۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المحتسب في تبيين وجوه شواذ القراءات و الإيضاح عنها (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۲۶
، ۲۴ اکتبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
# «المعاني» زجاج. | # «المعاني» زجاج. | ||
# «[[معاني القرآن (للفراء)|المعاني]]» فراء. | # «[[معاني القرآن (للفراء)|المعاني]]» فراء. | ||
ب)- روایاتی که به نظر خودش صحیح بوده و از آنها استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص69</ref>. | ب)- روایاتی که به نظر خودش صحیح بوده و از آنها استفاده کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص69</ref>. | ||
از جمله کسانی که نویسنده به نقل از آنها پرداخته و در تدوین کتاب خویش، از گفتار و روایاتشان استفاده کرده است، عبارتند از: [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] (که استشهادات زیادی به وی کرده است)؛ ابوعلی فارسی؛ کسائی؛ یحیی و ابراهیم سلمی<ref>ر.ک: همان، ص69-71</ref>. | از جمله کسانی که نویسنده به نقل از آنها پرداخته و در تدوین کتاب خویش، از گفتار و روایاتشان استفاده کرده است، عبارتند از: [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] (که استشهادات زیادی به وی کرده است)؛ ابوعلی فارسی؛ کسائی؛ یحیی و ابراهیم سلمی<ref>ر.ک: همان، ص69-71</ref>. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه محقق، دارای چهار بخش میباشد: | مقدمه محقق، دارای چهار بخش میباشد: | ||
در بخش نخست، مطالبی پیرامون چگونگی جمعآوری قرآن و ترتیب سورهها و آیات آن و نیز عدد سورهها، آیات، کلمات و حروف آن، عنوان گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص5-22</ref>. | در بخش نخست، مطالبی پیرامون چگونگی جمعآوری قرآن و ترتیب سورهها و آیات آن و نیز عدد سورهها، آیات، کلمات و حروف آن، عنوان گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص5-22</ref>. | ||
بخش دوم، به قراءات قرآنی اختصاص یافته، ولذا در ابتدا، به تعریف قرائت پرداخته شده و سپس انواع قرائات و شروط آن، توضیح داده شده است. بحث و نزاع پیرامون قضیه قرائات، وجوه قرائات، وجوه اختلاف در قرائات (که در این زمینه، هفت وجه ذکر گردیده است) و حکم قرائت به تمامی این وجوه و ادعای لحن در قرآن، از جمله مطالب مطرحشده در این بخش میباشد<ref>ر.ک: همان، ص22-44</ref>. | بخش دوم، به قراءات قرآنی اختصاص یافته، ولذا در ابتدا، به تعریف قرائت پرداخته شده و سپس انواع قرائات و شروط آن، توضیح داده شده است. بحث و نزاع پیرامون قضیه قرائات، وجوه قرائات، وجوه اختلاف در قرائات (که در این زمینه، هفت وجه ذکر گردیده است) و حکم قرائت به تمامی این وجوه و ادعای لحن در قرآن، از جمله مطالب مطرحشده در این بخش میباشد<ref>ر.ک: همان، ص22-44</ref>. | ||
در بخش سوم، زندگینامه مفصلی از ابن جنی ذکر شده و اطلاعاتی پیرامون نسب، مولد، مصاحبت با متنبی، جلالت و تعریف و تمجید از او، علم به لغت، مذهب فقهی و نحوی، شعر، وفات و کتب وی، ارائه گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص45-65</ref>. | در بخش سوم، زندگینامه مفصلی از ابن جنی ذکر شده و اطلاعاتی پیرامون نسب، مولد، مصاحبت با متنبی، جلالت و تعریف و تمجید از او، علم به لغت، مذهب فقهی و نحوی، شعر، وفات و کتب وی، ارائه گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص45-65</ref>. | ||
در بخش چهارم، اطلاعاتی در مورد مصادر کتاب و اقدامات تحقیقی صورتگرفته در آن، در اختیار خواننده قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص65-96</ref>. | در بخش چهارم، اطلاعاتی در مورد مصادر کتاب و اقدامات تحقیقی صورتگرفته در آن، در اختیار خواننده قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص65-96</ref>. | ||
در مقدمه نویسنده، به این نکته اشاره شده است که تمامی قرائات شاذ، بر دو قسم میباشند: | در مقدمه نویسنده، به این نکته اشاره شده است که تمامی قرائات شاذ، بر دو قسم میباشند: | ||
قسم اول: قرائاتی که خالی و عاری از روش و ساختار خاصی بوده و غیر قابل اعتمادند و در این کتاب بدان پرداخته نشده است | قسم اول: قرائاتی که خالی و عاری از روش و ساختار خاصی بوده و غیر قابل اعتمادند و در این کتاب بدان پرداخته نشده است | ||
قسم دوم: قرائاتی که غیر از قرائات سبعه بوده، ولی قابل اعتماد بوده و در این کتاب، بدان پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص106-107</ref>. | قسم دوم: قرائاتی که غیر از قرائات سبعه بوده، ولی قابل اعتماد بوده و در این کتاب، بدان پرداخته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص106-107</ref>. | ||
جلد اول، سوره حمد تا هود را در خود جای داده و از سوره یوسف تا ناس، در جلد دوم آمده است؛ بهعنوان مثال، به مطالبی که پیرامون اولین آیه سوره حمد ذکر شده، اشاره میگردد: در مورد این آیه «اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِين» (الفاتحة: 2)، نویسنده به این نکته اشاره نموده که اهل بادیه، «الحمدلله» را به ضم دال و لام قرائت نموده و ابراهیم بن ابی عبله، زید بن علی و حسن بصری، آن را به کسر آن دو، قرائت کردهاند؛ درحالیکه هر دو قرائت، در قیاس و استعمال، شاذ میباشد؛ وی در توجیه این قرائت، به این نکته اشاره نموده که این لفظ، در کلام ایشان، زیاد استفاده شده و استعمال آن، شایع است و به دلیل این کثرت استعمال، تغییرات زیادی کرده و به این صورت، قرائت شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص110-111</ref>. | جلد اول، سوره حمد تا هود را در خود جای داده و از سوره یوسف تا ناس، در جلد دوم آمده است؛ بهعنوان مثال، به مطالبی که پیرامون اولین آیه سوره حمد ذکر شده، اشاره میگردد: در مورد این آیه «اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِين» (الفاتحة: 2)، نویسنده به این نکته اشاره نموده که اهل بادیه، «الحمدلله» را به ضم دال و لام قرائت نموده و ابراهیم بن ابی عبله، زید بن علی و حسن بصری، آن را به کسر آن دو، قرائت کردهاند؛ درحالیکه هر دو قرائت، در قیاس و استعمال، شاذ میباشد؛ وی در توجیه این قرائت، به این نکته اشاره نموده که این لفظ، در کلام ایشان، زیاد استفاده شده و استعمال آن، شایع است و به دلیل این کثرت استعمال، تغییرات زیادی کرده و به این صورت، قرائت شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص110-111</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||