روضة المنجمين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>')
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>')
خط ۳۴: خط ۳۴:
'''روضة المنجمين'''، کتابی است در دانش ستاره‌شناسی، به قلم‌ یکی از ستاره‌شناسان‌ پارسی‌‌زبان‌ نیمه دوم سده پنجم هجری، به نام [[رازی، شهمردان بن ابی‌الخیر|شه مردان بن ابوالخیر رازی]].
'''روضة المنجمين'''، کتابی است در دانش ستاره‌شناسی، به قلم‌ یکی از ستاره‌شناسان‌ پارسی‌‌زبان‌ نیمه دوم سده پنجم هجری، به نام [[رازی، شهمردان بن ابی‌الخیر|شه مردان بن ابوالخیر رازی]].


او «روضة المنجمين» را به خواهش‌ حکیم علی‌ بن ابراهیم کرمانی نوشته و بر ابوالحسن احمد بن نسفی‌ عرضه نموده که‌ مورد تأیید قرار گرفته‌ است<ref>جهان‌بخش، جویا، ص62</ref>
او «روضة المنجمين» را به خواهش‌ حکیم علی‌ بن ابراهیم کرمانی نوشته و بر ابوالحسن احمد بن نسفی‌ عرضه نموده که‌ مورد تأیید قرار گرفته‌ است.<ref>جهان‌بخش، جویا، ص62</ref>


این کتاب توسط جلیل اخوان زنجانی مورد تحقیق قرار گرفته است.
این کتاب توسط جلیل اخوان زنجانی مورد تحقیق قرار گرفته است.
خط ۷۷: خط ۷۷:
در مقاله یازدهم، از کارهایی یاد می‌شود که برای تعیین درستی درجه طالع با استفاده‌ از ارتفاع در روز و شب تسویه بیوت به ‌کار باید‌ برد‌ و همچنین آنچه از بهر تحویل‌ «سني المواليد» باید بدان بپیوندد؛ ازاین‌رو، چند عمل مفرد چون بیرون آوردن تاریخ و شعاع و تسییرات و مطالع و مانند آن را شرح می‌دهد. او این بحث را‌ با‌ عنوان‌ «در‌ أعمال المواليد و تحاويل سنيها» در‌ سه «نوع» و‌ هر‌ نوعی چند «باب» مطرح‌ می‌سازد<ref>همان</ref>
در مقاله یازدهم، از کارهایی یاد می‌شود که برای تعیین درستی درجه طالع با استفاده‌ از ارتفاع در روز و شب تسویه بیوت به ‌کار باید‌ برد‌ و همچنین آنچه از بهر تحویل‌ «سني المواليد» باید بدان بپیوندد؛ ازاین‌رو، چند عمل مفرد چون بیرون آوردن تاریخ و شعاع و تسییرات و مطالع و مانند آن را شرح می‌دهد. او این بحث را‌ با‌ عنوان‌ «در‌ أعمال المواليد و تحاويل سنيها» در‌ سه «نوع» و‌ هر‌ نوعی چند «باب» مطرح‌ می‌سازد<ref>همان</ref>


سه مقاله بعدی نیز به همین مبحث اختصاص دارند. در مقاله دوازدهم با عنوان «در نموذارات»، پنج نمودار بطلمیوس، والیس، هند، هرمس و زرادشت آمده است. درمقاله سیزدهم شامل بیست و سه‌ باب، به «أحکام‌ المواليد» پرداخته‌ شده و مقاله چهاردهم در پانزده باب به «أحکام سني‌ المواليد» اختصاص‌ یافته است<ref>همان</ref>
سه مقاله بعدی نیز به همین مبحث اختصاص دارند. در مقاله دوازدهم با عنوان «در نموذارات»، پنج نمودار بطلمیوس، والیس، هند، هرمس و زرادشت آمده است. درمقاله سیزدهم شامل بیست و سه‌ باب، به «أحکام‌ المواليد» پرداخته‌ شده و مقاله چهاردهم در پانزده باب به «أحکام سني‌ المواليد» اختصاص‌ یافته است.<ref>همان</ref>


در مقاله پانزدهم، یکی از مهم‌ترین مباحث نجومی آمده است. شهمردان، در آغاز این‌ مقاله، نخست اشاره می‌کند که ‌استادش علی بن احمد‌ نسوی، مشهور‌ به‌ الأستاذ المختص‌ في الهندسة، از کتاب صور الكواكب عبدالرحمان صوفی (وفات: 673)، مشهورترین و دقیق‌ترین‌ اثر درباره صور فلکی و قدر ظاهری و طول و عرض ستارگان، روایتی مختصر پدید آورده است و پس از برشمردن‌ کاستی‌های‌ این «مختصر» می‌کوشد‌ تا ضمن‌ ساده‌تر کردن مبحث، برخی داده‌های آن به‌ویژه مختصات ستارگان را که بر اثر‌ حرکت‌ تقدیمی‌ پیوسته در حال تغییرند، به‌روز کند<ref>همان</ref>
در مقاله پانزدهم، یکی از مهم‌ترین مباحث نجومی آمده است. شهمردان، در آغاز این‌ مقاله، نخست اشاره می‌کند که ‌استادش علی بن احمد‌ نسوی، مشهور‌ به‌ الأستاذ المختص‌ في الهندسة، از کتاب صور الكواكب عبدالرحمان صوفی (وفات: 673)، مشهورترین و دقیق‌ترین‌ اثر درباره صور فلکی و قدر ظاهری و طول و عرض ستارگان، روایتی مختصر پدید آورده است و پس از برشمردن‌ کاستی‌های‌ این «مختصر» می‌کوشد‌ تا ضمن‌ ساده‌تر کردن مبحث، برخی داده‌های آن به‌ویژه مختصات ستارگان را که بر اثر‌ حرکت‌ تقدیمی‌ پیوسته در حال تغییرند، به‌روز کند<ref>همان</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش