۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' حسينی' به ' حسینی') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حضراوی، احمد بن محمد]] ( | [[حضراوی، احمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[مصري، محمد]] (مقدمه، تصحيح و تعليقات) | [[مصري، محمد]] (مقدمه، تصحيح و تعليقات) | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''نزهة الفكر في ما مضی من الحوادث و العبر في تراجم رجال القرن الثاني عشر و الثالث عشر قطعة منه'''، اثر احمد بن محمد حضراوی مكی هاشمی (متوفی 1327ق/1909م) كتابیاست در شرح حال علما و بزرگان قرن دوازدهم و سيزدهم هجری كه به زبان عربی نوشته شده است. | '''نزهة الفكر في ما مضی من الحوادث و العبر في تراجم رجال القرن الثاني عشر و الثالث عشر قطعة منه'''، اثر احمد بن محمد حضراوی مكی هاشمی (متوفی 1327ق/1909م) كتابیاست در شرح حال علما و بزرگان قرن دوازدهم و سيزدهم هجری كه به زبان عربی نوشته شده است. | ||
كتاب حاضر، جزئی از مجموعه پنج جزئی است كه سه جزء آن، مربوط به حوادث تاريخ از آغاز آفرينش تا عصر | كتاب حاضر، جزئی از مجموعه پنج جزئی است كه سه جزء آن، مربوط به حوادث تاريخ از آغاز آفرينش تا عصر نویسنده و جزء چهارم و پنجم آن، درباره تراجم رجال میباشد و اثر حاضر، جزء چهارم و اولين قسم تراجم آن میباشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص51</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
جلد اول، با حرف همزه آغاز و با حرف زاء پايان يافته و جلد دوم، با حرف سين شروع و به حرف قاف ختم شده است. | جلد اول، با حرف همزه آغاز و با حرف زاء پايان يافته و جلد دوم، با حرف سين شروع و به حرف قاف ختم شده است. | ||
نویسنده در تدوين اين اثر، از منابع مكتوب مهمی استفاده كرده است كه عبارتند از: | |||
#«إتحاف الوری بأخبار أم القری»، ابن فهد؛ | #«إتحاف الوری بأخبار أم القری»، ابن فهد؛ | ||
#«تاريخ الجبرتي المسمی عجائب الآثار»؛ | #«تاريخ الجبرتي المسمی عجائب الآثار»؛ | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی نامه مفصلی از | در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی نامه مفصلی از نویسنده، به بيان خصوصيات و ويژگیهای كتاب پرداخته شده است<ref>همان، ص7-12</ref> | ||
در مقدمه مؤلف، به موضوع و عنوان كتاب اشاره شده است<ref>مقدمه | در مقدمه مؤلف، به موضوع و عنوان كتاب اشاره شده است<ref>مقدمه نویسنده، همان، ص73-83</ref> | ||
برخی از ويژگیها و خصوصيات كتاب را میتوان در امور زير خلاصه نمود: | برخی از ويژگیها و خصوصيات كتاب را میتوان در امور زير خلاصه نمود: | ||
#تفاوت تراجم از لحاظ طول و قصر و ايجاز و بسط؛ به گونهای كه برخی از تراجم، از چند سطر تجاوز نكرده (مانند شرح حال شيخ حامد بن شيخ احمد عطار دمشقی<ref>متن كتاب، ج1، ص372</ref>، شيخ حسن بن علی حنفی معروف به عجيمی<ref>همان، ص303</ref>، شيخ حسن غرب<ref>همان، ص403</ref> و...) و برخی نيز به چند صفحه میرسد (مانند شرح حال شيخ حسن قويسنی<ref>همان، ص372</ref>، شيخ حسن بن شيخ حسين معروف به حسینی<ref>همان، ص392</ref>، ذوالفقار پاشا<ref>همان، ص704</ref> و...) و احتمالا اين امر، به دليل جايگاه و منزلت علمی يا اجتماعی افراد و يا ميزان معلومات | #تفاوت تراجم از لحاظ طول و قصر و ايجاز و بسط؛ به گونهای كه برخی از تراجم، از چند سطر تجاوز نكرده (مانند شرح حال شيخ حامد بن شيخ احمد عطار دمشقی<ref>متن كتاب، ج1، ص372</ref>، شيخ حسن بن علی حنفی معروف به عجيمی<ref>همان، ص303</ref>، شيخ حسن غرب<ref>همان، ص403</ref> و...) و برخی نيز به چند صفحه میرسد (مانند شرح حال شيخ حسن قويسنی<ref>همان، ص372</ref>، شيخ حسن بن شيخ حسين معروف به حسینی<ref>همان، ص392</ref>، ذوالفقار پاشا<ref>همان، ص704</ref> و...) و احتمالا اين امر، به دليل جايگاه و منزلت علمی يا اجتماعی افراد و يا ميزان معلومات نویسنده از احوال و زندگی نامه ايشان میباشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص51-61</ref> | ||
