دیوان کامل حضرت شاه نعمت‌الله ولی: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش محتوا==

به اعتقاد برخی، چشمگیرترین ویژگی این دیوان، «تنوع مضمونی» آن بوده و گویی که شاعر، از فرش تا عرش را در نظر داشته و از تمامی آن، سخن گفته است. از مهم‎ترین و رایج‎ترین مضامین موجود در دیوان حاضر، می‎توان به امور زیر، اشاره نمود:

#:[[نعمت الله ولي، نعمت الله بن عبد الله|شاه نعمت‎الله]] از جمله شعرای قرن نهم است که حجم زیادی از اشعار خود را به شرح مسائل عرفانی، اختصاص داده است. وی در عالم عرفان، از سرسپردگان و مروجان مکتب ابن ‎عربی است و هنگامی که به اشعار او می‎نگریم، درمی‎یابیم که اندیشه‎های حسین‎ بن منصور و ابن ‎عربی در اشعار او موج می‎زند. وی به‎خصوص به اصل «وحدت وجود» سخت معتقد است و عمده اشعار عرفانی‎اش، شرح مبادی وحدت وجود است. نکته ممتازی که در اشعار عرفانی وی مشاهده می‎شود، این است که سروده‎های عرفانی او بسیار منطقی‎تر، معتدل‎تر و تجربی‎تر و همه‎فهم‎تر از سایر شعراست و به مقدار زیادی با زندگی روزمره مطابقت و نزدیکی پیدا می‎کند و این امر، ناشی از آن است که وی در طول عمرش، با طبقات مختلف مردم معاشرت و گفتگو داشته و تصوف را خاص یک طبقه یا دسته معین از مردم نمی‎دانسته است. وی در اشعار عرفانی خود، علاوه بر وحدت وجود، از «عشق عرفانی و حقیقی» که معشوق آن، ذات مقدس خداوند است، فراوان سخن گفته است و از اصطلاحات و رموز عرفانی که در واقع، بازمانده سنن ادبی ادوار گذشته است، همچون دیر مغان، رند، مست، تجلی، مغ‎بچه، میخانه، درد، خرابات، ترسابچه و... به همان معنی عرفانی‎ا‎شان، مکرر استفاده کرده است. اشعار عرفانی او، بیشتر در قالب غزل است و در مواردی از قصیده، رباعی، ترجیع و مثنوی نیز برای سرودن اشعار عرفانی، بهره می‎جوید<ref>ر.ک: همان، ص511-‎512</ref>.

# عشق مجازی:

# خدا:

# انسان:

#:[[نعمت الله ولي، نعمت الله بن عبد الله|شاه نعمت‎الله]] حجم نسبتا قابل ملاحظه‎ای از اشعارش را به توصیف «انسان»، به‎خصوص، انسان کامل و عارف، اختصاص داده است. او در اشعار، انسان را خلیفه خدا و جامع صفات الهی معرفی کرده و با توجه به اینکه وی از معتقدان سرسخت وحدت وجود است، انسان را ظهور و تجلی اسم اعظم خداوند می‎داند. وی گاه در اشعارش، به پیچیدگی و کیفت خلقت انسان اشاره دارد و گاه از مقام معنوی و برتر او، سخن می‎راند و از میان اجزای وجودی انسان، نظر خاصی به «دل» که به قول او خزانه اسرار ربوبی است، دارد<ref>ر.ک: همان، ص517</ref>.