۱۴۶٬۷۳۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR00770J1.jpg | | تصویر =NUR00770J1.jpg | ||
| عنوان =شرح تبصره علامه حلی ره | | عنوان =شرح تبصره علامه حلی ره | ||
| عنوانهای دیگر =تبصره المتعلمین فی | | عنوانهای دیگر =تبصره المتعلمین فی احکامالدین. شرح | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده) | [[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده) | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کد کنگره =BP 182/3 /ع8 ت2028 | | کد کنگره =BP 182/3 /ع8 ت2028 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
علامه حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726 ق. تبصره المتعلمین فی | علامه حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726 ق. تبصره المتعلمین فی احکامالدین - نقد و تفسیر | ||
فقه جعفری - قرن 8ق. | فقه جعفری - قرن 8ق. | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1376 ش | | سال نشر = 1376 ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00770AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00770 | |||
| کتابخوان همراه نور =00770 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شرح تبصرة المتعلمين'''، اثر على محمدى | '''شرح تبصرة المتعلمين'''، اثر [[محمدی، علی|على محمدى خراسانى]]، شرحى است فارسى بر تبصرهى مرحوم [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]](ره) كه به بيان احكام شرعى در قالب پنجاه و سه باب فقهى پرداخته است. اين شرح، در سال 1411ق، براى استفاده عموم مؤمنين تأليف گرديده است. نوع شرح، به قول خود مؤلف، شرحى كوتاه همراه با بيان تعاريف عناوين و گاهى ذكر اقوال و امثله عند اللزوم در بعض مسائل مىباشد. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۷: | ||
كتاب طهارت: اولين كتاب مورد بحث، طهارت است كه داراى باب پنج مىباشد: اولين باب، مربوط به احكام آبهاست. ماتن آبها را به مطلق و مضاف تقسيم كرده، مىفرمايد: آب مطلق، داراى شش قسم مىباشد كه هر كدام براى خود احكام جداگانهاى دارند. اين اقسام، عبارتند از: آب جارى، آب باران، آب حمام، آب راكد، آب چاه و اسئار حيوان. | كتاب طهارت: اولين كتاب مورد بحث، طهارت است كه داراى باب پنج مىباشد: اولين باب، مربوط به احكام آبهاست. ماتن آبها را به مطلق و مضاف تقسيم كرده، مىفرمايد: آب مطلق، داراى شش قسم مىباشد كه هر كدام براى خود احكام جداگانهاى دارند. اين اقسام، عبارتند از: آب جارى، آب باران، آب حمام، آب راكد، آب چاه و اسئار حيوان. | ||
شارح مىگويد: كتاب طهارت، اولين كتاب فقهى است كه از اهميت فراوانى برخوردار است و طهارت شرط قبولى بسيارى از عبادات به شمار مىرود. طهارت در لغت به معنى | شارح مىگويد: كتاب طهارت، اولين كتاب فقهى است كه از اهميت فراوانى برخوردار است و طهارت شرط قبولى بسيارى از عبادات به شمار مىرود. طهارت در لغت به معنى پاکى و پاکيزگى آمده، چه پاکيزگى ظاهرى و چه پاکيزگى باطنى كه پاک نمودن درون، از گناهان و اخلاق رذيله مىباشد. همانگونه كه پاکيزه كردن ظاهر، گاهى واجب بوده و شرط قبولى اعمال است، پاکيزگى باطن نيز از اوجب واجبات به شمار آمده، بلكه اساس دين است. | ||
