۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مي' به 'می'
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
دانشمندى به نام مجدالدين عالى شاه بن حسن حسینى عريضى ابرقوهى، به سال 711ق چهار مساله از خواجه استفسار كرده و او پاسخ داده است. البته جز او كسان ديگرى نيز بوده‌اند كه به | دانشمندى به نام مجدالدين عالى شاه بن حسن حسینى عريضى ابرقوهى، به سال 711ق چهار مساله از خواجه استفسار كرده و او پاسخ داده است. البته جز او كسان ديگرى نيز بوده‌اند كه به همین صورت سوال‌هاى خود را مطرح كرده‌اند و از خواجه پاسخ‌هاى مناسب را دريافت داشته‌اند، به طورى كه این کتاب؛ مشتمل بر بيست و پنج بخش است كه برخى از ابواب آن به صورت سوال و جواب مطرح شده و قسمتى از فقرات آن شكل توضيحى و تفسيرى و كلامى به خود گرفته است. | ||
عناوین فقرات مذكور در متن کتاب به شرح ذيل است: | عناوین فقرات مذكور در متن کتاب به شرح ذيل است: | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
5- سوال مولانا معظم... عمادالدوله و الدين المطرزى: | 5- سوال مولانا معظم... عمادالدوله و الدين المطرزى: | ||
مشتمل بر تنها یک پرسش درباره حرص و ديگر كاستى‌هاى روانى در مردمان و قول قرآن: '''و لقد كرمنا بنى آدم...و فضلناهم على كثير ممن خلقنا''' تفضيلا است. پاسخ درمقام انسانى و | مشتمل بر تنها یک پرسش درباره حرص و ديگر كاستى‌هاى روانى در مردمان و قول قرآن: '''و لقد كرمنا بنى آدم...و فضلناهم على كثير ممن خلقنا''' تفضيلا است. پاسخ درمقام انسانى و پندآمیز است. | ||
6- اعتذار: در آن از مشغوليت بسيار به كارهاى ساختمانى و درختكارى اظهار شرمندگى مى‌كند و در واقع جواب این پرسش عمومى را مى‌دهد كه برخى در پنهان از یکديگر مى‌پرسند، این پيرمرد با این جايگاه در دانش‌ها و دارایى‌ها كه به دست آورده چه آزمند است. سپس به بدگویى از بیکارى مى‌پردازد. | 6- اعتذار: در آن از مشغوليت بسيار به كارهاى ساختمانى و درختكارى اظهار شرمندگى مى‌كند و در واقع جواب این پرسش عمومى را مى‌دهد كه برخى در پنهان از یکديگر مى‌پرسند، این پيرمرد با این جايگاه در دانش‌ها و دارایى‌ها كه به دست آورده چه آزمند است. سپس به بدگویى از بیکارى مى‌پردازد. | ||
7- سوال مولانا معظم عضدالدوله و الدين المطرزى: مطرزى در ديباچه سوال به دشوارى موضوع و اينكه پيش از آن [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]]، اثير الدين ابهرى، ابن كمونه و... بدان پرداخته‌اند، اشاره مى‌كند و سپس پرسش خود را در | 7- سوال مولانا معظم عضدالدوله و الدين المطرزى: مطرزى در ديباچه سوال به دشوارى موضوع و اينكه پيش از آن [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]]، اثير الدين ابهرى، ابن كمونه و... بدان پرداخته‌اند، اشاره مى‌كند و سپس پرسش خود را در میان مى‌گذارد: كسى درون اتاقى رفته و مى‌گوید كه هر سخنى كه من در این اتاق مى‌گویم دروغ است و غير از این سخنى نمى‌گوید و بيرون مى‌آيد. اكنون این سخن راست است يا دروغ.اگر راست است بايد دروغ باشد و اگر دروغ است بايد كه راست باشد. پس بايد هم راست باشد و هم دروغ و این محال است. | ||
