۱۴۶٬۵۵۱
ویرایش
تاریخ اَلفی (تاریخ هزار ساله اسلام) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۱۴
، ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتابشناسی' به '. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتابشناسی' به '. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[تتوی، احمد بن نصرالله]] (نویسنده) | [[تتوی، احمد بن نصرالله]] (نویسنده) | ||
[[ | [[آصفخان قزوینی، جعفر بن بدیعالزمان]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =DS 35/63 /ت2ت2 | | کد کنگره =DS 35/63 /ت2ت2 | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| شابک =964-445-275-5 | | شابک =964-445-275-5 | ||
| تعداد جلد =8 | | تعداد جلد =8 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11216 | |||
| کتابخوان همراه نور =11216 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ الفى'''، نوشته قاضى [[تتوی، احمد بن نصرالله|احمد تتوى]] و [[آصفخان قزوینی، جعفر بن بدیعالزمان|آصف خان قزوينى]]، تصحيح [[طباطبایی مجد، غلامرضا|غلامرضا طباطبايى مجد]] | |||
'''تاريخ الفى'''، نوشته قاضى احمد تتوى و [[ | |||
موضوع اثر، تاريخ عمومى هزار ساله سرزمينهاى اسلامى به فارسی است. بر پايه گزارش عبدالقادر بداؤنى در منتخب التواريخ كه خود در نوشتن اين اثر سهيم بود، اكبر شاه پادشاه بابرى هند (963 - 1014) در 990، به گروهى از دانشمندان و مورخان فرمان داد كه كتابى در تاريخ عمومى جهان اسلام از رحلت پيامبر اكرم (632/11) تا پايان هزاره نخست هجرى تأليف كنند. نوشتن اين كتاب در 993 شروع شد و پس از پايان يافتن كار، آن را اَلفى يا تاريخ الفى ناميدند. برخى از پژوهندگان اين اثر را بهدرستى «دايرةالمعارف تاريخ هزار ساله اسلام» خواندهاند. | موضوع اثر، تاريخ عمومى هزار ساله سرزمينهاى اسلامى به فارسی است. بر پايه گزارش عبدالقادر بداؤنى در منتخب التواريخ كه خود در نوشتن اين اثر سهيم بود، اكبر شاه پادشاه بابرى هند (963 - 1014) در 990، به گروهى از دانشمندان و مورخان فرمان داد كه كتابى در تاريخ عمومى جهان اسلام از رحلت پيامبر اكرم (632/11) تا پايان هزاره نخست هجرى تأليف كنند. نوشتن اين كتاب در 993 شروع شد و پس از پايان يافتن كار، آن را اَلفى يا تاريخ الفى ناميدند. برخى از پژوهندگان اين اثر را بهدرستى «دايرةالمعارف تاريخ هزار ساله اسلام» خواندهاند. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۷: | ||
از بخشهاى ارزنده كتاب، تاريخ شبه قاره هند از آغاز در آمدن اسلام بدانجا تا عصر اكبر شاه است. محمد بن قاسم نخست در 92 قمرى (710 م) به هند روى آورد و در اوايل روزگار غزنويان، اسلام در آن سرزمين دامن گسترد و در عصر گوركانيان، به اوج اقتدار رسيد و بهترين گزارشها را در اين باره، در همين كتاب مىتوان يافت و افزون بر اين، با وضع سلسلههاى اسلامى در هند آشنا شد. | از بخشهاى ارزنده كتاب، تاريخ شبه قاره هند از آغاز در آمدن اسلام بدانجا تا عصر اكبر شاه است. محمد بن قاسم نخست در 92 قمرى (710 م) به هند روى آورد و در اوايل روزگار غزنويان، اسلام در آن سرزمين دامن گسترد و در عصر گوركانيان، به اوج اقتدار رسيد و بهترين گزارشها را در اين باره، در همين كتاب مىتوان يافت و افزون بر اين، با وضع سلسلههاى اسلامى در هند آشنا شد. | ||
