۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'داراي' به 'دارای') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[ناطق، مهوش]] (مترجم) | [[ناطق، مهوش]] (مترجم) | ||
[[تطیلی، بنیامین بن یونه]] ( | [[تطیلی، بنیامین بن یونه]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =G 460 /ب9س7 | | کد کنگره =G 460 /ب9س7 | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''سفرنامه‌ى رابى بنيامين تودولايى'''، شرح سفرهاى يك | '''سفرنامه‌ى رابى بنيامين تودولايى'''، شرح سفرهاى يك نویسنده يهودى قرن ششم هجرى با موضوع پراكندگى قوم يهود است كه به قلم خانم مهوش ناطق، به زبان فارسى ترجمه شده است. اصل كتاب به زبان عبرى بوده و به دليل ارزش تاريخى مستند آن، بارها گاه از روى متن اصلى و يا از زبان‌هاى ديگر ترجمه شده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
شيوه نگارش كتاب بدين ترتيب است كه با ذكر فاصله هر شهر با شهر ديگر به تعداد يهوديان آن شهر بر اساس نفرات يا خانوار اشاره و اسامى معلمان دينى و وضعيت مدارس آنها را شرح مى‌دهد. تاريخچه شهر، روحيه و ويژگى‌هاى اخلاقى و فرهنگى مردم، تجارت و محصولات، رودها، كوه‌ها و باغات و... موضوعاتى است كه به تناسب هر شهر مطرح شده است. | شيوه نگارش كتاب بدين ترتيب است كه با ذكر فاصله هر شهر با شهر ديگر به تعداد يهوديان آن شهر بر اساس نفرات يا خانوار اشاره و اسامى معلمان دينى و وضعيت مدارس آنها را شرح مى‌دهد. تاريخچه شهر، روحيه و ويژگى‌هاى اخلاقى و فرهنگى مردم، تجارت و محصولات، رودها، كوه‌ها و باغات و... موضوعاتى است كه به تناسب هر شهر مطرح شده است. | ||
از نكاتى كه | از نكاتى كه نویسنده به آن توجه ويژه داشته است، انتقاد از ديگر ملل در رفتار با يهوديان و دفاع از هم‌كيشان خود و تعريف و تمجيد از آنها است: «مردم يونان از تمام يهوديان، چه خوب و چه بد، متنفرند. آنها را به يوغ مى‌كشند و در جاده‌ها به سخت‌ترين كارها مجبور مى‌كنند. اما يهوديان عليرغم تمام سختى‌ها مردمى ثروتمند، نيكوكار و معتدل‌اند، سختى‌ها را تحمل مى‌كنند و به عبادت مشغول‌اند». | ||
آمارهايى كه از تعداد يهوديان شهرهاى مختلف ايران مى‌دهد، به لحاظ تاريخى مهم و ارزشمند است. او به عنوان مثال تعداد يهوديان اصفهان را در آن زمان تقريبا 15000 خانواده‌ى يهودى و ساكنين يهودى شيراز را 10000 خانوار گزارش مى‌كند. او به كثرت باورنكردنى تجمع يهود در ايران اشاره مى‌كند، كه چندين برابر بين‌النهرين و اروپاست و از اين‌ها نيز مهم‌تر، توصيفاتى است كه در صفحات 101 تا 107 از وسعت اعتبار و اقتدار يهوديان در دولت عباسى حكايت مى‌كند. | آمارهايى كه از تعداد يهوديان شهرهاى مختلف ايران مى‌دهد، به لحاظ تاريخى مهم و ارزشمند است. او به عنوان مثال تعداد يهوديان اصفهان را در آن زمان تقريبا 15000 خانواده‌ى يهودى و ساكنين يهودى شيراز را 10000 خانوار گزارش مى‌كند. او به كثرت باورنكردنى تجمع يهود در ايران اشاره مى‌كند، كه چندين برابر بين‌النهرين و اروپاست و از اين‌ها نيز مهم‌تر، توصيفاتى است كه در صفحات 101 تا 107 از وسعت اعتبار و اقتدار يهوديان در دولت عباسى حكايت مى‌كند. | ||
ذكر آداب، رسوم و عقايد مردم از بخش‌هاى قابل توجه سفرنامه است. | ذكر آداب، رسوم و عقايد مردم از بخش‌هاى قابل توجه سفرنامه است. نویسنده در بخشى از سفر از شهرى به نام «كولام» نام مى‌برد و چين مى‌نويسد كه: «در اين جا مردگان را دفن نمى‌كنند، بلكه با ادويه آن را موميايى مى‌كنند، بعد جسد را روى يك نيمكت مى‌گذارند و با پارچه روى آن را مى‌پوشانند. همه با اجساد خويشاوندان خود به همين طريق عمل مى‌كنند و چون جسدها به اين روش خشك مى‌شوند سال‌ها به همان شكل مثل يك آدم زنده باقى مى‌مانند و هر كس مى‌تواند تا ساليان دراز والدين و يا اقوام خود را شناسايى كند». | ||
