رحلة ديللافالية إلی العراق، مطلع القرن السابع عشر: تفاوت میان نسخه‌ها

[[حداد، بطرس]] (تعريب)

| زبان =عربی

| کد کنگره =‏D‎‏ ‎‏*

}}

== ساختار==

دلّاوالّه سفرنامه‌اش را به صورت نامه‌هايى تنظيم كرده است و البته تعدادى از اين نامه‌ها از بين رفته است. با نگاه به بخش اول متوجه مى‌شويم كه كتاب با نامه هفدهم شروع مى‌شود و نامه‌هاى پيش از آن موجود نيست. همچنين در بخش سوم نيز هفت نامه اول از بين رفته است. عناوين بخش‌ها نيز با نظر مترجم انتخاب شده كه با توجه به اين عناوين ساختار كتاب بدين گونه است:

#در بلاد تركيه: مشتمل بر دو نامه 17و18، نامه‌هاى پيش از آن از بين رفته است.

#در بلاد فارس: مشتمل بر 16 نامه

#با عنوان "در بلاد تركيه" با سفر از بغداد آغاز مى‌شود. وى در طول سفرش از كاظمين، بابل، حله و مناطق بسيارى گزارش داده است. دلّاوالّه در هر روز مناطق و روستاها و يا شهرهاى مسير كاروان را با ذكر وضعيت و حاكم آن و آنچه كه به نظرش جالب و قابل بيان بوده به خوبى تشريح كرده است. از مطالبى كه در اين بخش مورد توجه است، تقسيمات اجتماعى است كه وى از جامعه عرب ارائه داده است. در اين مورد چنين نوشته است: "لفظ بدوى از باديه به معناى صحرا مشتق شده است، و عرب بر چهار قسم يا گروه است؛ شريف‌ترين گروه عرب "بدو" است، سپس "معدان"؛ يعنى كوچ‌نشين‌هايى كه جايگاه ثابتى ندارند و به پرورش گاوميش و فروش شير مشغولند و زمانى در باديه و گاهى در شهر هستند. "حضر" كه به صورت دائم در شهر زندگى مى‌كنند و"فلاحون" كه بر زمين زراعت مى‌كنند از كمترين رتبه برخوردارند". سپس اين مطلب را بر اهل شهر "عنه" تطبيق مى‌دهد. اين طايفه از لحاظ شغلى از فلاحون مى‌باشند؛ اما به جهت لهجه و سيره و مكان جزو بدو قرار گرفته و از احترام بالايى برخوردارند.

#:از كاظمين و احترام مسلمين به آن مزار شريف سخن گفته است و به آمدن زوار از بلاد دور؛ مانند ايران اشاره كرده است. به اعتقاد او ايرانى‌ها ضريح امام موسى كاظم عليه‌السلام را از خود مى‌دانند. تشريح بقاياى آثار بابل كه به گفته او از بغداد دو روز راه بوده است، از بخش‌هاى جالبى است كه اطلاعات تاريخى خوبى از وضعيت آثار در آن زمان به دست مى‌دهد. و كتب تاريخى را در اين رابطه بررسى مى‌كند. او به جهت بررسى اخبارى كه ديگران از آثار داده‌اند به آن مناطق مى‌رفته و در مواردى به نقد آنها پرداخته است. وى در صفحه 63 متذكر شده است كه مصادر مختلف مسلمانان معاصر و پيش از خود را ديده و مقابله كرده است تا ديدگاه صحيحى از موضوع پيدا كند.

#اين فصل با عنوان "هند" آمده است. نيز همانند بخش پيشين عمل شده است و مطلبى درباره سرزمين هند ديده نمى‌شود. آنچه در اين بخش قابل توجه است، گزارش مفصلى است كه از بصره داده است. موقعيت جغرافيايى، ويژگى‌هاى اجتماعى فرهنگى اقوام و طوايف و دين مردم و همچنين ابنيه موجود در اين شهر معرفى شده است. افتتاح كنيسه كرملين در بصره و اخبار متفرقه درباره بصره در ادامه آمده است. دلّاوالّه در صفحه 144 كتاب از كربلا و مشهد امام حسين‌ عليه‌السلام گزارش كرده است. وى از وجود ضريح مزين و بناء عظيمى كه محل زيارت مسلمانان بوده است، خبر داده است.