۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
مؤلف، ابتدا عناوین را بيان نموده و سپس هر كدام را به صورت كامل شرح و توضيح داده است. | مؤلف، ابتدا عناوین را بيان نموده و سپس هر كدام را به صورت كامل شرح و توضيح داده است. | ||
اولين عنوانى كه مؤلف به توضيح آن پرداخته، «هدف» است. وى در | اولين عنوانى كه مؤلف به توضيح آن پرداخته، «هدف» است. وى در این زمينه معتقد است هنگامى كه هدف روشن نباشد، بر فرض كه جنبش، شور، تقليد و سنتى باشد، اما اينها ريشهاى بوده و باورى بهوجود نمىآورد. | ||
به باور وى، هدف، تزريقى و تحميلى نيست و مربى آن نيست كه هدف را به زور بقبولاند، بلكه مربى كسى است كه مقدمات تصميم را فراهم كرده و زمينه را مىچيند تا طرف، خود تصميم بگيرد و بيابد. | به باور وى، هدف، تزريقى و تحميلى نيست و مربى آن نيست كه هدف را به زور بقبولاند، بلكه مربى كسى است كه مقدمات تصميم را فراهم كرده و زمينه را مىچيند تا طرف، خود تصميم بگيرد و بيابد. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
نظر نویسنده درباره تدريس آن است كه استاد مطالعهاش را در حضور شاگردان انجام دهد تا شاگردان از طرز شروع و حركت او، به روش و شيوهاش پىببرند. | نظر نویسنده درباره تدريس آن است كه استاد مطالعهاش را در حضور شاگردان انجام دهد تا شاگردان از طرز شروع و حركت او، به روش و شيوهاش پىببرند. | ||
وى بيان مىكند كه | وى بيان مىكند كه این روش، زودتر به نتيجه مىرسد و برداشتهاى عظيمتر و غنىترى درپى خواهد داشت. | ||
ساير عناوین بخش اول، عبارتند از: | ساير عناوین بخش اول، عبارتند از: | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
در بخش اول، وزن اسمهاى ثلاثى، اسمهاى رباعى، اسمهاى خماسى، اسم فاعل و اسم مفعول، صفت مشبهه، صيغهى مبالغه، صفت تفضيلى توضيح داده شده است. | در بخش اول، وزن اسمهاى ثلاثى، اسمهاى رباعى، اسمهاى خماسى، اسم فاعل و اسم مفعول، صفت مشبهه، صيغهى مبالغه، صفت تفضيلى توضيح داده شده است. | ||
در اوزان افعال، | در اوزان افعال، این موارد بيان گرديده است: فعلهاى ثلاثى مجرد؛ ثلاثى مزيد؛ وزنهاى رباعى. | ||
مؤلف، در پایان | مؤلف، در پایان این بخش، راه شناخت معانى بابها را بيان كرده است. به نظر وى، بهتر این است كه یک كلمه را در چند باب بياوريم مثلاًكَشَفَ؛ روشن كرد، اِكتشف؛ كشف را پذيرفت، اِنكشف؛ آشكار شد و... | ||
در بخش دوم، قواعد ساخت افعال ماضى، مضارع، امر، نهى، معلوم، مجهول، نفى، جحد، استفهام، نهى و... توضيح داده شده است. مؤلف، هر كدام از | در بخش دوم، قواعد ساخت افعال ماضى، مضارع، امر، نهى، معلوم، مجهول، نفى، جحد، استفهام، نهى و... توضيح داده شده است. مؤلف، هر كدام از این موارد را به صورت كامل بيان كرده و سپس با مثال، به توضيح آنها پرداخته است. | ||
در فصل دوم، در هشت بخش، از غير سالمها بحث شده است. | در فصل دوم، در هشت بخش، از غير سالمها بحث شده است. | ||
مؤلف، غير سالمها را چنين توضيح داده است: «هرگاه با كلمهاى برخورد كنيم كه بر طبق اوزان ذكر شده باشد، بايد آن كلمه را به یکى از اوزان برگردانيم. هرگاه با كلمهاى برخورد كنيم كه بر طبق | مؤلف، غير سالمها را چنين توضيح داده است: «هرگاه با كلمهاى برخورد كنيم كه بر طبق اوزان ذكر شده باشد، بايد آن كلمه را به یکى از اوزان برگردانيم. هرگاه با كلمهاى برخورد كنيم كه بر طبق این وزنها نباشد، ناچار يا ابدال شده يا اعلال و يا ادغام». | ||
