين، تابعين تابعين و اهالى هر علم و فن را شامل گردد؛ به‌گونه‌اى كه از راویان، محدثان، قاريان، مفسران، فقيهان، حكيمان، متكلمان، واعظان و شاعران گرفته تا دانشمندان علوم لغت، صرف، نحو، بيان، منطق، رياضيات، طب و نجوم و حتى پادشاهان و وزيران، همگى در این کتاب جايى داشته باشند.<ref>عباسى، مهرداد، 1381، ص48</ref>

آنچه باعث اهميت کتاب مى‌شود، آن است كه نویسنده در راستاى تدوین آن، تحقيقات خود را با ابعادى وسيع در سوريه، عراق و ایران انجام داده و كتب غير شيعه را به‌منظور برطرف نمودن نقائص برخى منابع شيعى، از نظر گذرانده است تا پژوهنده را از جستجوى ملال‌آور در لابه‌لاى كتب گوناگون تاريخ و تراجم، بى‌نياز گرداند.<ref>همان، ص46</ref>

کتاب به ترتيب حروف الفبايى نام اشخاص و نام پدران و القاب و كنيه‌هاى ايشان مرتب شده و در مواضعى كه صاحب ترجمه القاب و اسامى متعدد داشته، نام يا لقب اشهر، مدخل اصلى واقع شده و بقيه بدان ارجاع داده شده است. در هر مدخل نيز، ترتيب كار چنان است كه نخست تاريخ ولادت و وفات در صورت اطلاع از آن و پس از آن، احوال و سيرت و دلايل تشيع صاحب ترجمه و آثار او، اعم از منظوم و منثور، ذكر شده است.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] اثرى ماندگار از سيد‌‎محسن امين، 1394</ref>

#در صورت آگاهى، نویسنده ابتدا تاريخ ولادت، سپس تاريخ وفات، آنگاه رابطه خویشاوندى اشخاص را بيان نموده است. پس از آن، به بيان اقوال دانشمندان، درباره شخص مورد نظر پرداخته است. سپس آنچه را نگارندگان شرح احوال، درباره سيره و حالات او بيان داشته‌اند و يا نویسنده خود ما درباره ايشان مى‌دانسته، ذكر نموده و به همين ترتيب، اگر به تشيع معروف نباشد، دلايلى را كه بر تشيع وى دلالت دارد آورده و سپس، به ترتيب از تأليفات و نظم و نشر آن ياد كرده است. البته تفاصيل مذكور، در شرح احوال كسانى رعايت شده است كه شرح احوال آنان طولانى و دربرگيرنده موارد فوق يا بعضى از آنها باشد، نه در شرح احوال كوتاه.

#عادت ديگر نویسندگان كتب شرح احوال این بوده كه كنيه‌ها، القاب و آنچه را كه با كلمه ابن يا بنت و يا امثال آن شروع مى‌شود و همچنين نام‌هاى زنان را در باب‌هاى جداگانه بياورند، ولى نویسنده این روش را در پيش نگرفته، بلكه همه آنها را به ترتيب حروف الفبا، در باب‌هاى جداگانه بيان كرده است؛ مثلا: «احمرى» را در حرف الف، «بلالى» را در حرف باء، «تقى» را در حرف تا و «ثمالى» را در حرف ثاء، «جامورانى» را در حرف جيم، «صيمرى» را در حرف صاد و «مسعودى» را در حرف ميم، به همين ترتيب ذكر نموده است. همچنين «احمرى» را پيش از «اسدى»، «بقباق» را قبل از «بلالى»، «صولى» را قبل از «صيمرى»، «ماجيلویه» را پيش از «مسعودى» و «نخعى» را قبل از «نوفلى» و مابقى موارد را نيز به این ترتيب بيان داشته است. به همين روش، كنيه‌ها و آنچه را كه با كلمه ابن يا اخ يا اخت يا ام آغاز مى‌شود، در حرف الف ذكر كرده و در ترتيب آن، حروف اول اسمى را كه بعد از آن قرار دارد، رعايت نموده است.<ref>علوى، سيد‌‎رسول، 1389، ص359-361</ref>

پاورقى‌هاى مؤلف با ذكر نام وى در انتهاى مطلب، از پاورقى‌هاى محقق، تمييز داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص168</ref>

#[[:noormags:33892|عباسى، مهرداد، «كوشش‌هاى حسن الامين در به ثمر رساندن أعيان الشيعة) و تأليف مستدركات آن»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: کتاب ماه دين، شماره 65، اسفند 1381، (6 صفحه، از 46 تا 51)]]،  

#«أعيان الشيعة، اثرى ماندگار از سيد‌‎محسن امين»، برگرفته از سايت جام نيوز، پنج‌شنبه، 15 بهمن 1394، به آدرس:http://www.jamnews.ir/detail/News/591810.