۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
'''اَبوسُلِيمان سَجِستانى، محمد بن طاهر بن بهرام سجستانى (سيستانى)'''، مشهور به منطقى، انديشمند، فيلسوف و عقايد نگار سده 4ق بود. | '''اَبوسُلِيمان سَجِستانى، محمد بن طاهر بن بهرام سجستانى (سيستانى)'''، مشهور به منطقى، انديشمند، فيلسوف و عقايد نگار سده 4ق بود. | ||
آگاهى ما درباره زندگانى و سرگذشت او اندك است، حتى تاريخ دقيق تولّد و درگذشت وى نيز شناخته نيست. در | آگاهى ما درباره زندگانى و سرگذشت او اندك است، حتى تاريخ دقيق تولّد و درگذشت وى نيز شناخته نيست. در این ميان، چنان‌كه از گفته ابوحيان توحيدى شاگرد و همنشين ابوسليمان برمى‌آيد، وى تا 391ق (بنابر نسخه ليدن، شم 1443) يا 371ق (بنابر نسخ ديگر) هنوز زنده بوده است، اما از آن‌جا كه دست نوشته ليدن بهترين نسخه مقابسات است، مى‌توان تقريباً به تاريخ آن اطمينان داشت و بنابراین درگذشت ابوسليمان را پس از 391ق قرار داد و بدين‌سان تاريخ تولد وى، با در نظر گرفتن عمرى در حدود 70 سال يا اندكى بيشتر، احتمالاً در دهه دوم سده 4ق بوده است. از سوى ديگر، مسلّم است كه وى تا 377ق زنده بوده است، زيرا [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] كه معاصر و ظاهراً شاگر او نيز بوده، از وى به عنوان «شيخ ما» نام مى‌برد و در جايى كه از كشف نوشته‌هاى يونانى در اصفهان، سخن مى‌گوید، مى‌افزايد كه «برخى از آن‌ها در این زمان (يعنى 377ق، سال تأليف الفهرست) نزد شيخ ما ابوسليمان است». در این ميان جاى شگفتى است كه [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] درباره ابوسليمان به دو سطر بسنده مى‌كند و هنگامى كه به تاريخ تولد وى مى‌رسد، جاى آن را خالى مى‌گذارد و سپس از یکى از نوشته‌هاى وى نام مى‌برد. | ||
دو منبع مهم ديگر- قفطى و ابن ابى‌اصبيعه- نيز آگاهى چندانى درباره ابوسليمان به ما نمى‌دهند. قفطى وى را از شاگردان متّى بن يونس قنّائى (د 328ق، مترجم معروف از يونانى) و ديگران معرفى مى‌كند، در حالى كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] او را از شاگردان يحيى بن عدى (د 363ق، مترجم، منطقى و مفسّر نامدار آثار [[ارسطو]]) مى‌شمارد. بدين‌سان، اگر بخواهيم برای تولد ابوسليمان حدود سال 307ق را- چنان‌كه قزوینى پيشنهاد مى‌كند- بپذيريم، بايد عمرى بيش از 80 سال برای وى فرض كنيم. | دو منبع مهم ديگر- قفطى و ابن ابى‌اصبيعه- نيز آگاهى چندانى درباره ابوسليمان به ما نمى‌دهند. قفطى وى را از شاگردان متّى بن يونس قنّائى (د 328ق، مترجم معروف از يونانى) و ديگران معرفى مى‌كند، در حالى كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] او را از شاگردان يحيى بن عدى (د 363ق، مترجم، منطقى و مفسّر نامدار آثار [[ارسطو]]) مى‌شمارد. بدين‌سان، اگر بخواهيم برای تولد ابوسليمان حدود سال 307ق را- چنان‌كه قزوینى پيشنهاد مى‌كند- بپذيريم، بايد عمرى بيش از 80 سال برای وى فرض كنيم. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
مى‌توان پنداشت كه دانشور و انديشمندى مانند ابوسليمان، بايد نوشته‌هاى فراوان از خود باقى نهاده باشد. در | مى‌توان پنداشت كه دانشور و انديشمندى مانند ابوسليمان، بايد نوشته‌هاى فراوان از خود باقى نهاده باشد. در این ميان آن‌چه از آثار او مى‌شناسيم، اين‌هاست: | ||
#مسائل عدّة سئل عنها و جواباته لها؛ | #مسائل عدّة سئل عنها و جواباته لها؛ | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
#كلام في المنطق؛ | #كلام في المنطق؛ | ||
#تعاليق حكمية و ملح و نوادر؛ | #تعاليق حكمية و ملح و نوادر؛ | ||
#مقاله في انّ الاجرام العلویة طبيعتها خامسة و انهاذات انفس و انّ النفس التى لهاهى انفس الناطقة، | #مقاله في انّ الاجرام العلویة طبيعتها خامسة و انهاذات انفس و انّ النفس التى لهاهى انفس الناطقة، این مقاله ذيل «صوان الحكمة» منتشر شده است؛ | ||
#رسالة في اقتصاص طرق الفضائل؛ | #رسالة في اقتصاص طرق الفضائل؛ | ||
#رسالة في المحرك الاول. | #رسالة في المحرك الاول. این رساله نيز ذيل «صوان الحكمة» منتشر شده است؛ | ||
#مقالة في الكمال الخاص بنوع الانسان. | #مقالة في الكمال الخاص بنوع الانسان. این رساله نيز ذيل «صوان الحكمة» منتشر شده است؛ | ||
#رساله في وصف الوزير ابى‌عبدالله العارض؛ | #رساله في وصف الوزير ابى‌عبدالله العارض؛ | ||
#رساله‌هايى به عضدالدوله درباره فنون مختلف حكمت و شرح كتب [[ارسطو]]؛ | #رساله‌هايى به عضدالدوله درباره فنون مختلف حكمت و شرح كتب [[ارسطو]]؛ | ||