جلد پايانى كتاب از گزارشهایى درباره آخرين روزهاى دوران شاهرخ تيمورى آغاز مىشود و با مرگ شاه طهماسب صفوى و پادشاهى اسماعيل دوم پايان مىيابد. گويى [[ | جلد پايانى كتاب از گزارشهایى درباره آخرين روزهاى دوران شاهرخ تيمورى آغاز مىشود و با مرگ شاه طهماسب صفوى و پادشاهى اسماعيل دوم پايان مىيابد. گويى [[آصفخان قزوینی، جعفر بن بدیعالزمان|آصف خان قزوينى]] بر اين بوده است كه رويدادها را تا سال هزارم هجرى دنبال كند، اما خبرى از شانزده سال پايانى در نسخههاى خطى نيست. شايد دو نسخه كاملى كه در پاکستان وجود دارد، اين بخش نايافته را در بر داشته باشد | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
سالهایى كه نويسندگان كتاب به ساماندهى آن سرگرم بودند، با روزگار رونق يافتن تشيع و فارسی درى در هند بر اثر تشويق بابريان به ويژه اكبر شاه، همزمان بود. بداؤنى انگيزه اكبر شاه را در فرمان دادن به نوشتن اين كتاب، باور او به پايان يافتن دوره بقاى دين اسلام دانسته و گفته كه او مىخواسته با اجراى كارهایى، به پارهاى از نيّات خود تحقق بخشد و آنها را عملى سازد و نخستين كارش، تأليف تاريخ دورانى بوده كه از ديد او، رو به پايان مىرفته است؛ ولى اشارهاى از ديگر نويسندگان و مورخان به اين موضوع وجود ندارد. | |||
البته بداؤنى را به تعصب ضد شيعى متهم كردهاند. | البته بداؤنى را به تعصب ضد شيعى متهم كردهاند. | ||
اكبر شاه در آغاز، هفت تن را به نگارش تاريخ الفى مأمور كرد: غياثالدين نقيب خان قزوينى، مير | اكبر شاه در آغاز، هفت تن را به نگارش تاريخ الفى مأمور كرد: غياثالدين نقيب خان قزوينى، مير فتحاللّه شيرازى، حكيم همام گيلانى، حكيم على گيلانى، ابراهیم سرهندى، ميرزا نظامالدين احمد هروى و عبدالقادر بداؤنى. اعضاى اين هيئت از شخصيتهاى علمى و سياسى عصر خود به شمار مىرفتند كه برخى از آنان از ایران به هند رفته و از پيروان مذاهب مختلف اسلامى شده بودند. در هفته نخست، نگارش حوادث تاريخى تا 35 سال پس از رحلت پيامبر اكرم(ص) فراهم آمد و مؤلفان درباره اين بخش در محضر اكبر شاه به بحث پرداختند. بيشترين بحث و نقد آنان درباره ذكر رويدادهاى قتل عثمان صورت گرفت كه با انگيزهاى ضد شيعى نوشته شده بود. سرانجام به پيشنهاد حكيم ابوالفتح گيلانى، گروه نويسندگان از كار دست كشيدند و كار را به احمد بن نصراللّه تتوى سپردند. | ||
وى بيشترين بخشهاى تاريخ الفى را سامان داد و از اين رو، كمابيش او را مؤلف اين اثر مىدانند. به همت تتوى حوادث تاريخى از 36 سال پس از رحلت پيامبر(ص) تا روزگار چنگيز خان در دو جلد به سرانجام رسيد. | وى بيشترين بخشهاى تاريخ الفى را سامان داد و از اين رو، كمابيش او را مؤلف اين اثر مىدانند. به همت تتوى حوادث تاريخى از 36 سال پس از رحلت پيامبر(ص) تا روزگار چنگيز خان در دو جلد به سرانجام رسيد. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۷: | ||
==منابع مقاله == | ==منابع مقاله == | ||
# متن كتاب. | |||
# پيشگفتار مصحح كتاب. | |||
# تتوى، احمد (1382)، تاريخ الفى، تصحيح [[طباطبایی مجد، غلامرضا|غلامرضا طباطبايى مجد]]، تهران، شركت انتشارات علمى و فرهنگى. | |||
# «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، چاپ دوم، 1378. | |||
# آل داود، على (زمستان 1377 و بهار 1378)، «تاريخ الفى مفصلترين اثر تاريخى عصر بابريان»، آيينه ميراث، شماره سوم و چهارم. | |||
# بهراميان، على (پاييز 1378)، «نگاهى به تاريخ الفى»، نشر دانش، شماره 93. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||