8- سوال مولانا معظم شهاب المله و الدين الزاكانى: پرسشى است درباره اينكه بارى تعالى قادر مختار است يا موجب بالذات. | 8- سوال مولانا معظم شهاب المله و الدين الزاكانى: پرسشى است درباره اينكه بارى تعالى قادر مختار است يا موجب بالذات. | ||
9- سوال صاحب معظم ملك الوزراء و الامراء ناصرالدين | 9- سوال صاحب معظم ملك الوزراء و الامراء ناصرالدين امیر يحيى: پرسشى است عقيدتى درباره قتل پيامبران و عصمت ايشان. | ||
10- سوال مولانا معظم شرف المله و الدين قاضى سيواس: پرسشى است درباره آيه: '''الم ذلك الکتاب لا ريب فيه هدى للمتقين'''. | 10- سوال مولانا معظم شرف المله و الدين قاضى سيواس: پرسشى است درباره آيه: '''الم ذلك الکتاب لا ريب فيه هدى للمتقين'''. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
11- اسئله مولانا معظم ملك الافاضل و الحكما شمس المله و الدين الجوهرى السمنانى: این مسائل در شش بند عرضه مى‌شود: 1- تسلسل در جانب علت محال است؛ اما در جانب معلول جايز. 2- تقدم واجب بر عالم تقدم ذاتى باشد بر چه وجه مى‌باشد. 3- در خصوص مواليد سه گانه به واسطه فعل و انفعال عناصر اربعه. 4- حركات چهارگانه: ارادى، طبيعى، قسير و عرض. 5- حركات فلكى چگونه است؟ 6- اختلاف در نفوس بشرى، اختلاف اخلاق و صور، حركت نبض چگونه است؟ و... | 11- اسئله مولانا معظم ملك الافاضل و الحكما شمس المله و الدين الجوهرى السمنانى: این مسائل در شش بند عرضه مى‌شود: 1- تسلسل در جانب علت محال است؛ اما در جانب معلول جايز. 2- تقدم واجب بر عالم تقدم ذاتى باشد بر چه وجه مى‌باشد. 3- در خصوص مواليد سه گانه به واسطه فعل و انفعال عناصر اربعه. 4- حركات چهارگانه: ارادى، طبيعى، قسير و عرض. 5- حركات فلكى چگونه است؟ 6- اختلاف در نفوس بشرى، اختلاف اخلاق و صور، حركت نبض چگونه است؟ و... | ||
12- ذكر | 12- ذكر جمیل پادشاه: مباحث مقام فراهان: | ||
به گفتگویى مى‌پردازد كه در شب دوشنبه 14 جمادى 709ق در مقام فراهان درباره شناخت ماه 29 و 30 روزه با پادشاه اسلام(كه ظاهرا اولجايتو است) داشته است. | به گفتگویى مى‌پردازد كه در شب دوشنبه 14 جمادى 709ق در مقام فراهان درباره شناخت ماه 29 و 30 روزه با پادشاه اسلام(كه ظاهرا اولجايتو است) داشته است. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
20- ذيل رساله لطايف طبى. این نام به قلم نویسنده رساله، در سرآغاز رساله آمده است و چنين برمى‌آيد كه خواجه رساله‌اى به نام لطايف طبى داشته است كه این یکى دنباله آن است. گفتارى است حاوى دو پرسش و پاسخ پزشكى. | 20- ذيل رساله لطايف طبى. این نام به قلم نویسنده رساله، در سرآغاز رساله آمده است و چنين برمى‌آيد كه خواجه رساله‌اى به نام لطايف طبى داشته است كه این یکى دنباله آن است. گفتارى است حاوى دو پرسش و پاسخ پزشكى. | ||
21- تدویر | 21- تدویر زمین: رساله در علم هيئت، گفتارى است در اثبات كرویت زمین برپايه انديشه ستاره شناسان و تفسير آياتى از قرآن در این زمینه. | ||
22-تفسير '''لو كان البحر مدادا''': جواب قاضى مرو درباره پایان ناپذيرى كلمات الهى و تفسير آيه فوق. | 22-تفسير '''لو كان البحر مدادا''': جواب قاضى مرو درباره پایان ناپذيرى كلمات الهى و تفسير آيه فوق. | ||