آب جارى كه اولين بحث اين بخش مىباشد، تعريفى دارد كه شامل آبى كه از منبعى مىجوشد، مانند آب چشمهها و قتاتها و يا داراى منبعى خاص نمىباشد، مانند آب حوض يا استخرى كه آب فراوانى دارد و راهى برایش باز شده و در روى زمين جارى شده است، مىگردد. عدم تنجس اين آب به شرط آن كه اوصاف ثلاثهاش تغيير نكند، از مهمترين ويژگىهاى آن است. | آب جارى كه اولين بحث اين بخش مىباشد، تعريفى دارد كه شامل آبى كه از منبعى مىجوشد، مانند آب چشمهها و قتاتها و يا داراى منبعى خاص نمىباشد، مانند آب حوض يا استخرى كه آب فراوانى دارد و راهى برایش باز شده و در روى زمين جارى شده است، مىگردد. عدم تنجس اين آب به شرط آن كه اوصاف ثلاثهاش تغيير نكند، از مهمترين ويژگىهاى آن است. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۵: | ||
آب مضاف، به عنوان نوع ديگر آبها، خود بر دو نوع است: 1- آبى كه از اجسام و ميوهها گرفته مىشود. 2- آبى كه با اشياى ديگر ممزوج شده، به طورى كه از اسم آب مطلق بودن، خارج شده است. | آب مضاف، به عنوان نوع ديگر آبها، خود بر دو نوع است: 1- آبى كه از اجسام و ميوهها گرفته مىشود. 2- آبى كه با اشياى ديگر ممزوج شده، به طورى كه از اسم آب مطلق بودن، خارج شده است. | ||
باب دوم كتاب طهارت، به بحث وضو مىپردازد كه خود داراى سه فصل مىباشد: اول، موجبات وضو؛ دوم، آداب تخلى و سوم، | باب دوم كتاب طهارت، به بحث وضو مىپردازد كه خود داراى سه فصل مىباشد: اول، موجبات وضو؛ دوم، آداب تخلى و سوم، کیفیت وضو. احكام غسل، تيمم و نجاسات، ديگر ابواب كتاب طهارت هستند. | ||
كتاب صلات: اين كتاب، داراى هشت باب است كه قبل از ورود به باب اول، شارح، توضيحى كوتاه راجع به نماز و جايگاه آن در شريعت اسلامى و نيز اهميت مبحث فقهى صلات ارائه نموده است. باب اول، در مقدمات نماز است كه داراى شش فصل مىباشد. شارح نيز به تبع ماتن، ابتدا به شمارش نمازهاى واجب و مستحب پرداخته است. ماتن، مىگويد: نمازهاى واجب در هر شب و روز پنج تاست كه اولين آنها نماز ظهر است و در حضر، چهار ركعت مىباشد. شارح، بعد از اين بيان، هشت نماز ديگرى را كه جزو نمازهاى واجب مىباشد، برشمرده و در مورد نمازهاى مستحبى، مىگويد: نمازهاى مستحبى در اسلام، حد و حصرى ندارد. در روايات آمده كه «الصلاة خير موضوع فمن شاء استقل و من شاء استكثر»، ولى در يك تقسيم كلى، علما، نوافل را به دو دسته تقسيم مىكنند: 1- نمازهاى نافلهى داراى سبب. 2- نمازهاى نافلهاى كه از سبب خاصى نشأت نگرفته باشند. | كتاب صلات: اين كتاب، داراى هشت باب است كه قبل از ورود به باب اول، شارح، توضيحى كوتاه راجع به نماز و جايگاه آن در شريعت اسلامى و نيز اهميت مبحث فقهى صلات ارائه نموده است. باب اول، در مقدمات نماز است كه داراى شش فصل مىباشد. شارح نيز به تبع ماتن، ابتدا به شمارش نمازهاى واجب و مستحب پرداخته است. ماتن، مىگويد: نمازهاى واجب در هر شب و روز پنج تاست كه اولين آنها نماز ظهر است و در حضر، چهار ركعت مىباشد. شارح، بعد از اين بيان، هشت نماز ديگرى را كه جزو نمازهاى واجب مىباشد، برشمرده و در مورد نمازهاى مستحبى، مىگويد: نمازهاى مستحبى در اسلام، حد و حصرى ندارد. در روايات آمده كه «الصلاة خير موضوع فمن شاء استقل و من شاء استكثر»، ولى در يك تقسيم كلى، علما، نوافل را به دو دسته تقسيم مىكنند: 1- نمازهاى نافلهى داراى سبب. 2- نمازهاى نافلهاى كه از سبب خاصى نشأت نگرفته باشند. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۹: | ||
نمازهاى مستحب، احكام شك و سهو در نماز، نماز جماعت، نماز خوف و نماز مسافر، ديگر ابواب كتاب صلات را تشكيل دادهاند. | نمازهاى مستحب، احكام شك و سهو در نماز، نماز جماعت، نماز خوف و نماز مسافر، ديگر ابواب كتاب صلات را تشكيل دادهاند. | ||
كتاب زكات: آيهى 102 سورهى توبه، از آياتى است كه وجوب زكات را بيان مىنمايد: '''«خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم ان صلاتك سكنٌ لهم»'''. مؤلف، بعد از اشاره به اين آيه، زكات را از جمله عبادات مهم و اركان اسلام برشمرده است و از ضروريات دين محسوب شدنش، بدين معناست كه هر كس با علم به اينكه از ضروريات است، منكر آن شود، جزو كافران محسوب مىشود، زيرا انكار آن، بازگشت به تكذيب رسول خدا دارد. | كتاب زكات: آيهى 102 سورهى توبه، از آياتى است كه وجوب زكات را بيان مىنمايد:'''«خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم ان صلاتك سكنٌ لهم»'''. مؤلف، بعد از اشاره به اين آيه، زكات را از جمله عبادات مهم و اركان اسلام برشمرده است و از ضروريات دين محسوب شدنش، بدين معناست كه هر كس با علم به اينكه از ضروريات است، منكر آن شود، جزو كافران محسوب مىشود، زيرا انكار آن، بازگشت به تكذيب رسول خدا دارد. | ||
شروط وجوب زكات، اولين باب آن كتاب است كه بلوغ، عقل، حرّيت، به نصاب رسيدن مال و امكان تصرف، اين شرايط را تشكيل مىدهند. اموال متعلق زكات، مستحقين زكات و زكات فطره، عنوان سه باب بعدى كتاب زكات را تشكيل دادهاند. | شروط وجوب زكات، اولين باب آن كتاب است كه بلوغ، عقل، حرّيت، به نصاب رسيدن مال و امكان تصرف، اين شرايط را تشكيل مىدهند. اموال متعلق زكات، مستحقين زكات و زكات فطره، عنوان سه باب بعدى كتاب زكات را تشكيل دادهاند. | ||
كتاب خمس: كتاب بعدى خمس است كه ماتن آن را در تبصرة المتعلمين، به عنوان باب پنجم از ابواب كتاب زكات ذكر فرموده، ولى مشهور علما، آن را به عنوان كتاب مستقلى ذكر كردهاند و حق هم همين است. سه بحث، در اين بخش مطرح شده است: 1- در چه اموالى و با چه شرايطى، خمس واجب مىشود؟ 2- | كتاب خمس: كتاب بعدى خمس است كه ماتن آن را در تبصرة المتعلمين، به عنوان باب پنجم از ابواب كتاب زكات ذكر فرموده، ولى مشهور علما، آن را به عنوان كتاب مستقلى ذكر كردهاند و حق هم همين است. سه بحث، در اين بخش مطرح شده است: 1- در چه اموالى و با چه شرايطى، خمس واجب مىشود؟ 2- کیفیت تقسيم خمس و يا مصارف آن و يا مستحقين خمس. 3- انفال. | ||
آنچه گفته شد، اجمالى از چهار كتاب اول، تبصرة المتعلمين بود كه فقط براى آشنايى با متن و شيوهى شارح، بيان گرديد؛ براى تفصيل بيشتر، مطالعهى متن كتاب، جزئيات بيشترى را در اختيار مخاطب قرار خواهد داد. | آنچه گفته شد، اجمالى از چهار كتاب اول، تبصرة المتعلمين بود كه فقط براى آشنايى با متن و شيوهى شارح، بيان گرديد؛ براى تفصيل بيشتر، مطالعهى متن كتاب، جزئيات بيشترى را در اختيار مخاطب قرار خواهد داد. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||