الموشح: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۳: خط ۲۳:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =3420
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02491
| کتابخوان همراه نور =02491
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''الموشح، مآخذ العلماء على الشعراء في عدة أنواع من صناعة الشعر'''، اثر عربى [[مرزبانی، محمد بن عمران |ابوعبدالله محمد بن عمران بن موسى مرزبانى]]، كتابى است در نقد شعر كه در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.
'''الموشح، مآخذ العلماء على الشعراء في عدة أنواع من صناعة الشعر'''، اثر عربى [[مرزبانی، محمد بن عمران |ابوعبدالله محمد بن عمران بن موسى مرزبانى]]، كتابى است در نقد شعر كه در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.


خط ۳۸: خط ۳۸:
نقد شعر در تاريخ ادبيات سابقه‌اى بس طولانى دارد. در عصر اموى گفت‌وگوها و نظريات گوناگونى درباره شاعرترين شعرا صورت مى‌گرفت كه گاه به منازعه و دشمنى منجر مى‌شد.
نقد شعر در تاريخ ادبيات سابقه‌اى بس طولانى دارد. در عصر اموى گفت‌وگوها و نظريات گوناگونى درباره شاعرترين شعرا صورت مى‌گرفت كه گاه به منازعه و دشمنى منجر مى‌شد.


اما اولين كسى كه به تأليف كتابى در اين زمينه پرداخت، محمد بن سلام جمحى (232ق) بود كه در «طبقات الشعراء» به اين امر پرداخت. پس از وى، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] (276ق) در «الشعر و الشعراء» و ابوالعباس ثعلب (291ق) در «قواعد الشعر» و قدامة بن جعفر (310ق) در «نقد الشعر» و نيز ابن طباطباى علوى (322) در «عيار الشعر» و در آخر حسن بن بشر آمدى (370ق) در «الموازنة بين ابي‌تمام و البحتري» به اين امر پرداختند. در اثر حاضر، مؤلف در موارد بسيارى به آراء و نظريات ناقدين مذكور در باب شعر اشاره كرده است؛ بنابراین اثر حاضر، كتابى است كه در نقد شعر نگارش يافته است.
اما اولین كسى كه به تأليف كتابى در اين زمينه پرداخت، محمد بن سلام جمحى (232ق) بود كه در «طبقات الشعراء» به اين امر پرداخت. پس از وى، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] (276ق) در «الشعر و الشعراء» و ابوالعباس ثعلب (291ق) در «قواعد الشعر» و قدامة بن جعفر (310ق) در «نقد الشعر» و نيز ابن طباطباى علوى (322) در «عيار الشعر» و در آخر حسن بن بشر آمدى (370ق) در «الموازنة بين ابي‌تمام و البحتري» به اين امر پرداختند. در اثر حاضر، مؤلف در موارد بسيارى به آراء و نظريات ناقدين مذكور در باب شعر اشاره كرده است؛ بنابراین اثر حاضر، كتابى است كه در نقد شعر نگارش يافته است.


مؤلف در اين كتاب، به عيوب و ايراداتى كه اهل علم نسبت به شعرا وارد دانسته‌اند، از قبيل: لحن، اسناد، ايطاء، اقواء، تضمين و... پرداخته است.
مؤلف در اين كتاب، به عيوب و ايراداتى كه اهل علم نسبت به شعرا وارد دانسته‌اند، از قبيل: لحن، اسناد، ايطاء، اقواء، تضمين و... پرداخته است.
خط ۴۵: خط ۴۵:
در مقدمه، به توضيح اسناد، ايطاء، اقواء و اكفا پرداخته شده است.
در مقدمه، به توضيح اسناد، ايطاء، اقواء و اكفا پرداخته شده است.