وى در | وى در این بخشها، به بيان و بررسى مضاعف، معتل و مهموز پرداخته و همچنين قواعد اعلال، ادغام و ابدال را تشريح كرده است. | ||
قواعد ابدال، در بخش اول و قواعد ادغام و مضاعف، در بخش دوم آمده است: | قواعد ابدال، در بخش اول و قواعد ادغام و مضاعف، در بخش دوم آمده است: | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
مؤلف، تمام موارد معرب و مبنى را با مثال و به صورت كامل، مورد بررسى قرار داده است. | مؤلف، تمام موارد معرب و مبنى را با مثال و به صورت كامل، مورد بررسى قرار داده است. | ||
مفهوم اعراب؛ علايم و اقسام آن؛ اقسام معرب و عوامل اعراب، از جمله مباحث | مفهوم اعراب؛ علايم و اقسام آن؛ اقسام معرب و عوامل اعراب، از جمله مباحث این قسمت، مىباشند. | ||
اعراب به حالتى مىگویند كه وضع كلمه را روشن مىكند كه آيا فاعل است يا مفعول يا مضاف اليه. | اعراب به حالتى مىگویند كه وضع كلمه را روشن مىكند كه آيا فاعل است يا مفعول يا مضاف اليه. | ||
خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
مثال دوم: حسنٌ رجلٌ حنونٌ، حسن مرد مهربانى است. | مثال دوم: حسنٌ رجلٌ حنونٌ، حسن مرد مهربانى است. | ||
وى به | وى به این نكته اشاره دارد كه هر تركيب، از موضوع و محمول و يا از مسند و مسند اليه تشكيل شده و متعلقاتى از قبيل مفعول به، مفعول له، مفعول فيه، جار و مجرور، حال، تميز و توابع، دارد. | ||
مؤلف، مبحث تركيبها را با اسناد آغاز نموده و در آن، اسناد تقيدى، تركيبى، مفرد، تثنيه و جمع، مفرد، مونث، فعل و نائب فاعل را همراه با مثال شرح و توضيح داده است. | مؤلف، مبحث تركيبها را با اسناد آغاز نموده و در آن، اسناد تقيدى، تركيبى، مفرد، تثنيه و جمع، مفرد، مونث، فعل و نائب فاعل را همراه با مثال شرح و توضيح داده است. | ||
از جمله مطالب مهم | از جمله مطالب مهم این فصل، مبحث «مسند و مسند اليه» است كه یکى از مباحث آن، مبتدا و خبر مىباشد. مؤلف، در این زمينه چنين توضيح مىدهد: | ||
«مبتدا اسمى است كه با آن شروع كردهايم تا توضيحى پيرامون آن بياوريم و خبر همان توضيح است كه برای اسم اول مىآوريم. مبتدا و خبر هر یک حالتهايى دارند.مبتدا دو قسم است، یکى معرفهاى كه از آن خبر مىدهيم و دوم صفتى، كه همراه با حرف استفهام و نفى بوده و فاعلش اسم ظاهر باشد. خبر گاهى مفرد است و گاهى جمله. خبر مفرد يا جامد است يا مشتق». | «مبتدا اسمى است كه با آن شروع كردهايم تا توضيحى پيرامون آن بياوريم و خبر همان توضيح است كه برای اسم اول مىآوريم. مبتدا و خبر هر یک حالتهايى دارند.مبتدا دو قسم است، یکى معرفهاى كه از آن خبر مىدهيم و دوم صفتى، كه همراه با حرف استفهام و نفى بوده و فاعلش اسم ظاهر باشد. خبر گاهى مفرد است و گاهى جمله. خبر مفرد يا جامد است يا مشتق». | ||
نواسخ؛ متعلقات؛ توابع؛ متعلقات مسند؛ حروف مشبهۀ بالفعل؛ افعال ناقصه؛ افعال مقاربه؛ افعال قلوب و حروف نفى؛ صفت؛ عطف بيان؛ عطف به حروف؛ تاكيد و بدل، از جمله مباحث | نواسخ؛ متعلقات؛ توابع؛ متعلقات مسند؛ حروف مشبهۀ بالفعل؛ افعال ناقصه؛ افعال مقاربه؛ افعال قلوب و حروف نفى؛ صفت؛ عطف بيان؛ عطف به حروف؛ تاكيد و بدل، از جمله مباحث این قسمت مىباشند. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== |
ویرایش