او گاه نيز كارهاى برخى از مردم را به سخره گرفته و در عين حال تنها يهوديان را مى‌ستايد: «اين سرزمين خورشيد را مى‌پرستند. معبدآن‌ها در فاصله /5 1 مايل از شهر قرار دارد. هر صبح، قبل از طلوع آفتاب به آن جا مى‌روند. در هر معبديك صورت از خورشيد، مجهز به يك وسيله‌ى جادويى هست كه هر وقت خورشيد طلوع مى‌كند، آن صورت با صداى بلندى برمى‌گردد. آن گاه همه‌ى مردم، زن و مرد، آتشدان خود را برمى‌دارند و با مواد دودكردنى، خورشيد را دود مى‌دهند. عجب رفتار احمقانه‌اى! ميان اين‌ها فقط 100 خانواده‌ى يهودى زندگى مى‌كنند. آنها يهوديان خوب و متدين‌اند، كتاب‌هاى موسى و پيامبران را به خوبى مى‌دانند؛ ولى از تلمود و هلخه شناخت زيادى ندارند». | او گاه نيز كارهاى برخى از مردم را به سخره گرفته و در عين حال تنها يهوديان را مى‌ستايد: «اين سرزمين خورشيد را مى‌پرستند. معبدآن‌ها در فاصله /5 1 مايل از شهر قرار دارد. هر صبح، قبل از طلوع آفتاب به آن جا مى‌روند. در هر معبديك صورت از خورشيد، مجهز به يك وسيله‌ى جادويى هست كه هر وقت خورشيد طلوع مى‌كند، آن صورت با صداى بلندى برمى‌گردد. آن گاه همه‌ى مردم، زن و مرد، آتشدان خود را برمى‌دارند و با مواد دودكردنى، خورشيد را دود مى‌دهند. عجب رفتار احمقانه‌اى! ميان اين‌ها فقط 100 خانواده‌ى يهودى زندگى مى‌كنند. آنها يهوديان خوب و متدين‌اند، كتاب‌هاى موسى و پيامبران را به خوبى مى‌دانند؛ ولى از تلمود و هلخه شناخت زيادى ندارند». | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
درباره‌ى تاريخ سفر رابى بنيامين بحث‌هاى مفصلى شده كه بخشى از آن در پيش‌گفتار كتاب آمده است. در انتهاى آن مترجم كتاب چنين نتيجه مى‌گيرد كه سفر او از سيسيل تا طرابلس سه سال و سفرش به فلسطين، سوريه، بابل، مدائن، ايران، عربستان، قسمتى از هند شرقى و آفريقا كم‌تر از يك سال و نيم طول كشيده است. آيا چنين چيزى ممكن است؟ به نظر من هر دو غير ممكن است. | درباره‌ى تاريخ سفر رابى بنيامين بحث‌هاى مفصلى شده كه بخشى از آن در پيش‌گفتار كتاب آمده است. در انتهاى آن مترجم كتاب چنين نتيجه مى‌گيرد كه سفر او از سيسيل تا طرابلس سه سال و سفرش به فلسطين، سوريه، بابل، مدائن، ايران، عربستان، قسمتى از هند شرقى و آفريقا كم‌تر از يك سال و نيم طول كشيده است. آيا چنين چيزى ممكن است؟ به نظر من هر دو غير ممكن است. | ||
داستان‌هاى سفرنامه بسيار زياد و متنوع و همراه با حكاياتى است كه آن را مخدوش مى‌كند. جهان‌گردان امروزى نيز چندان بى‌علاقه به بيان چنين حكاياتى نيستند. اما اگر حكايت‌ها را كنار بگذاريم، آن چه كه باقى مى‌ماند يك متن تاريخى معتبر است. تمام حوادث تاريخى و مكان‌هايى كه در اين سفرنامه به آنها اشاره شده، در آثار ديگر مورد تأييد قرار گرفته است. اغلب نام‌هايى را كه او ذكر مى‌كند، قسمتى در نوشته‌هاى كاريسى كه بعد از او زندگى مى‌كرده و قسمتى در نوشته‌هاى | داستان‌هاى سفرنامه بسيار زياد و متنوع و همراه با حكاياتى است كه آن را مخدوش مى‌كند. جهان‌گردان امروزى نيز چندان بى‌علاقه به بيان چنين حكاياتى نيستند. اما اگر حكايت‌ها را كنار بگذاريم، آن چه كه باقى مى‌ماند يك متن تاريخى معتبر است. تمام حوادث تاريخى و مكان‌هايى كه در اين سفرنامه به آنها اشاره شده، در آثار ديگر مورد تأييد قرار گرفته است. اغلب نام‌هايى را كه او ذكر مى‌كند، قسمتى در نوشته‌هاى كاريسى كه بعد از او زندگى مى‌كرده و قسمتى در نوشته‌هاى نویسنده‌ى معاصر او پتاخيا، مثل نام علماى يهودى اسپانيا، ايتاليا و پروونس، نام امپراتور بيزانس، سوريه و غيره در آن زمان، تأييد شده است. | ||
به دليل دشوار بودن دست‌يابى به منابع اطلاعاتى در آن زمان كاملا روشن است كه اطلاعات جغرافيايى، نژادشناسى و نقشه‌بردارى در دوردست‌ترين سرزمين و ملت‌ها را رابى بنيامين از روى ديده‌ها و تجربه‌هاى شخصى خويش نوشته و در اختيار ما قرار داده است. | به دليل دشوار بودن دست‌يابى به منابع اطلاعاتى در آن زمان كاملا روشن است كه اطلاعات جغرافيايى، نژادشناسى و نقشه‌بردارى در دوردست‌ترين سرزمين و ملت‌ها را رابى بنيامين از روى ديده‌ها و تجربه‌هاى شخصى خويش نوشته و در اختيار ما قرار داده است. | ||