در باب اول، شعر شعراء جاهليت مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. اين شعرا، به ترتيب، عبارتند از: امرؤالقيس بن حجر؛ نابغه ذبيانى؛ زهير بن ابى‌سلمى؛ اعشى (ميمون بن قيس)؛ طرفة بن عبد؛ بشر بن ابى‌خازم؛ [[حسان بن ثابت]] انصارى؛ نابغه جعدى (عبدالله بن قيس)؛ شماخ بن ضرار؛ لبيد بن ربيعه عامرى؛ عدى بن زيد عبادى؛ ابوداود ايادى؛ مهلهل بن ربيعه؛ عمرو بن اهتم و زبرقان بن بدر؛ ملتمس ضبعى؛ مسيب بن على ضبعى؛ امية بن ابى‌الصلت؛ اثمر بن تولب؛ عمرو بن قميته؛ قيس بن حظيم و عمرو بن احمر باهلى.
در باب اول، شعر شعراء جاهليت مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. اين شعرا، به ترتيب، عبارتند از: امرؤالقيس بن حجر؛ نابغه ذبيانى؛ زهير بن ابى‌سلمى؛ اعشى (ميمون بن قيس)؛ [[طرفه بن عبد|طرفة بن عبد]]؛ بشر بن ابى‌خازم؛ [[حسان بن ثابت]] انصارى؛ نابغه جعدى (عبدالله بن قيس)؛ شماخ بن ضرار؛ لبيد بن ربيعه عامرى؛ عدى بن زيد عبادى؛ ابوداود ايادى؛ مهلهل بن ربيعه؛ عمرو بن اهتم و زبرقان بن بدر؛ ملتمس ضبعى؛ مسيب بن على ضبعى؛ امية بن ابى‌الصلت؛ اثمر بن تولب؛ عمرو بن قميته؛ قيس بن حظيم و عمرو بن احمر باهلى.


در پايان اين باب، نكاتى پيرامون ضروريات شعرى بيان شده است.
در پايان اين باب، نكاتى پيرامون ضروريات شعرى بيان شده است.
خط ۵۳: خط ۵۳:
در پايان اين باب نيز مطالبى پيرامون عيوب معانى شعر، عيوب ائتلاف لفظ و معنى، عيوب ائتلاف لفظ و وزن، عيوب ائتلاف معنى و قافيه مطرح شده است.
در پايان اين باب نيز مطالبى پيرامون عيوب معانى شعر، عيوب ائتلاف لفظ و معنى، عيوب ائتلاف لفظ و وزن، عيوب ائتلاف معنى و قافيه مطرح شده است.


شعر شعراى جديد، در باب سوم مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. برخى از اين شاعران، عبارتند از: بشار بن برد العقبلى؛ مروان بن ابى‌حفصه؛ ابوالعتاهيه؛ ابونواس؛ مسلم بن وليد؛ عباس بن الاحنف؛ كلثوم بن عمرو العتابى؛ اشجع السلمى؛ محمد بن مناذر؛ مؤمل بن اميل؛ العمانى الراجز؛ بكر بن النطاح؛ فضل الرقاشى؛ محمد بن يسير الحميرى؛ دعبل بن على الخزاعى؛ اسحاق بن ابراهيم موصلى و...
شعر شعراى جديد، در باب سوم مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. برخى از اين شاعران، عبارتند از: بشار بن برد العقبلى؛ مروان بن ابى‌حفصه؛ ابوالعتاهيه؛ ابونواس؛ مسلم بن ولید؛ عباس بن الاحنف؛ كلثوم بن عمرو العتابى؛ اشجع السلمى؛ محمد بن مناذر؛ مؤمل بن اميل؛ العمانى الراجز؛ بكر بن النطاح؛ فضل الرقاشى؛ محمد بن يسير الحميرى؛ دعبل بن على الخزاعى؛ اسحاق بن ابراهیم موصلى و...


باب پايانى، به بيان نكوهش اشعار پست و مضطرب اختصاص داده شده است.
باب پايانى، به بيان نكوهش اشعار پست و مضطرب اختصاص داده شده است.
خط ۶۷: خط ۶۷:
مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[مناجات الهیات حضرت امیر علیه‌السلام]]


[[معجم الشعراء]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]