دراية الحديث، بازپژوهى مصطلحات حديثى در نگاه فريقين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>')
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =باز پژوهی مصطلحات حدیثی در نگاه فریقین
| عنوان‌های دیگر =باز پژوهی مصطلحات حدیثی در نگاه فریقین
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[نفیسی، شادی]] (نويسنده)
[[نفیسی، شادی]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏7‎‏د‎‏4
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏7‎‏د‎‏4
خط ۳۲: خط ۳۲:


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در چهار فصل، تنظيم شده است.
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل، تنظيم شده است.


شيوه ارائه مطالب بدين‌گونه است كه در بخش اصلى كتاب، كه به بيان تقسيمات مختلف حديث اختصاص دارد، نكات زير تا حد امكان رعايت شده است:
شيوه ارائه مطالب بدين‌گونه است كه در بخش اصلى كتاب، كه به بيان تقسيمات مختلف حديث اختصاص دارد، نكات زير تا حد امكان رعايت شده است:
خط ۴۳: خط ۴۳:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
نويسنده در مقدمه، كتاب را به لحاظ مخاطب، منابع و شيوه ارائه مطالب، مورد بررسى قرار داده است.<ref>همان، ص1- 6</ref>
نویسنده در مقدمه، كتاب را به لحاظ مخاطب، منابع و شيوه ارائه مطالب، مورد بررسى قرار داده است.<ref>همان، ص1- 6</ref>


فصل اول كتاب به مباحث مقدماتى اختصاص يافته و در آن، به تعريف «دراية الحديث»، دانش‌هاى حديثى از ديدگاه شيعه و اهل سنت، سير تاريخى نگارش‌ها در دراية الحديث و تقسيم‌بندى كتاب‌هاى درايه پرداخته شده است.<ref>متن كتاب، ص7- 26</ref>
فصل اول كتاب به مباحث مقدماتى اختصاص يافته و در آن، به تعريف «دراية الحديث»، دانش‌هاى حديثى از ديدگاه شيعه و اهل سنت، سير تاريخى نگارش‌ها در دراية الحديث و تقسيم‌بندى كتاب‌هاى درايه پرداخته شده است.<ref>متن كتاب، ص7- 26</ref>
خط ۶۱: خط ۶۱:
فصل سوم، مربوط به تقسيمات خبر مى‌باشد. در اين فصل، ابتدا حجيت سنت و شرايط آن مورد بحث قرار گرفته و سپس اقسام خبر بررسى شده است.<ref>همان، ص54-296</ref>
فصل سوم، مربوط به تقسيمات خبر مى‌باشد. در اين فصل، ابتدا حجيت سنت و شرايط آن مورد بحث قرار گرفته و سپس اقسام خبر بررسى شده است.<ref>همان، ص54-296</ref>


حجيت سند، عبارت است از منجَّز و معذِّر بودن آن يا به عبارت ساده‌تر، لازم‌الاجرا بودن آن. شروط حجيت سنت يا به عبارت ديگر، حديث يا خبر كه از آن حكايت مى‌كند، عبارت است از: رسيدن به معصوم(ع)، دستيابى به حديث از طريق قابل اعتماد، اطمينان به نقل استوار متن حديث و عدم تعارض متن حديث با ادله معتبر. طريق قابل اعتماد، ممكن است قطعى باشد مانند حديث متواتر و ممكن است غيرقطعى باشد. به نظر نويسنده در اين صورت، اتصال سند و وجود ويژگى‌هايى در راوى، ضرورت دارد. ويژگى‌هاى مورد توجه در راوى، در اصل اسلام، عقل، بلوغ، عدالت، ايمان و ضبط است كه در قالب دو ويژگى كلى عدالت و ضبط بيان مى‌شود<ref>همان، ص70</ref>
حجيت سند، عبارت است از منجَّز و معذِّر بودن آن يا به عبارت ساده‌تر، لازم‌الاجرا بودن آن. شروط حجيت سنت يا به عبارت ديگر، حديث يا خبر كه از آن حكايت مى‌كند، عبارت است از: رسيدن به معصوم(ع)، دستيابى به حديث از طريق قابل اعتماد، اطمينان به نقل استوار متن حديث و عدم تعارض متن حديث با ادله معتبر. طريق قابل اعتماد، ممكن است قطعى باشد مانند حديث متواتر و ممكن است غيرقطعى باشد. به نظر نویسنده در اين صورت، اتصال سند و وجود ويژگى‌هايى در راوى، ضرورت دارد. ويژگى‌هاى مورد توجه در راوى، در اصل اسلام، عقل، بلوغ، عدالت، ايمان و ضبط است كه در قالب دو ويژگى كلى عدالت و ضبط بيان مى‌شود<ref>همان، ص70</ref>


