سفرنامه حاج سیاح به فرنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

[[شجاع السلطنه]] (نويسنده)

سفرنامه حاج سيّاح به فرنگ كه شرح سفرهاى او در اروپاست، در عين حال كه سندى تاريخى است، وصفى دست اوّل از اروپا از نگاه ايرانى سنت‌گرا و شگفتى‌زده كه به همه چيز با ديده اعجاب مى‌نگرد و شايد بيش از آن كه براى ايرانيان جالب توجه باشد، اكنون براى اروپاييان جاذبه دارد. سفرنامه اثر عميقى نيست، نگاهى است بسيط و حتى گاه ساده‌دلانه به ظواهر تمدّنى - فرهنگى غرب. وصف بسيارى ازشهرها و نقاط اروپا در آن تكرارى است و بيشتر بازگو كننده افسوس و حيرت نويسنده است تا تأمّل يا ژرفكاوى او.

از هيچ كجاى سفرنامه بر نمى‌آيد كه نويسنده منابعى را در ايام اقامت در اروپا خوانده باشد و از هيچ ديدارى شرح مكالمه‌اى عميق نقل نشده است. ظاهراً از آنچه به طور گذرا مى‌ديده؛ به طور مرتب يادداشت برمى‌داشته است. البته مشاهده‌گر راستگويى بوده، هر جا كه توانسته آمار و ارقام دقيق آورده و به‌قدر دانش و اطّلاع، راوى امينى بوده است.