#هرچند مبنای ترتيب نام اشخاص بر اساس حروف الفباست، ولی | #هرچند مبنای ترتيب نام اشخاص بر اساس حروف الفباست، ولی نویسنده اين امر را فقط در حرف اول رعايت كرده است<ref>ر.ک: همان، ص61</ref> | ||
#تنوع در ترجمه؛ به اين معنا كه طبقه اجتماعی خاصی مورد نظر | #تنوع در ترجمه؛ به اين معنا كه طبقه اجتماعی خاصی مورد نظر نویسنده نبوده و از ترجمه اكثر طبقات اجتماعی در آن يافت میشود؛ چنان كه در جايی ترجمه پادشاهی بزرگ و در موردی ترجمه صوفیای فقير يا... ذكر شده است. همچنين تنوع در زادگاه و وطن در آن وجود دارد؛ به اين معنا كه ترجمه علمای مصری، يمنی، شامی، مكی، هندی و... در كنار يكديگر قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#منابع فراوان و ارزشمندی كه | #منابع فراوان و ارزشمندی كه نویسنده از آنها بهره برده و میتوان آنها را چنين تقسيم بندی نمود: | ||
#:- جلسات و ملاقاتهايی كه وی با صاحبان ترجمه داشته و به صورت حضوری، با ايشان آشنا شده و به سيره علمی و عملی ايشان، احاطه پيدا كرده است كه اين امر، در عباراتی همچون:» لقيته في زيارتي الثانية لطنتدا سنة كذا...»،» وجدته كذا و كذا من الرجال» و... به خوبی مشهود است. | #:- جلسات و ملاقاتهايی كه وی با صاحبان ترجمه داشته و به صورت حضوری، با ايشان آشنا شده و به سيره علمی و عملی ايشان، احاطه پيدا كرده است كه اين امر، در عباراتی همچون:» لقيته في زيارتي الثانية لطنتدا سنة كذا...»،» وجدته كذا و كذا من الرجال» و... به خوبی مشهود است. | ||
#:- كتب و رسائل فراوان (كه در ساختار به آنها اشاره گرديد). | #:- كتب و رسائل فراوان (كه در ساختار به آنها اشاره گرديد). | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
#:- اخبار و قصصی كه به گوش وی رسيده و بين مردم معروف بوده است. | #:- اخبار و قصصی كه به گوش وی رسيده و بين مردم معروف بوده است. | ||
#:- مكاتباتی كه ميان وی و اصحاب تراجم صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> | #:- مكاتباتی كه ميان وی و اصحاب تراجم صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> | ||
#ترجمهها با اسم صاحب ترجمه و نسبت او آغاز شده و در صورت آگاهی | #ترجمهها با اسم صاحب ترجمه و نسبت او آغاز شده و در صورت آگاهی نویسنده از نام والد و جد يا اجداد وی، به آنها اشاره شده است و در برخی موارد، نسب افراد تا [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در صورت منسوب بودن به آن حضرت، ادامه يافته است<ref>ر.ک: همان، ص81</ref> | ||
#در صورت منسوب بودن افراد به شهری ناشناخته، موقعيت جغرافيايی آن، تبيين شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | #در صورت منسوب بودن افراد به شهری ناشناخته، موقعيت جغرافيايی آن، تبيين شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#در صورت شاعر بودن صاحب ترجمه، به برخی از اشعار وی، اشاره گرديده و در اين راه، گاهی افراط شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | #در صورت شاعر بودن صاحب ترجمه، به برخی از اشعار وی، اشاره گرديده و در اين راه، گاهی افراط شده است<ref>ر.ک: همان</ref> |
ویرایش