حديث در مرحله اول، به «متواتر» و «آحاد» تقسيم مى‌شود. خبر متواتر، خبرى است كه گزارشگرانش آن‌قدر زياد باشند كه به‌طور معمول، تبانى آن‌ها بر كذب محال باشد و اين ويژگى (كثرت گزارشگران) در همه طبقات استمرار يابد؛ با توجه به همين خصوصيت، قطعى‌الصدور تلقى مى‌شود. خبر متواتر به «لفظى» و «معنوى» تقسيم شده و خبر واحد، به خبرى گفته مى‌شود كه فاقد شروط تواتر است و در نتيجه ظنى‌الصدور دانسته مى‌شود. تمام اقسام خبرى كه پس از اين بحث، ارائه شده، از اقسام خبر واحد است.<ref>همان، ص78</ref>
حديث در مرحله اول، به «متواتر» و «آحاد» تقسيم مى‌شود. خبر متواتر، خبرى است كه گزارشگرانش آن‌قدر زياد باشند كه به‌طور معمول، تبانى آن‌ها بر كذب محال باشد و اين ويژگى (كثرت گزارشگران) در همه طبقات استمرار يابد؛ با توجه به همين خصوصيت، قطعى‌الصدور تلقى مى‌شود. خبر متواتر به «لفظى» و «معنوى» تقسيم شده و خبر واحد، به خبرى گفته مى‌شود كه فاقد شروط تواتر است و در نتيجه ظنى‌الصدور دانسته مى‌شود. تمام اقسام خبرى كه پس از اين بحث، ارائه شده، از اقسام خبر واحد است.<ref>همان، ص78</ref>
خط ۷۱: خط ۷۱:
به حديث صحيح و حسن در اهل سنت و آن دو با موثق در شيعه در صورت نداشتن معارض عمل مى‌شود و همچنان كه در اهل سنت به حديث صحيح و حسن عمل مى‌شود. به حديث ضعيف در شيعه و اهل سنت نيز در برخى شرايط عمل مى‌شود<ref>همان</ref>
به حديث صحيح و حسن در اهل سنت و آن دو با موثق در شيعه در صورت نداشتن معارض عمل مى‌شود و همچنان كه در اهل سنت به حديث صحيح و حسن عمل مى‌شود. به حديث ضعيف در شيعه و اهل سنت نيز در برخى شرايط عمل مى‌شود<ref>همان</ref>


نويسنده به اين نكته اشاره دارد كه اين اقسام اصلى حديث در شيعه و اهل سنت، بعضاً داراى تقسيمات فرعى و مراتب و كاربردهاى مختلفى است و براى دستيابى به اطلاعات مورد نياز درباره راوى، بايد به كتاب‌هاى رجالى مراجعه كرد و با الفاظ جرح و تعديل آشنا شد<ref>همان</ref>
نویسنده به اين نكته اشاره دارد كه اين اقسام اصلى حديث در شيعه و اهل سنت، بعضاً داراى تقسيمات فرعى و مراتب و كاربردهاى مختلفى است و براى دستيابى به اطلاعات مورد نياز درباره راوى، بايد به كتاب‌هاى رجالى مراجعه كرد و با الفاظ جرح و تعديل آشنا شد<ref>همان</ref>


در فصل آخر كتاب به مباحث تكميلى پرداخته شده و طرق انتقال حديث از يك فرد به ديگرى، به هشت طريق توضيح داده شده كه از آن جمله‌اند:
در فصل آخر كتاب به مباحث تكميلى پرداخته شده و طرق انتقال حديث از يك فرد به ديگرى، به هشت طريق توضيح داده شده كه از آن جمله‌اند:
خط ۸۴: خط ۸۴:




فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است.


در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيح برخى از كلمات و عبارات آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيح برخى از كلمات و عبارات آمده است.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش