۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله]] ( | [[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =G 93 /الف2م52 | | کد کنگره =G 93 /الف2م52 | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = | | سال نشر = | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02266AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''المسالك و الممالك''' اثر [[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله|ابن خُرداذبه (ابن خردادبه)، ابوالقاسم عبيدالله بن عبدالله]] (متوفى 280ق) به زبان عربى است. | '''المسالك و الممالك''' اثر [[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله|ابن خُرداذبه (ابن خردادبه)، ابوالقاسم عبيدالله بن عبدالله]] (متوفى 280ق) به زبان عربى است. | ||
اين كتاب از نخستين آثار جغرافيايى دوره اسلامى است و ساليان سال يكى از منابع اصلى نويسندگان و جغرافى‌دانان در زمينه جغرافيا و جغرافياى تاريخى بوده است. دانشمندان بسيارى همچون [[مقدسی، مطهر بن طاهر|مقدسى]] و [[مستوفی، حمدالله|مستوفى]] و [[رازی، امین احمد|امين احمد رازى]] | اين كتاب از نخستين آثار جغرافيايى دوره اسلامى است و ساليان سال يكى از منابع اصلى نويسندگان و جغرافى‌دانان در زمينه جغرافيا و جغرافياى تاريخى بوده است. دانشمندان بسيارى همچون [[مقدسی، مطهر بن طاهر|مقدسى]] و [[مستوفی، حمدالله|مستوفى]] و [[رازی، امین احمد|امين احمد رازى]] نویسنده «[[هفت اقلیم|هفت اقليم]]» به آن مراجعه كرده‌اند. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
كتاب طبق معمول آثار جغرافيايى با اطلاعات مرسوم جغرافياى رياضى و مخصوصاً توصيف شكل زمين بنابر نظر بطلميوس آغاز مى‌شود. مؤلف فصلى كوتاه درباره جهت قبله شهرها، قسمت مهمى را به سخن از سواد عراق اختصاص داده و تقسيمات اراضى و نوع خراج آن را ياد كرده و درباره تاريخ آن نيز در اين‌جا و در موارد ديگر كتاب ملاحظاتى به قلم آورده است. وى در قسمتى از كتاب به يادآورى پادشاهان قديم، از فريدون به بعد، بر اساس منابع فارسی پرداخته و از پادشاهان ایران و روم و ترك نام برده است. | كتاب طبق معمول آثار جغرافيايى با اطلاعات مرسوم جغرافياى رياضى و مخصوصاً توصيف شكل زمين بنابر نظر بطلميوس آغاز مى‌شود. مؤلف فصلى كوتاه درباره جهت قبله شهرها، قسمت مهمى را به سخن از سواد عراق اختصاص داده و تقسيمات اراضى و نوع خراج آن را ياد كرده و درباره تاريخ آن نيز در اين‌جا و در موارد ديگر كتاب ملاحظاتى به قلم آورده است. وى در قسمتى از كتاب به يادآورى پادشاهان قديم، از فريدون به بعد، بر اساس منابع فارسی پرداخته و از پادشاهان ایران و روم و ترك نام برده است. | ||
نویسنده به دليل داشتن مسئوليت رياست ديوان بريد (پست) ولايت جبال، موفق به جمع‌آورى اطلاعات مفيد و ارزنده‌اى در توصيف راه‌هاى تجارى و مناطقى چون هند، چين، كره و ژاپن شده است. هر چند كه در جاهاى متعدد واقعيات با افسانه‌ها و شايعات درهم آميخته، اما جغرافى‌دانان بعدى همواره به اين كتاب مراجعه مى‌كرده‌اند. | |||
كتاب مسالك و ممالك به دانش جغرافى اختصاص دارد. ابن خردادبه اثر خويش را پس از اقامتش در كنار دجله، در سامرا و بين سالهاى 234- 230ق نگاشت. به نظر مى‌رسد مؤلف اثر خود را در دو نوبت نگاشته و در نوبت دوم تغييراتى نيز در آن داده است. بعضى از محققان نيز معتقدند كه عليرغم اصالت اثر، مختصرى از اين كتاب به دست نسل‌هاى بعدى رسيده و تغييراتى در آن داده شده است. | كتاب مسالك و ممالك به دانش جغرافى اختصاص دارد. ابن خردادبه اثر خويش را پس از اقامتش در كنار دجله، در سامرا و بين سالهاى 234- 230ق نگاشت. به نظر مى‌رسد مؤلف اثر خود را در دو نوبت نگاشته و در نوبت دوم تغييراتى نيز در آن داده است. بعضى از محققان نيز معتقدند كه عليرغم اصالت اثر، مختصرى از اين كتاب به دست نسل‌هاى بعدى رسيده و تغييراتى در آن داده شده است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
ابن خردادبه در بيان حدود اقاليم و راهها از بطلميوس استفاده نموده و لذا نفوذ و تأثير سنت يونانى در جغرافياى اسلامى از همان ابتدا همپاى نفوذ و تأثير سنت ایرانى وجود داشته است. | ابن خردادبه در بيان حدود اقاليم و راهها از بطلميوس استفاده نموده و لذا نفوذ و تأثير سنت يونانى در جغرافياى اسلامى از همان ابتدا همپاى نفوذ و تأثير سنت ایرانى وجود داشته است. | ||
نویسنده در اثرش به «وصف زمين و چگونگى ساختار، قبله، راهها و سرزمين‌ها» پرداخته است. وى همچنين قبله و خراج هر سرزمين و تحول خراج در گذشته و حال، پادشاهان زمين و القاب آنها، راهها، منزلگاه‌ها، تقسيمات سرزمين‌ها، اقوام و نژادها، جزاير و آبها، شگفتى‌هاى زمين و اطلاعات تاريخى را مورد توجه قرار داده و بر خلاف [[یعقوبی، احمد بن اسحاق|ابن واضح (يعقوبى)]] صاحب [[البلدان، اليعقوبي|البلدان]]، فاصله‌ها را بر حسب ميل و نه منزل يا روز معين كرده و از اين نظر دقيق‌تر از البلدان است. | |||
وى محدوده جغرافيايى كار خود را تا چين، كره و ژاپن گسترش داده ولى در مواردى وقايع را از افسانه‌ها تمييز نداده است. اين امر كه مؤلف به سفرهاى طولانى نپرداخته را مى‌توان مهمترين نقطه ضعف مسالك و ممالك دانست ولى بدون ترديد استفاده از آرشيوهاى حكومتى، اطلاعات جغرافياى انسانى- اقتصادى و قدمت تاريخى، آن را در مجموع اثرى منحصر به‌فرد مى‌سازد. | وى محدوده جغرافيايى كار خود را تا چين، كره و ژاپن گسترش داده ولى در مواردى وقايع را از افسانه‌ها تمييز نداده است. اين امر كه مؤلف به سفرهاى طولانى نپرداخته را مى‌توان مهمترين نقطه ضعف مسالك و ممالك دانست ولى بدون ترديد استفاده از آرشيوهاى حكومتى، اطلاعات جغرافياى انسانى- اقتصادى و قدمت تاريخى، آن را در مجموع اثرى منحصر به‌فرد مى‌سازد. | ||